EkonomiVe Laleli de krize teslim oldu
Ve Laleli de krize teslim oldu
08.12.1998 - 00:00 | Son Güncellenme:
Ve Laleli de krize teslim oldu
DÜNYAYI etkisi altına alan ekonomik krize Laleli esnafı da teslim oldu. Başta Rusya ve Doğu Bloku ülkeleriyle ticaret yapan ve umutlarını bu ülkelere bağlayan Laleli de tam bir hüsran yaşanıyor. Son 6 ay içinde yüzlerce küçük esnaf iflas ederek kapısına kilit vururken, büyük pasajlarda dolar ve mark üzerinden kira ödeyen, mallarının fiyatını yarı yarıya indiren esnaf ise zararına satış yaparken devletten destek bekliyor.
Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla Rusların ve Doğu Bloku ülkelerinin alış-veriş cenneti haline gelen Laleli eski parlak günlerini arıyor. Dünyada yaşanan büyük ekonomik krizden en çok etkilenen tekstil ve deri sektörüyle geçimini sağlayan Laleli'de artık yüzler asık. Bir kaç yıl önceki parlak dönemlerini kaybettiklerini, son 6 aydır da zararına satış yaparak, krize direnmeye çalıştıklarını kaydeden esnaf, 400 dolara mal ettikleri deri paltoları 130 dolardan zararına sattıklarını ancak müşteri bulamadıklarını söylediler. Bir kaç yıl önce satışların en iyi olduğu, Rusların otobüslerle gelip, davullar dolusu eşyalarla ülkelerine döndüğü dönemlerde kiralayacak dükkan bulamadıkları için 20-30 bin mark hava parası ödeyerek buldukları dükkanlarını tek tek kapatan esnaf, şimdi hava paralarından vazgeçip dükkanlarını başkalarına devretme telaşına düştüklerini söylediler.
Laleli Sanayi ve İşadamları Derneği Genel Sekreteri Recai Özgen, krizin en çok Laleli'yi etkilediğini belirtti. Yılbaşı öncesi büyük bir hareketlilik bekledikleri halde, esnafın siftah yapamadan dükkanını açıp kapadığını kaydeden Özgen, şöyle dedi:
"Yılbaşı üzeri olmasına rağmen büyük bir durgunluk var. Geçen yıla göre satışlar yüzde 20'lere kadar indi. Geçen yıl da bir düşüş vardı. Ama bu kez kriz özellikle butik adı altında iş yapan kişileri vurdu. Küçük ve orta büyüklükteki firmalar çok etkilendi. Büyük firmalar direniyor. Eskiden Laleli de satılık ya da kiralık dükkan bulmak çok zordu. Kiralar çok yüksekti şimdi pasajlardaki dükkanlar birer birer boşalıyor. Kiralar düştü ancak iş yok. İşten çıkarmalar başladı. Bu kriz daha çok Laleli'ye mal veren, Bursa, Gaziantep, Denizli, Kahramanmaraş'taki tekstil firmalarını vurdu. O firmaların çok zor durumda olduğunu, kapanan büyük firmaların olduğunu duyuyoruz. Ancak Laleli de krizinden etkilendi. 10 Dolara mal olan bir gömlek 4 dolara satılarak direnilmeye çalışılıyor."
Rusya'daki krizden Laleli'nin etkilenmemesi için Rusya ve Türkiye arasında malların bir havuz sistemi içinde değerlendirileceği bir Takas sistemi kurulması gerektiğini kaydeden Özgen şöyle dedi:
"Takas sistemi yaparak bu krizi aşabiliriz. Rusya da mal yok. Ama Türkiye'den para almak istiyorlar. Biz de onlardan tomruk, demirçelik, çeşitli madenler gibi hammadde malları alıp, ihtiyaçları olan malları bir havuz sistemi içinde değerlendirerek bu krizi aşabiliriz."
Krizin etkisine direnemeyerek dükkanlarını tasfiye eden esnaf, yavaş yavaş Laleli'yi terk etmeye başladı. Bir kaç yıl önce 20-30 bin mark hava parası verilerek 2-3 bin marka kiralanan Kuloğlu Pasajı ve Laleli İş Merkezi'nde son bir ay içinde 18 dükkan boşaldı. Kendi dükkanlarında iş yapmaya çalışan esnaf ise krizi atlatmaya çalışıyor.
Mal yığılı dükkanlarında boş otururken, müşteri beklerken ve birbirleriyle dertleşirken bulduğumuz esnaf krizin faturasını Türkiye'de kendilerinin ödediğini, hükümetin önceden tedbir almayarak kendilerini krize teslim ettiklerini söylediler.
Kuloğlu Pasajı'ndaki dükkanını boşaltırken bulduğumuz Erol Şahin, 2 yıl işlettiği dükkanından zarar ettiğini belirtti. Şahin şöyle dedi:
"İki yıl önce 20 bin mark hava parası vererek, güçlükle kiraladığım dükkanımı hafta sonu boşalttım. Çünkü 7-8 aydır işler bozuldu. Kira birikti. Mallarımı zararına aracılara verip elden çıkarttım. Verdiğim hava parası da birikmiş kirama gitti. Ortada kaldım."
Salih Bulut "İşler düzelsin diye 6 aydır bekliyoruz. Bazen günlerce tek müşteri uğramıyor. 300 dolara mal ettiğim malımı cebimde para olmadığı için 50 dolara sattığım oluyor. Durum ne olur bilemiyorum. Ama bizim dayanacak gücümüz kalmadı."
Ali Gürler "7 Yıldır Laleli piyasasındayım. Çok iyi paralar kazandık, çok parlak zamanlarımız oldu. Ama bu yıl tepetaklak olduk. Piyasaya açık çek vererek çalışıyorduk. Rusya'daki müşterilerimiz gelmemeye başladı. Paraları yok, alacaklarımız kaldı. 300-400 dolara hergün 70-80 adet sattığımız paltoların fiyatını 70 dolara düşürdüm. Ama yinede satamıyorum. 3 Aydır siftah yapmadım. Eski müşterilerimden alacaklarımı toplamaya çalışıyorum. Pasajdaki komşularımız tek tek ayrıldı."
Sovyetler Birliği'nin yıkılmasıyla Rusların ve Doğu Bloku ülkelerinin alış-veriş cenneti haline gelen Laleli eski parlak günlerini arıyor. Dünyada yaşanan büyük ekonomik krizden en çok etkilenen tekstil ve deri sektörüyle geçimini sağlayan Laleli'de artık yüzler asık. Bir kaç yıl önceki parlak dönemlerini kaybettiklerini, son 6 aydır da zararına satış yaparak, krize direnmeye çalıştıklarını kaydeden esnaf, 400 dolara mal ettikleri deri paltoları 130 dolardan zararına sattıklarını ancak müşteri bulamadıklarını söylediler. Bir kaç yıl önce satışların en iyi olduğu, Rusların otobüslerle gelip, davullar dolusu eşyalarla ülkelerine döndüğü dönemlerde kiralayacak dükkan bulamadıkları için 20-30 bin mark hava parası ödeyerek buldukları dükkanlarını tek tek kapatan esnaf, şimdi hava paralarından vazgeçip dükkanlarını başkalarına devretme telaşına düştüklerini söylediler.
Laleli Sanayi ve İşadamları Derneği Genel Sekreteri Recai Özgen, krizin en çok Laleli'yi etkilediğini belirtti. Yılbaşı öncesi büyük bir hareketlilik bekledikleri halde, esnafın siftah yapamadan dükkanını açıp kapadığını kaydeden Özgen, şöyle dedi:
"Yılbaşı üzeri olmasına rağmen büyük bir durgunluk var. Geçen yıla göre satışlar yüzde 20'lere kadar indi. Geçen yıl da bir düşüş vardı. Ama bu kez kriz özellikle butik adı altında iş yapan kişileri vurdu. Küçük ve orta büyüklükteki firmalar çok etkilendi. Büyük firmalar direniyor. Eskiden Laleli de satılık ya da kiralık dükkan bulmak çok zordu. Kiralar çok yüksekti şimdi pasajlardaki dükkanlar birer birer boşalıyor. Kiralar düştü ancak iş yok. İşten çıkarmalar başladı. Bu kriz daha çok Laleli'ye mal veren, Bursa, Gaziantep, Denizli, Kahramanmaraş'taki tekstil firmalarını vurdu. O firmaların çok zor durumda olduğunu, kapanan büyük firmaların olduğunu duyuyoruz. Ancak Laleli de krizinden etkilendi. 10 Dolara mal olan bir gömlek 4 dolara satılarak direnilmeye çalışılıyor."
Rusya'daki krizden Laleli'nin etkilenmemesi için Rusya ve Türkiye arasında malların bir havuz sistemi içinde değerlendirileceği bir Takas sistemi kurulması gerektiğini kaydeden Özgen şöyle dedi:
"Takas sistemi yaparak bu krizi aşabiliriz. Rusya da mal yok. Ama Türkiye'den para almak istiyorlar. Biz de onlardan tomruk, demirçelik, çeşitli madenler gibi hammadde malları alıp, ihtiyaçları olan malları bir havuz sistemi içinde değerlendirerek bu krizi aşabiliriz."
Krizin etkisine direnemeyerek dükkanlarını tasfiye eden esnaf, yavaş yavaş Laleli'yi terk etmeye başladı. Bir kaç yıl önce 20-30 bin mark hava parası verilerek 2-3 bin marka kiralanan Kuloğlu Pasajı ve Laleli İş Merkezi'nde son bir ay içinde 18 dükkan boşaldı. Kendi dükkanlarında iş yapmaya çalışan esnaf ise krizi atlatmaya çalışıyor.
Mal yığılı dükkanlarında boş otururken, müşteri beklerken ve birbirleriyle dertleşirken bulduğumuz esnaf krizin faturasını Türkiye'de kendilerinin ödediğini, hükümetin önceden tedbir almayarak kendilerini krize teslim ettiklerini söylediler.
Kuloğlu Pasajı'ndaki dükkanını boşaltırken bulduğumuz Erol Şahin, 2 yıl işlettiği dükkanından zarar ettiğini belirtti. Şahin şöyle dedi:
"İki yıl önce 20 bin mark hava parası vererek, güçlükle kiraladığım dükkanımı hafta sonu boşalttım. Çünkü 7-8 aydır işler bozuldu. Kira birikti. Mallarımı zararına aracılara verip elden çıkarttım. Verdiğim hava parası da birikmiş kirama gitti. Ortada kaldım."
Salih Bulut "İşler düzelsin diye 6 aydır bekliyoruz. Bazen günlerce tek müşteri uğramıyor. 300 dolara mal ettiğim malımı cebimde para olmadığı için 50 dolara sattığım oluyor. Durum ne olur bilemiyorum. Ama bizim dayanacak gücümüz kalmadı."
Ali Gürler "7 Yıldır Laleli piyasasındayım. Çok iyi paralar kazandık, çok parlak zamanlarımız oldu. Ama bu yıl tepetaklak olduk. Piyasaya açık çek vererek çalışıyorduk. Rusya'daki müşterilerimiz gelmemeye başladı. Paraları yok, alacaklarımız kaldı. 300-400 dolara hergün 70-80 adet sattığımız paltoların fiyatını 70 dolara düşürdüm. Ama yinede satamıyorum. 3 Aydır siftah yapmadım. Eski müşterilerimden alacaklarımı toplamaya çalışıyorum. Pasajdaki komşularımız tek tek ayrıldı."
