Turizm ve ihracatla % 5.2 büyüme

Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde ilk çeyreğe göre yavaşlamasına rağmen yüzde 5.2 ile ekonomistlerin yüzde 5.3 olan beklentilerine yakın büyüdü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) zincirlenmiş hacim endeksi olarak, 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5.2 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.9 arttı. Birinci çeyrekteki artış yüzde 1.5 olmuştu.

İkinci çeyrek büyümesine en büyük katkı 3.8 puan ile özel tüketimden geldi. Özel tüketimin katkısı birinci çeyrekte 5.8 puan olmuştu. Öte yandan birinci çeyrekte 3.5 puan ile büyümeyi aşağı çeken net ihracat ikinci çeyrekte 1 puan katkı sağladı. Kamu harcamalarının birinci çeyrekte 0.7 puan olan katkısı ikinci çeyrekte 1 puan oldu. Yatırım harcamalarının payı birinci çeyrekteki 2.3 puandan 1.2 puana geriledi. İnşaat sektörünün büyümeye katkısı 0.06 puanla 2015 ilk çeyreğinden bu yana en düşük düzeye inerken, tarım sektörü ise 0.06 puanlık negatif katkı yaptı.

GSYH 884 milyar TL

Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan alt kalemlere bakıldığında ikinci çeyrekte zincirlenmiş hacim endeksi olarak tarım sektörü birinci çeyrekteki yüzde 6.1’lik artışın ardından yüzde 1.5 daraldı. Sanayi sektörü birinci çeyrekte yüzde 8.1’lik büyüme sonrası ikinci çeyrekte yüzde 4.3, imalat sanayi yüzde 8.7’lik büyümenin ardından yüzde 4.7, inşaat sektörü ise yüzde 6.6’lık büyümenin ardından yüzde 0.8 büyüdü.

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla tahmini, cari fiyatlarla yüzde 20.4 artarak 884 milyar TL oldu. Turizmdeki canlanma büyüme verilerine de yansıdı, ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri yüzde 8 arttı.

Analistler 3. çeyrekte yavaşlama bekliyor

Vakıfbank: Üçüncü çeyrekte yaşanan hızlı kur ve faiz artışları ile artan volatilite sonucu risk algısındaki bozulma, maliyetlerdeki yükseliş, finansal koşullardaki sıkılaşma ve iç talepteki zayıflama üçüncü çeyrekte büyümenin belirgin şekilde yavaşlamasına neden olacak. 2018 yılının tamamında büyümenin yüzde 4.1 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

Banu Kıvci Tokalı/ Halk Yatırım Araştırma Direktörü

Ekonomi son 7 çeyrektir aralıksız büyüyor. Ancak gerek parasal sıkılaşmanın gecikmeli etkileri ve güçlü baz etkisi, gerekse de geçen ay belirginleşen finansal dalgalanma ve akabinde beklenen ek parasal sıkılaşmanın yansımaları doğrultusunda, üçüncü çeyrekten itibaren çeyreklik bazda daralma rakamları ve yıllık bazda büyüme oranlarında sert aşağı hareket görebileceğiz.

Orkun Gödek / DenizBank Yatırım Stratejisti

Yaşanan kur şokunun ardından 2019 büyüme kompozisyonunda net ihracat katkısının belirleyici rol üstlendiğini görebiliriz.

Haluk Bürümcekçi / Ekonomist

Büyüme hızının daha sert bir şekilde yavaşlama ihtimali çok yükseldi. 2018 için yüzde 4 seviyesinde olan büyüme tahminimiz üzerinde riskler aşağı yöne döndü.

Kişi başı gelir 10.602 $

TÜİK dün ayrıca 2017’ye ilişkin bağımsız yıllık GSYH’yi de açıkladı. Buna göre 2017 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 7.4 büyüdü. Kişi başına milli gelir de 10 bin 602 dolar oldu. 2017’de ekonomi, Kredi Garanti Fonu (KGF) başta olmak üzerine teşviklerin etkisiyle iç tüketim ağırlıklı olarak büyümüştü.

‘Kuşatma var ama tahkimat geliyor’

İş dünyası temsilcileri büyümeyi şöyle değerlendirdi:

Nail Olpak / DEİK Bşk.

“Dengelenme sürecinin başladığını işaret eden büyüme rakamları, uygulanacak reformlarla birlikte sürdürülebilir büyüyen bir Türkiye’nin göstergesidir.”

Abdurrahman Kaan/ MÜSİAD Bşk.

“Büyüme grafiği, başta ekonomik ve finansal savaştan kaynaklanan kur dalgalanması olmak üzere, kendisine yöneltilen bütün saldırıları bertaraf edecek güce sahip olduğunu göstermiştir.”

İhracat 1 puan katkı yaptı

İsmail Gülle / TİM Bşk.

“Türkiye ekonomisi 2018 yılının ikinci çeyreğinde büyüme temposuna devam ederek yüzde 5.2 büyüme kaydetti. İkinci çeyrekte yatırımların atmış olması ve turizm sektöründeki ivmelenme sayesinde, net ihracatın büyümeye katkısı beklediğimiz gibi pozitif yönlü 1 puan oldu. İhracatın dönemlik GSYH içerisindeki payı ise yüzde 22.5 oldu.”

Gürsel Baran / ATO Bşk.

“Türkiye ekonomik bir kuşatmayla karşı karşıya. Yaşadıklarımız, ekonomimizin güçlendirilmesi gereken yönlerini görmemize vesile oldu. Tarım, sanayi ve inşaat bir önceki döneme göre geriledi. Daha çok çalışarak bu alanları tahkim etmemiz gerekiyor.”

Üretici desteklenmeli

Şekib Avdagiç / İTO Bşk.

“İhracatın dış ticarete net katkısı dikkati çekiyor. İç talebin soğuduğu bu süreçte ihracat büyümemizin sigortasıdır.”

Nurettin Özdebir / ASO Bşk.

“Büyümenin lokomotifi üreticidir. Ekonominin gelecek dönemlerde yüksek büyüme performansı ortaya koyması için üreticilerin desteklenmesi ve ayakta kalması gerekir. Üreticinin kazanması lazım. Aksi halde üretimden çıkar. Türkiye’nin bekası için üretim gücü çok değerlidir. Yani üretici kazanırsa Türkiye kazanır, üretici kaybederse Türkiye üretim gücünü kaybeder.”