Etiketi bulunmayan zeytinyağını almayın

‘Doğal’ veya ‘organik’ söylemiyle etiketsiz satılan zeytinyağları tartışma konusu olmaya devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin “Açıkta satılan süt, zeytinyağı gibi ürünlerden uzak durulması lazım” uyarısına uzmanlardan destek gelirken, pet şişeler veya tenekelerde satılan etiketsiz ürünlerin halk sağlığını tehdit edebileceği vurgulandı.

Kahramanmaraş Sütçü Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Levent İnanç ile Zeynep Tuğba Akbulut’un markalı ürünlere yönelik araştırması ise piyasada satılan natürel sızma ve riviera tipi zeytinyağlarının bir bölümünün mevzuata uygun olmadığını ortaya çıkardı.

Araştırma kapsamındaki analizlerde, 10 gıda satış yerinde satılan, farklı firmalara ait 7 adet natürel sızma ve 15 adet riviera tipi zeytinyağı numunesinin içerikleri incelendi.

Analiz sonuçlarında natürel sızma zeytinyağların yüzde 43’ünün özgül soğurma değerleri, yağ asit komposizyonu, trans yağ asitleri, kampesterol, toplam ß-sitosterol ve serbest asitlik değerleri bakımından Türk Gıda Kodeksi’ne uymadığı belirtildi. Riviera zeytinyağı örneklerinin yüzde 47’sinin analiz sonuçları, serbest asitlik hariç uygunsuz olarak belirlenirken, analizlerde tüm zeytinyağı örneklerinin yüzde 46’sının standartlarda verilen limitler dışında olduğu tespit edildi.

‘Doğal ürün algısıyla aldatmaca’

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Ümmühan Tibet, ambalajsız ürünlerden uzak durulması gerektiğine dikkati çekerek şöyle konuştu: “Sıklıkla denetim yapılsa da cezalar caydırıcı değil. Bazı tıp kökenli hocalar da ‘doğal ürün alın, marketlerden uzak durun, riviera tüketmeyin’ şeklinde bilimsel dayanağı olmayan açıklamalarla kafa karıştırıyor. Yerinde, doğal ürün aldığını zanneden vatandaş ise çoğu zaman aldatılıyor. Zeytinyağı ambalajsız satılamaz. Ambalajsız ürün hijyen değildir. İnsanlar zeytinyağı aldıklarını zannederken, gıda özelliğini yitirmiş ürünlerle kandırılıyor.”

Gerçekten zeytinyağı mı?

Ege Üniversitesi’nden Dr. Fahri Yemişoğlu zeytinyağında kalite ve saflık kriterlerinin önemli olduğunu belirterek şunları söyledi: “Saflık kriteri, ürünün gerçek zeytinyağı olup olmadığını içerir. Bunu anlamak için yağı kimyasal analize sokmak gerekir. Analizde yağın sterol bileşimine bakılır. Yağdaki sterol bileşimi, parmak izi gibidir. En ufak sapma bile o yağın, belirtilen yağ olmadığını gösterir. Ambalajlı ürün, kanunlara uyumlu üretim yapmanın garantisidir. En kötü sistem, sistemsizlikten iyidir. Açıkta satılan, ambalajsız zeytinyağında hijyen ve saflık riski var.”

‘Açıkta satılan ürünler riskli’

Ege Üniversitesi’nden Doç. Dr. Murat İsfendiyaroğlu da ambalajsız ürünlerin tüketilmemesi gerektiğini belirterek şu bilgileri verdi: “Pet şişelerde, yol kenarında satılan yağlar, hijyen açısından riskli ürünler. Üzerinde markası, bio kimyasal değerleri olmayan ürünler market raflarına giremez. Raflardaki markalı ürünlerde de kusurlar olabilir. Depolama şartlarında, üretim ve satış zaman aralığında sıkıntılar olmamalı. Genel olarak ambalajlı ürünler, düzgün sıkım zamanında bekletilmeden üretilerek satışa sunulmuş ise güvenilirdir.”