'Böylesi bir bahçe 100 yılda yapılır'

İstanbul Üniversitesi’nden alınarak Diyanet İşleri Başkanlığı’na tahsis edilen “Botanik Bahçesi”nin tahliyesine yönelik tartışmalar sürüyor. Bünyesinde 5 bin farklı türde bitki ile birçok ağaç türü bulunan ve 1995 yılında sit alanı ilan edilen bahçenin akıbetiyle ilgili yeni iddialar gündemde. Öncelikli merak konusu bahçenin taşınıp taşınmayacağı. Bahçeden sorumlu bilim insanlarının görev yaptığı Biyoloji Bölümü’nün hemen boşaltılmak istendiği öğrenildi. Milliyet’e konuşan bir bilim insanı yapılan protokole göre, müftülüğe tahsisin ancak Biyoloji Bölümü’ne ait yeni binanın faaliyete geçmesinden sonra gerçekleşebileceği bilgisini verdi.

Bölüm için Vezneciler’de inşa edilen yeni binanın ise 2019’dan önce hizmete giremeyeceğini belirten bilim insanı, rektörlük tarafından Botanik Anabilim Dalı’nda görev yapan uzmanlara sadece binanın tahsis edildiği yönünde e-posta gönderildiğini kaydetti. Bir diğer iddia ise Botanik Anabilim Dalı’nda çalışanlar Vezneciler’deki yeni bina bitine kadar, geçici süreyle Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne ait yerleşkeye taşınacak.

Öte yandan ‘Botanik Bahçe’nin yok olmaması için çevre gönüllüleri ve STK temsilcileri de girişim başlattı. İstanbul Barosu Çevre Komisyon Başkanı Avukat Alev Tuna, bir grup meslektaşıyla tahsisin iptali için yargı yoluna gideceklerini açıklayarak, “Ortada belirsiz bir durum var. Müftülüğe tahsis konusunda Bakanlar Kurulu kararı olduğu iddia ediliyor ama bu kararı bulamıyoruz. İstanbul Üniversitesi’ne bilgi edinme başvurusunda bulunduk fakat henüz cevap almış değiliz. Bahçedeki bitkiler başka yere taşınamaz. Ortada çok özel bir durum var. Binlerce bitki ve çiçek ziyan olacak. Yazık çok yazık” dedi.

İmza kampanyası

Kendilerine ‘Bilim Kazanı Kulübü’ adını veren bir grup gönüllü de ‘Change.org’ta ‘Botanik Bahçe Müftülüğe Devredilmesin’ başlıklı imza kampanyası başlattı. 15 bin imza toplanması hedeflenen kampanya kısa sürede amacına ulaştı. Kampanyanın duyurusunda ise “İstanbul Üniversitesi öğrencileri olarak üniversitemize ait bu alanı bilimin otoritesi dışında bir yapıya devredilmesine karşıyız. İstanbul Üniversitesi şeyhülislamlık ile değil yaptığı bilim ile bilinen bir üniversitedir. Bilime ait yapılan bu saldırıya dur diyoruz. Botanik Bahçesi’ni müftülüğe vermiyoruz!” ifadelerine yer verildi.

‘EN DEĞERLİ TABİAT MİRASLARINDAN BİRİ’

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Orman Fakültesi’nden Prof.Dr.Doğanay Tolunay ise Türkiye’nin en eski botanik bahçesinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Üniversite Rektörü Mahmut Ak’ın bu konuyla ilgili hocalarla toplantı yapacağını biliyorum. Böylesi önemli bir doğal varlığın müftülüğe tahsis edilecek olması anlaşılır gibi değil. Bahçede bulunan bitkiler başka bir yere transfer edilemez. 5 bin tür bitki ve çiçeğin olduğu bahçe, Türkiye’nin en değerli tabiat miraslarından biri. Dünya’nın dört bir yanından getirilip, dikilen ağaçlar var. Bir daha, böylesi bir bahçe yapmanız 100 yıl sürer. Eşsiz kolleksiyon tamamen riske atılıyor. Bilimsel çalışmalar açısından çok önemli bir varlığı kaybetmek üzereyiz” diye konuştu.

Uzmanlar ne diyor?

Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman: ”Müftülüğün, İstanbul genelinde kullanabileceği birçok yer var. Bu bahçenin Türkiye’de başka bir örneği yok. Böyle bir alanı yapılaşmaya açmanın hiç bir açıklaması olamaz. Botanik Bahçesi eğitim yuvası olarak işlevini sürdürüp, turizme kazandırılmalı.”

Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Meryem Kaya: “Yeşil alanların betonlaşmaması gerekir. İstanbul’da zaten nefes alacak bir yer olmadığı gibi, yeşile hasret durumdayız. Botanik Bahçe ise ihtiva ettiği bitki türleri ve bilim yuvası olması nedeniyle mutlaka korunmalıdır. Müftülük için başka bir yer bulunabilir.”

Yeryüzü Derneği Gönüllüsü Akif Pamuk: “Mesele sadece mekan tahsisi değil. Yıllarca toplanan bilgi birikiminin yok olması gündemde. ‘Topkapı Sarayını başka bir kuruma tahsisi edelim’ demek ile, ‘Botanik Bahçesi’ni başka bir kuruma tahsis edelim’ demek arasında fark yok.”