‘Belediye sığınma evi açmak zorunda’

Türkiye’deki kadın sığınma evlerinin yetersizliğine dikkat çeken Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, nüfusu 100 binin üzerinde olan ilçelerde kadın sığınma evi açılması zorunluluğuna uyulmadığını belirtti. Güllü, “2020 yılı başından itibaren bütün belediyelerle protokol yapılacak ve nüfusu 100 bini aşan belediyeler sığınma evi açmazsa, yasal işlem yapılması için yargıya gidilecek” dedi.

Türkiye’de binlerce kadın uğradıkları şiddet nedeniyle sığınma evine başvuruyor. Peki sığınma evleri yeterli mi? Belediye Kanunu’nun 14. maddesine göre, büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için sığınma evleri açmak zorunda.

145 kadın sığınma evi var

Ancak kadın sığınma evi sayısı, kanunda yer alan maddenin öngördüğüne kıyasla oldukça az ve kadın hakları alanında çalışanlar da sığınma evi sayısını yeterli bulmuyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü’ne bağlı 110, belediyelere bağlı 33, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne bağlı 1 ve Mor Çatı Sivil Toplum Kuruluşu’na bağlı 1 tane olmak üzere toplam 3 bin 454 kapasiteli 145 kadın sığınma evi bulunuyor. Bu sığınma evlerinin dışında İstanbul Büyükşehir Belediyesi de, 2 sığınma evi açacağını duyurmuştu.

Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü ise, 2006 yılında Başbakanlık tarafından yayınlanan genelgeyle nüfusu 100 binin üzerinde olan belediyelerin sığınma evi açmaları zorunluluğunun aradan geçen 14 yıla rağmen yerine getirilmediğini ifade etti. Bu yıl itibariyle yargıya başvurmaya başlayacaklarını aktaran Canan Güllü, şunları söyledi:

“Türkiye’de sadece 2019 yılında şiddet hattını arayan 11 bin kadın var. Kanun diyor ki; nüfusu 100 bin üzerinde olan belediyeler sığınma evi açmak zorunda. Ama denetim yapılmadığı için de ne yazık ki sığınma evi sayısı çok düşük. Sığınma evi açmayan belediyeler üzerinde cebir olayı da yok. Dolayısıyla bir cebir olmayınca, sığınma kadın evleri hep geri planda kaldı. 2019 yılında bir karar aldık. 2020’nin başında bu bütün belediyelere protokol yapıyoruz ya, ilk etapta sığınma evi var mı yok mu? Varsa ki büyükşehirlerin bir çoğunda var.”

‘Açmazlarsa yargıya gideriz’

“Olmayanlar için de açmaya gidin. En önemlisi de nüfusu 100 bini aşmış ilçe belediyeleri için bir örnek metin üzerinden yazı gönderilecektir. Bu gönderi üzerine de açılıp açılmayacağını bize gönderdikten sonra kamu ombdusmanlığını bilgilendirilme yapacağız. Kamu ombdusmanının da bu konuda alacağı karardan sonra yargıya başvurma olacak. 100 bini aşan belediyeler sığınma evi açmazsa, yasal işlem yapılması için yargıya gideceğiz.”

‘Hepimizin hatası var’

Sığınma evlerinin yetersiz olmasında, “Hepimizin hatası var” diyen Güllü 4 madde halinde şunları sıraladı:

İlk genelgeyi başbakanlık yayınladı ve takipçi olmadı. Başbakanlık bu genelgeyi yayınlarken, Kadın Statüsü Danışma Kurulu vardı. Biz de federasyon olarak bu danışma kurulunun üyesiydik. Danışma Kurulu toplanmayalı 9 yıl oldu.

İkinci olarak, bunun yükümlülükleri Aile Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’na verilmişti. Bunlar tarafından da takibi yapılmadı, 14 yıldır genelge ile ilgili herhangi bir atraksiyonda bulunulmadı.

Üçüncüsü bu genelgeyle ilgili Valilikler sorumlu, ama hiçbir ilin valisi bir şey yapmadı. (Bursa ve Antalya hariç. Onlar da küçük çaplı şiddet genelgesi yayınladılar.)

En son olarak da, biz sivil toplum kuruluşları sadece konuştuk. Oysaki bizim elimizde eylem yapabilecek hareket vardı. Bu eylemi şimdi yapma, kararıyla harekete geçtik.

Bakanlık ‘Kapasite artırılacak’ dedi

İçişleri Bakanlığı tarafından Bakan Süleyman Soylu’nun imzası ile 1 Ocak 2020’de yayınlanan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Genelgesi’nde, “Valilikler tarafından Önleme ve İzleme Merkezleri ŞÖNİM’lerin 7/24 esasına göre görev yapmalarının sağlanması amacıyla yerel imkanlar dahilinde personel ve idari kapasiteleri artırılacak. Ayrıca 7/24 esasına göre görev yapan ŞÖNİM’lerde sürekli kolluk personeli görevlendirilecek” ifadelerine yer verilmişti.