Afet yönetim şeması yeniden şekilleniyor! İllerin göç haritaları çıkarılacak

MİTHAT YURDAKUL Ankara - İklimden toplumsal yapıya kadar pek çok alanı ilgilendiren Türkiye Mekânsal Strateji Planı’nın hazırlanmasında son aşamaya gelindi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlanan planın bu yıl içinde tamamlanması bekleniyor. İş dünyasıyla paylaşılan taslak plana göre, afet yönetiminden sorumlu kurum ve kuruluşların yönetişim şeması yeniden ele alınacak. AFAD ve bakanlıkların katılacağı çalışma ile bu şemanın 2025’e kadar yeniden düzenlenmesi planlanıyor. İller bazında doğal ve insan kaynaklı afetler, riskler ve etki alanlarına ilişkin veri tabanı oluşturulacak.

‘İklime karşı yetersiz’

Taslağa göre, Türkiye’deki mevcut iklim değişikliği modellerinin yeterli gelmemesi nedeniyle, yıllık veya 2 yıllık gibi daha sık zaman aralıklarında iklim anormalliklerine dayalı tahmin ve risklerin ortaya konulduğu dinamik ve güncellenebilen bir sistem geliştirilecek. Belediyelerle birlikte yürütülecek bu çalışma, 2025’e kadar tamamlanacak. Erozyonun yaygın olarak görüldüğü erozyon etkisi altındaki meraların ıslahı, aşırı otlanmanın engellenmesi ve mera yönetim projelerinin yaygınlaştırılması sağlanacak. Taşkınların yapı içlerine girmesinin nedeni olan yol kotu değişikliklerinin önüne geçilmesi ve bozulmuş kotların özgün hale getirilmesi gibi çalışmalar yapılacak. Taslakta, “Mevcut yapılaşma standartlarının iklim değişikliği etkilerine bağlı olarak yetersiz kalması nedeniyle, yeni doğa şartlarına uygun olarak yapılaşmaya yönelik standartlar araştırılacaktır. Belirlenen yeni standartlar ilgili oldukları mevzuatlara dahil edilecektir” denildi.

Suriyeliler için merkez

Özellikle dış göçle gelen nüfusun belirli bölge ve illerde yoğunlaşmasının önüne geçilecek. İç ve dış göçle gelen tüm göçmenlerin kentsel uyumu sağlanacak ve kentin sunduğu imkânlardan yararlanabilme düzeyleri artırılacak. Özellikle koruma kapsamındaki Suriyeli göçmenlerin sayıca çok olması sebebiyle, 2030 yılına kadar konuyla ilgili süreci yönetecek ve takip edebilecek bir merkez kurulacak. Bölgelerin, illerin göç haritaları hazırlanacak.

‘Park-et, devam-et’

Kent merkezlerine yapılan yolculuklar öncelik olarak alınarak “park-et, devam-et” tesisleri planlanacak ve bu tesisler toplu taşıma ile entegre edilecek. Farklı çözümler ile kent merkezlerindeki taşıt trafiği düzenlenecek.

Taslak çalışmayla, temel besin kaynakları içerisinde hayvansal proteinlerin oranının artırılmasına yönelik ulusal düzeyde politika geliştirilecek. Türkiye coğrafyasının küçükbaş hayvancılığa daha uygun olması, daha az yem talebi olması ve yemin önemli bir bölümünün meralardan karşılanabiliyor olması, küçükbaş hayvancılığın daha az sera gazı salınımına sahip olması nedeniyle bu tür hayvancılık desteklenecek.

Devlet desteğiyle üretilen kar amaçlı konut projelerinin belli bir yüzdesinin düşük ve orta gelir grubuna ayrılması öngörülecek.

Göç yönetim planı

Bölgelere göre değişen ihtiyaçlar kapsamında, eğitim konusunda göçmenler, tarımla ilgilenen ailelerin çocukları göz önünde bulundurulacak. İç ve dış göç hareketlerinin belli kentlerde yığılmasının önlenebilmesi için, ülke içinde göç veren yerlerin ihtiyaçlarının belirlenmesi, göç alan yerleşim yerlerine ilişkin ulusal göç yönetim planlarının hazırlanması sağlanacak. Göç alan yerleşimlerde konut piyasasına ilişkin etkiler izlenecek. Göç alan yerleşimlerde ortaya çıkan barınma ihtiyacı giderilecek. TÜBİTAK ve İçişleri Bakanlığı öncülüğünde, göçe ilişkin stratejilerin geliştirilmesi, hareketliliğin sebebinin tespit edilmesi sağlanacak.

Yapılara yağış koruması

Tarihi çevrelerdeki yeni yapılaşmaların, tarihi yapıların yapısal bütünlüğü gözetilmeden yapılması ile bu yapıların depreme karşı zayıflatılması sorunları masaya yatırılacak. Bu kapsamda tarihi bölgelerin yeniden güçlü hale getirilmesi sağlanacak. Tarihi çevrelerin ani ve yoğun yağışlara karşı güçlendirilmelerini sağlamak amacıyla kentsel altyapının iyileştirilmesi, özgün su emen yol kaplamalarının kullanımın desteklenmesi sağlanacak. Nüfus hareketleri, ekonomik işlevin değişmesi gibi nedenlerle çöküntü alanlarına dönüşen veya dönüşme tehlikesi bulunan tarihi alanlarla ilgili politika oluşturularak, kültürel mirasın korunması sağlanacak. Kongre turizmi, sağlık turizmi gibi turizm türlerinin su kullanımı ve enerji tüketimini ele alan ihtiyaç programları hazırlanacak.