Yerli cevize fifty fifty aşısı

Ceviz ihtiyacının yüzde 70’inden fazlasını ithal eden Türkiye, 2012’den bu yana yürüttüğü ‘ceviz eylem planı’nın meyvelerini almaya başladı. Bozuk orman alanlarının gelir getirici ürünler sayesinde üretime kazandırılması kapsamında başta ceviz ve badem üretimine ağırlık verilerek çeşitli bölgelere binlerce ağaç dikimi yapılmıştı. Genç ceviz ağaçlarının bir kısmı artık ürün vermeye başladı. Bu sayede gelecek 3 yıl ardından üretim ve ithalat oranının yüzde 50-50 olması bekleniyor. Üreticiler, bu oranın uzun zamandır beklenen bir ivme olacağına vurgu yaparken, kademeli artışın devam etmesini bekliyor. Sanayiciler ise bu ‘fifty fifty’ oranın bile Türkiye’ye getirilerinin çok fazla olacağını vurguluyor.

Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Başkanı Hüsamettin Karaman, cevizde yerli üretim konusunda olumlu gelişmeler yaşandığını belirtirken, gelecek yıllara ilişkin de umutlarının yeşerdiğini söyledi. Bozuk orman arazisi ya da atıl durumdaki tarıma elverişli hazine arazilerinin ‘gerçek’ üreticilere verilerek, daha bilinçli bir üretimin sürdürülebilir olacağını vurgulayan Karaman, “Ceviz gibi ürünlerdeki getiriyi gören ve asıl işi üretim olmayan her meslekten insan da ceviz ekimi yapıyor. Yanlış bölgeye yanlış ağaç, ya da bilinçsiz bakım verimi düşürüyor” diye konuştu.

‘40 TL olur’

Ceviz fidanı dikimlerinin yapıldığı ve verim alınmaya başlandığı yerlerden biri de Kırşehir Kaman bölgesi. Hem ceviz üretiminin yaygınlaştığını, hem de bölgeye özgü bir kalite oluştuğunu vurgulayan Kırşehir Kaman Ziraat Odası Başkanı Çetin Gökalp, bahçelerin giderek büyüdüğünü söyledi. Gökalp, “Kaman’da 28-30 bin dönüm bahçelerimiz. Hasat ekim ayında olacak. Verimin bu yıl da artacağını görebiliyoruz. Geçen yıl 35 liraya kadar kabuklu ceviz satışı oldu. Bu yıl fiyatın kalitesine göre 40-45 lira olmasını bekliyoruz” dedi.

‘Her yıl artırıyoruz’

Cevizde meşhur bölgelerden biri de Bursa. Bursa İnegöl Ziraat Odası Başkanı Sezayi Çelik, önemli orman arazileri ve hazine arazileri olan bölgede; bu alanların giderek üreticiye kazandırıldığını söyledi. Bu toprakların daha fazla değerlendirilmesini de beklediklerini ifade eden Çelik, “Ceviz, her zaman zakandırır. Ülkemize, çiftçiye faydalı bir ürün. Bizdeki ceviz bahçeleri genç bahçeler. İnegöl’de 20 bin dönüm dekar alanda ceviz var. Yıldan yıla üzerine ekleyerek, artırıyoruz” diye konuştu.

Yüzde 65’ini devlet ödüyor

Dünyanın en çok ceviz üreten ülkeleri sırasıyla; Çin, Amerika, İran ve Türkiye. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de konuyla ilgili sık sık görüşlerini ifade ediyor. Bakan Pakdemirli, yakın zamanda yaptığı açıklamada, “Orman Genel Müdürlüğü bozuk orman alanlarını ceviz ve badem dikimi için tahsis ediyor. Yüzde 65’ini biz ödüyoruz. 100 ağaçlık yeri çapalıyorsun, 65 ağaçlık yerin masraflarını ben veriyorum. 5. yıl ürün almaya başlıyorsun. 7. yıldan itibaren sistem kendini ödüyor...” demişti.

‘Döviz içeride kalır’

TÜKSİAD Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Danacı, geçen yıl cevizde çok iyi randıman alındığını kaydederken, her geçen yıl meyve veren ağaçların sisteme dahil olmasıyla ihtiyacın daha yüksek bir oranının yerli üretimle karşılanabileceğini dile getirdi. Danacı, “Üreticiye yapılan destek dövizin içeride kalmasını; hem cevizde yeterliliği, hem de ekonomiye katkıyı sağlıyor. Biz inanıyoruz ki, 3 yılın ardından üretim oranı yüzde 50’ye çıkacaktır” dedi.