Farelerin ömrünü yüzde 40 uzattık

Kan testiyle size hücrelenizin yaşını ve ne kadar yaşayacağınızı söyleyen dünyadaki üç merkez birine girdim ve bu testi yaptırıp mucizeyle çıktım ya. Hemen kafamdaki soruları, İspanyol Ulusal Kanser Araştırma Merkezi direktörü ve bu testi geliştiren Dr. Maria Blasco’ya yönelttim. Blasco insan ömrüne ve teste dair sorularıma gayet açık yanıtlar verdi.

Uzun telomerleri olanlar daha mı uzun yaşıyorlar, bu sonuçlara göre ben çok mu uzun yaşayacağım, yaşlılığımda yaşlılıkla gelmesi muhtemel hastalıklara yakalanmayacak mıyım?
Örneğin şu anda kolestrol testi yaptırdınız ve kolesterolünüz bir çocuğun inasınkine eşit çıktı. Bu demek değil ki yarın kalp krizi geçirmeyeceksiniz. Ama en azından riskli grupta olmadığınızı biliyorsunuz. Biliyoruz ki, kısa telomerlerle doğanların yaşamları daha kısa oluyor. Ama daha uzun telomerleri olanların daha uzun yaşayıp yaşamayacaklarını bilmiyoruz.
Şunu biliyoruz örneğin sigara içenlerin telomerleri kısa oluyor. Siz sigara içiyorsunuz buna rağmen telomerleriniz çok uzun. Burada sizin genetik yapınız önemli rol oynuyor. Yaşlılıkla ilişkin hastalıklara yakalanma riskiniz şu anda az görünüyor. Bunun yanı sıra kısa telomerleri olan kadınlarda gögüs kanseri riskinin daha yüksek olduğunu gördük.

Yaşlanmaya karşı iksir

Bu testten yola çıkarak ileride yaşlandırmayı durduran ya da ömrü uzatan bir iksir bulmak mümkün olacak mı?
Vücudun doğal telomeraz düzeyini artırarak onu gençleştirebileceğimizi düşünüyoruz. Bu teoriyi laboratuar fareleri üzerinde denedik ve farelerin yaşam süresini yüzde 40 uzattık, genç kalmalarını sağladık. Ancak bunu insanlara da uygulayabilmemiz için daha zamana ihtiyaç var.

Diyelim ki bir ilaç geliştirildi, o zaman bir insanın ömrünü kaç yaşına kadar uzatabileceksiniz?
Bunun için net bir şey söylenemez. Ama hiçbir şey yapmadan bir insanın 122 yaşına kadar yaşadığını biliyoruz.

Telomere uzunluğunu bilmemizin avantajı nedir, bu testi ne kadar aralıklarla yaptırmalıyız?
Telomerleri kısa olanların yaşlılıkla birlikte gelen Parkinson, Alzhemir gibi hastalıklara yakalanma riski yüksek. Sizin gibi olanların testi 3-4 yılda bir yaptırmaları yeterli olabilir ama telomerleri kısa olanların bunu her yıl yaptırmasında fayda var. En azından aile hekimleri bunu her yıl yapabilmeli.
En azından yaşam tarzını değiştirebilir, aile hekimiyle birlikte tedbirlerini alabilir. Belli alışkanlıkların kısalmayı yavaşlatmaya faydası olduğunu gösteren araştırmalar var.
Egzersiz yapmak ve omega 3 zengini balık tüketmek gibi. Yaşam tarzı ile bazı kişilerin telomerlerinin boylarını aynı tutmayı ve hatta uzatmayı başardığına da tanık olduk.

Sigara, obezite strese dikkat!

Telomerlerin uzunluğunu etkileyen faktörler nelerdir?
Genetik yapı, çevre ve yaşam tarzı, telomer uzunluğunu ve telomerlerin kısalma oranını etkileyen temel faktörlerdir. Belirli yaşam tarzları da telomerin uzunluğunu etkiliyor. Örneğin, sigara içmek, obezite ya da stres ile beslenme biçimi, egzersiz, uyku gibi faktörler de biyolojik yaşlanmayı etkiliyor.

Neden biyolojik yaşımızı öğrenmeliyiz?
Öncelikle bu, genel sağlığımızın harika bir göstergesi. İkinci olarak, biyolojik yaşımızı öğrenmek, bizim yaşlanmayı etkileyen yaşam tarzı alışkanlıklarını daha iyi anlamamızı sağlar ve uygun değişiklikleri yapmamıza olanak verir. Üçüncü olarak, bu sayede kişiselleştirilmiş tıp gelişebilecek.


Kolesterol testi gibi olacak


Testİn fiyatının düşmesi halinde testi yaptıranların sayısı artacak ve bu yönde tedavi yollarının da yolunu açacak. Bu sayede bu test de bir gün kolesterol testi gibi olacak ve insanlar yaşlanmaya karşı önlem alabilmek için telomer testi yaptıracaklar.