Türk Telekom, 6 milyar 550 milyon dolara Oger'in

TT'nin yüzde 55'inin blok satış ihalesinde beyaz ve siyah Araplar yarıştı. Kapalı zarfla verilen tekliflerde ilk iki sırayı Birleşik Arap Emirlilikleri kökenli Etisalat ve Oger Telecom aldı. İki grup arasında yapılan açık artırmada başlangıç fiyatı 5.9 milyar dolar olarak belirlenirken 50'şer milyon dolarlık dilimlerle açık artırmaya gidildi. Yedinci turun sonuda Etisalat, "Rakibimizi kutluyoruz" diyerek ihaleden çekilince, "teknik olarak" ihalenin galibi 6 milyar 550 milyon dolar veren Oger Telecom oldu. Özelleştirme macerası 20 yıl geriye uzanan Türk Telekom (TT) ihalesinde en yüksek teklif 6 milyar 550 milyon dolarla Lübnan kökenli Oger Telecom'dan geldi. Oger, Lübnan'ın suikasta kurban giden başbakanı Refik Hariri'nin ailesine ait bir şirket. Sabah saatlarinde başlayan TT ihalesi aşama aşama şöyle gelişti: Özelleştirme İdaresi Başkanı (ÖİB) Metin Kilci başkanlığındaki ihale komisyonu saat 10.00 civarında Hazine Müsteşarlığı binasındaki toplantı salonunda biraraya geldi. Komisyon, ihaleye katılan dört grubun bir haftadır özel kasada saklanan teklif zarflarını açtı. Yarım saat süren inceleme esnasında gazeteciler dışarı çıkarıldı. Kilci ihalede en yüksek teklifi Oger Telecom Ortak Girişim Grubu'nun ikinci en yüksek teklifin ise Etisalat Ortak Girişim Grubu'ndan geldiğini açıkladı. Diğer teklif sahipleri Koç Grubu ile Türkiye'nin en büyük GSM operatörü olan Turkcell'in iştiraki Turktell ilk aşamada elenen gruplar oldu. Daha sonra bu grupların tekliflerinin 3 milyar dolar civarında olduğu öğrenildi. Komisyonun ihaleye Halk Bankası binasında devam etmesi kararı alındı. İhalede en yüksek teklifi veren Oger Telecom ve Etisalat'ın temsilcileri saat 16.00'dan itibaren pazarlık görüşmelerine geçti. Her iki grubun sırayla girdiği odada ihale komisyonu fiyat tekliflerini revize etmelerini istedi. Teklifler yukarı çekildi ancak rakamlar açıklanmadı. Kasadaki zarflar açıldı Açık artırmaya geçildiğinde saatler 17.30'u gösteriyordu. Kilci açık artırmanın başlangıç rakamını 5.9 milyar dolar olduğunu, artırım dilimlerinin 50 milyon dolardan az olamayacağını bildirdi. İlk fiyat artırımı Etilasalat'tan gelirken fiyat 1 dakika içinde 5 milyar 950 milyon dolara çıktı. Oger Etisalat'ın teklifini "6 milyar dolar" açıklamasıyla karşıladı. Karşılıklı artırımlarlar altıncı tura kadar gelindi. Etisalat adına artırımları yapan grup CEO'su Obeid Saeed bin Meshar 6 milyar 450 milyon dolarlık teklif karşısında komisyondan düşünme süresi istedi. Obeid ve ekibi geri döndüğünde yeni tekliflerinin 6.5 milyar dolar olduğunu açıkladı. Bu rakam karşısında bu defada Oger ekibi süre istedi ve salona geri döndüklerinde Oger Telecom'un Mali İşler Direktörü ve sözcüsü Muhammed Harriri, "6 milyar 550 milyon dolar" dedi. Bu hamle üzerine Etisalat yeniden düşünme süresi isteyerek ihale salonu dışında bulunan Halk Bankası Yönetim Kurulu üyesi Cemil Özdemir'in odasına kapandı. Etisalat ekibi geri döndüğünde sözcü Obeid "Rakibimizi kutluyoruz" diyerek devam etmeyeceklerini açıkladı. Altı defa döndü İhalenin kendilerinde kaldığını anlayan Oger ekibi heyacanla ayağa kalkarak birbirini kutlamaya başladı. Kilci Oger ekibinden yerlerine oturmasını isteyerek, "Teknik olarak ihale tamamlanmıştır" açıklamasını yaptı. Oger'ciler duramadı Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, kazanan grubun ihale bedelini peşin ödemesi durumunda yüzde 5'lik indirim yapılacağını, vadelide ise yüzde 20'nin peşin, kalan yüzde 80'inde beş yılda beş taksitle Libor artı 2.5 faizle toplam tutarı ödeyeceğini söyledi. Saudi Öger'in Türk Telekom'un yüzde 55'ine ödemeyi taahhüt ettiği 6 milyar 550 milyon dolarlık rakam, Türk Telekom'un yüzde 100 için 11 milyar 909 milyon dolara denk geliyor. Toplam değer 11.9 milyar dolar Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in Türk Telekom değer tespitini onayladığı öğrenildi. Devlet sırrı kabul edilen tespit değerinin Oger'in başlangıç teklifi olan 5.6 milyar dolardan daha az, Etisalat'ın başlangıç teklifi olan 4.2 milyar dolardan daha fazla olduğu tespit edildi. Sezer değeri onaylamış Türk Telekom'un stratejik önemi nedeniyle devlete veto hakkı tanıyan "altın hisse" uygulamasına göre yüzde şirketin 1'lik hissesi satılamayacak. İmtiyazlı hisseyi temsilen Hazine Müsteşarlığı Türk Telekom yönetim kurulunda bir üye bulunduracak. İmtiyazlı hisse, milli yararların korunması amacıyla ana sözleşme değişiklikleri, yeni şirketler kurulması veya kurulu bulunan şirketlere iştirak edilmesi gibi konularda kullanılacak. Kanuna göre, 33 bini işçi olmak üzere 55 bin personeli olan Türk Telekom'dan ilk aşamada bin 117 işçi çıkarılması bekleniyor. Söz konusu çalışanlar başka kurumlara dağıtılacak. Devletin altın hissesi var Avrupalı telekom şirketlerinin ihaleden daha önce çekilmesi, Koç ve Turktell konsorsiyumlarının elenmesi ile pazarlık aşamasına iki Ortadoğu kökenli grup kalmış oldu. İhalede en yüksek teklifi veren suikastte öldürülen eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin şirketi Oger Telecom, Telekom Italia'yla (TIM) ortak hareket ediyor. Konsorsiyumda 'küçük ortak' olan TIM, konsorsiyuma sadece 100 milyon euroluk katkı sağlayacak. TIM, İş Bankası ve T. Telekom'un ortak olduğu Avea'da hisse sahibi. Telekom İtalia, eğer Telekom'u alamazlarsa Avea'dan da çekileceklerini açıklamıştı.Pazarlık aşamasına kalan Etisalat liderliğindeki konsorsiyumda ise Çetel Çalık Enerji, Dubai İslamic Banc, Abu Dhabi National Insurance grupları bulunuyor. 'Avrupalılar çekildi, Türkler elendi, Ortadoğulular yarıştı Oger Mali İşler Direktörü Muhammed Hariri, Telekom'un ihale bedelini vadeli ödemeyi düşündüklerini açıkladı. TT'nin 21 yıllık imtiyaz sözleşmesinin bitiminde mülkiyetin kimde kalacağı sorusu üzerine ise Oger Telekom Genel Müdürü Poal Doany, "Hukuki dokümanlar lisans süresinin bitiminde şebekenin sahipliğinin başka bir tarafa geçmesine açık kapı bırakıyor. Sözleşme süresi bitiminde yenilenmesi de mümkün" diye konuştu. Telecom İtalya'nın Uluslararası Operasyondan Sorumlu Başkan Yardımcısı Giampaolo Zambeletti ise Telecom İtalya ve Saudi Oger arasında yeni bir stratejik beraberliğin başladığını belirterek, "Telecom İtalya, Oger Telekom ile Avea şirketini beraberce yönetecek" dedi.Oger Telecom'un ana hissedarı Saudi Oger, Telecom Italia ile ortak olacak. Grupta Oger Telecom lider, Telecom Italia da azınlık hisse sahibi olacak. Oger Telecom'un operasyonel ve teknik konularda İngiliz British Telecom'un uluslararası danışmanlık kolu BT Telconsult ile kurduğu ortaklık sürecek. Oger ve BT Telconsult sabit hatları, Oger ve Telecom Italia ise GSM operasyonunu yönetecek. Oger: Bedeli vadeli ödeyeceğiz Dünya Bankası Türkiye Direktörü Andrew Vorkink, Türk Telekom'un yüzde 55 hissesi için Oger Telecom konsorsiyumunun 6.55 milyar dolar ile en yüksek teklifi verdiği ihalede oluşan fiyatın çok iyi olduğunu belirterek, bunun Türkiye ekonomisi için "çok güçlü bir güvenoyu" niteliğinde olduğunu söyledi. Vorkink, "Bu ihale piyasalara çok iyi bir sinyal gönderiyor, bu nedenle gelecek özelleştirmeler için de iyimserim" derken ihalede teklif edilen tutarın cari açığın finansmanına 'kenilikle' yardım edileceğini belirterek, "Bu ayrıca hükümete borçların azaltılmasında da destek olacaktır" şeklinde konuştu.Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım da Türk Telekom ihalesinde gelinen rakamın, ihale öncesi Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen muammen bedelin oldukça üzerinde olduğunu söyledi.Sektör yetkilileri oluşan fiyatın beklentilerin yüzde 30 üzerinde olduğunu belirtirken, ekonomi yetkilileri, Türk Telekom'un üzde 55'inin 6.55 milyar dolara Oger Telecom'a satışının rekabet açısından bir sorun yaratmayacağını söylediler. Vorkink: Türkiye'ye güvenoyu oldu İhale Komisyonu işçi ve memur sendikalarının protestolarından uzak kalabilmek için gün boyu yer değiştirdi. Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın her gün başka bir yerde kalmasına benzetilen bu yöntem sabah saatlerinde kendini gösterdi. Bir hafta öncesinde ihalenin 1 Temmuz Cuma günü saat 14.00'te yapılacağı duyurulduğu halde son dakikaya kadar ihalenin saati ve yerini teyit eden açıklama yapılmadı. İhalenin saat 10.00'da Hazine Müsteşarlığı'nda başlayacağı 9.30'da duyuruldu. Eylemciler ise aynı saatlerde ÖİB önünde protesto gösterisi yapıyordu. Durumu sonradan öğrenen eylemciler gecikmeli olarak Hazine'ye geldiklerinde polislerin güvenlik çemberiyle karşılaştı.İhalenin açık artırma ve pazarlık bölümlerinin nerede yapılacağı da son dakikaya kadar açıklanmadı. İhale komisyonu Halk Bankası Genel Müdürlüğü binasına geçtikten sonra saat 15.30'da yer duyurusu yapıldı. Eylemciler bir kez daha aldatılmış oldu. 'İhalede Arafat tekniği' yorumu Normal özelleştirmelerden farklı bir prosedür uygulanan TT ihalesinde en yüksek iki teklif (Oger ve Etisalat) Rekabet Kurulu'na gönderilerek "rekabeti bozucu etkide" bulunup bulunmayacakları incelenecek. Her iki grubun da yabancı olduğu dikkate alınarak Rekabet Kurulu'nun olumlu yönde görüş bildirmesi bekleniyor. Rekabet Kurulu'nun ardından imtiyaz sözleşmesi Danıştay'a giderek, yargı onayı alınacak. Bu arada hissedarlar ve devir sözleşmesi imzalanacak. Danıştay aşaması sonrasında teklifler Bakanlar Kurulu'na sunularak hükümetin karar alması istenecek. Bakanlar Kurulu kararı ise Cumhurbaşkanı onayının ardından Resmi Gazete'de yayımlanarak ihale süreci tamamlanmış olacak. Cumhurbaşkanı son sözü söyleyecek 23 ülke özelleştirdi Ülke Şirket Yıl Hisse İşlem Tutarı YatırımcıFas Maroc Telecom 2001 35 2.8 milyar $ Vivendi UniversalSlovakya Slovak Telecom 2000 51 1 milyar ğ Deutsche TelecomHırvatistan Hrvatski Telekom 1999 35 850 milyon $ Deutsche TelecomDanimarka Tele Danmark 1998 42 3.2 milyar $ Ameritech - SBCGüney Afrika South Africa Telekom 1997 30 1.7 milyar $ SBC / Malaysia Telekomİrlanda Telecom Eireann 1996 20 792 milyon $ KPN / Telia Konsor.Brezilya Telebras 1996 35 681 milyon $ TelefonicaMacaristan Hungarian Telecom 1996 67 1.7 milyar $ Deutsche Tel. / AmeritechBelçika Belgacom 1995 49.9 2.4 milyar $ AmeritechÇekoslovakya Czechoslovakia 1995 27 1.3 milyar $ KPN / SwisscomArjantin Entel (Northern Zone) 1990 60 539 milyon $ France Tel. / JP Morgan Entel (Southern Zone) 1990 60 631 milyon $ Tel. de Espana / CitigroupPakistan PTCL 2005 26 2.6 milyar $ Etisalat Blok Satış Ülke Şirket Yıl Hisse İşlem Tutarı İsveç Telia 2000 30 8.9 milyar $İrlanda Eircom 1999 5.5 milyar ğİsviçre Swisscom 1998 30 5.6 milyar $Polonya TPSA 1998 15 900 milyon $Avustralya Telstra 1997 33.3 10.5 milyar $Fransa France Telecom 1997 20 7 milyar $Macaristan MATAV 1997 27 1 milyar $Almanya Deutsche Telecom 1996 20 13.3 milyar $İtalya Telecom İtalia 1994 İspanya Telefonica 1987 6 284 milyon ğ 1995 11 1 milyar ğ 1997 21 3.8 milyar ğ İngiltere BT 1984 50.2 4.7 milyar $ Halka arz Bugüne kadar 23 ülke telekomünikasyon şirketini özelleştirdi. Türkiye'den daha büyük oranda hisse satışı üç ülkede yapıldı. Türk Telekom'un yüzde 55'i için teklif edilen rakam 6.5 milyar dolar ile dördüncü en büyük özelleştirme durumunda bulunuyor. Deutsche Telecom, Telia ve Telstra özelleştirmelerinde rakam Türk Telekom'u geçmişti.