22 bin 500 kişinin gen haritası çıkıyor

Motor sinir hücrelerin kaybı sonucu oluşan ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) hastalığının nedenlerini araştırmak ve tedaviye giden yolların kapısını açmak için 16 ülkenin bir araya geldiği MinE projesinde Türkiye’yi Boğaziçi Üniversitesi Nörodejenerasyon Araştırma Laboratuvarı (NDAL) temsil ediyor. Proje kapsamında 22 bin 500 bireyin gen haritası çıkarılarak ALS’nin genetik nedenleri açıklığa kavuşturulacak.

MinE Projesi, İnsan Genom Projesi’nin ardından uluslararası platformda ALS ile ilgili yürütülen ilk ve en kapsamlı bilimsel çalışma olarak dikkat çekiyor. Çalışmanın ALS araştırmalarında ve hastalığın moleküler nedenini anlamada çığır açması bekleniyor.

10 yıl önce kuruldu

MinE projesi kapsamında dünya genelinde 22 bin 500 bireyin genetik kimlik kartı olan DNA’sı incelenerek tam ve detaylı gen haritaları çıkarılması amaçlanıyor. Motor sinir hücrelerin kaybı nedeniyle oluşan ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz) hastalığının nedenlerini araştırmak ve tedaviye giden yolları ortaya koymak için yürütülen MinE Projesi’nde 16 ülke uluslararası ölçekte çalışmalar yürütüyor.

MinE projesinde Türkiye’yi ise Boğaziçi Üniversitesi Nörodejenerasyon Araştırma Laboratuvarı (NDAL) temsil ediyor. Suna İnan Kıraç Vakfı’nın desteğiyle 10 yıl önce kurulan NDAL, nörobilimde ve nörodejeneratif hastalık biyolojisinde Harvard, UMass, Yale ve Brown üniversiteleri ile işbirliği yapıyor. ALS hastalığı ile ilgili yürütülen projeye Türkiye’den katılan tek laboratuvar olma özelliğini taşıyan NDAL’da Prof. Dr. Nazlı Başak öncülüğünde 13 kişilik bir ekip görev alıyor,
MinE projesiyle uluslararası bir çalışma yürütüldüğünü belirten NDAL Direktörü Prof. Dr. Nazlı Başak, “MinE projesi, ALS tedavisi için devrimsel nitelikte dev bir araştırma projesi. MinE, İnsan Genom Projesi’nin 22 bin 500 bireye uygulanmasıdır. MinE projesiyle, ALS’nin genetik nedenlerini 2-3 yıl gibi kısa bir sürede araştırarak açıklığa kavuşturmayı amaçlıyoruz” şeklinde konuştu.

Henüz tedavisi olmayan bu hastalıkta en önemli ve nihai hedefin tedavi yollarının açılması olduğuna dikkat çeken Başak, “Bugüne kadar sadece semptomatik tedavileri olan bu tür hastalıklarda maalesef nöron ölümü o kadar hızlıdır ki, tedaviler yetersiz kalmakta ve hastalık hızla ilerlemektedir. Birçok farklı mekanizma hastalığa neden olduğu için tek tip bir tedavi ve tek bir mucize ilaç olmayacak ama MinE projesi hastalığa neden olan genleri tanımlarken etkin tedavilerin de yolunu açacak” dedi.