Abartısız bir komedyendi

‘Young Frankenstein’, ‘The Producers / Yapımcılar’, ‘Blazing Saddles’, ‘Everything You Always Wanted to Know About Sex (But Were Afraid to Ask)’ ve ‘Willy Wonka and the Chocolate Factory’ filmlerindeki rolleriyle tanınan, Hollywood’un en büyük komedyenlerinden Gene Wilder, önceki gün Connecticut eyaletindeki evinde hayatını kaybetti. Üç yıl önce Alzheimer teşhisi konulan Wilder’ın bu hastalığa bağlı sebeplerden yaşamını yitirdiği açıklandı.
Küçük rollerle başladı
1933 yılında Jerome Silberman adıyla Rus Yahudisi göçmenlerin oğlu olarak Wisconsin’de dünyaya gelen Gene Wilder, ortaokul yıllarında tiyatroya başladıktan sonra Laurence Olivier’nin kurduğu prestijli Bristol Old Vic Tiyatro Okulu’na kabul edildi. ‘Bonnie ve Clyde’ filminde küçük bir rolde gözüktükten sonra, parodi ve hiciv filmleriyle ünlü ABD’li yönetmen Mel Brooks’la iş ortaklığı başladı. Brooks’un çektiği ‘Yapımcılar’ filmindeki Leo Bloom rolüyle Oscar’a aday olan Wilder, ikinci Oscar adaylığını ise başrolünü de üstlendiği, yine Mel Brooks yönetmenliğindeki ‘Young Frankenstein’ filminin Brooks’la ortak yazdığı senaryosuyla elde etti. Wilder’ı kült bir oyuncu hâline getiren rol ise Willy Wonka oldu. Mel Stuart’ın 1971’de Roald Dahl’ın klasik çocuk kitabından uyarladığı ‘Willy Wonka and the Chocolate Factory’de çikolata fabrikasının tuhaf sahibini canlandıran Wilder’ın elini başına dayadığı pozu, filmden 40 yıl sonra bir internet fenomenine dönüştü. Wilder’ın başka bir kült rolü de Woody Allen’ın 1972’de çektiği komedi ‘Everything You Always Wanted to Know About Sex (But Were Afraid to Ask)’te canlandırdığı, bir koyuna âşık olan doktor Ross’tu. ‘70’lerin ortasından itibaren Richard Pryor’la bir komedi ikilisi oldu, ‘Stir Crazy / Beni Deli Etme’nin (1980) de aralarında olduğu dört filmde birlikte rol aldılar.
İlham verdi
Kendini yanlış durumlarda bulan saf, iyi ama yozlaşmaya da müsait karakterleri abartıdan mümkün olduğunca kaçınan bir tarzla canlandıran Wilder, tarz olarak kendisine uzak olan Jim Carrey gibi komedyenlere bile esin kaynağı olmayı başardı. Wilder ayrıca kendisi gibi komedyen eşi Gilda Radner’ın yanlış teşhis edilen yumurtalık kanserinden ötürü hayatını kaybetmesi üzerine kanserle mücadele derneği Gilda’s Club’ı kurmuştu.