Güvenlik güçlerine geniş yetki

Tasarı yasalaşırsa polis, jandarma ve MİT; telefon numaraları, parmak izi, genetik kod, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları ile aile bilgileri gibi vatandaşların, “kişisel verilerine” istisna talep etmeksizin ulaşabilecek.
33 yıllık düzenleme
Türkiye, Avrupa Konseyi’nin Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesine İlişkin Olarak Bireylerin Korunması Hakkındaki 1981 tarih ve 108 numaralı sözleşmeyi 1981’de imzaladı. Bakanlar Kurulu’ndan TBMM’ye sevk edilen tasarının yasalaşması, AB müzakerelerinde yeni fasılların açılması konusunda da etkili olacak. Yeni düzenlemeyle kişisel verilerin sınırsız biçimde ve gelişigüzel toplanması, yetkisiz kişilerin erişimine açılması, ifşası veya amaç dışı ya da kötüye kullanımı sonucu kişisel hakların ihlal edilmesinin önüne geçmeyi amaçlanıyor. Tasarıda öne çıkan bazı düzenlemeler ise şöyle:
l Kişisel Verileri Koruma Kurulu oluşturulacak. Yedi üyeden oluşan kurul, Adalet Bakanlığı’na bağlı olacak. Kurul üyeleri, Bakanlar Kurulu tarafından seçilecek. Devlet sırrı niteliğindeki bilgi ve belgeler Kurul’a gönderilemeyecek.
l Kişisel verileri kanuna aykırı şekilde depolayan ve üçüncü kişilere servis yapanlara 3 yıla kadar, silmesi gerekip silmeyenlere 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.
l Kimlik bilgileri, telefon numaraları, motorlu taşıt plakası, parmak izi, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, e-posta adresi, etkileşimde bulundukları kişiler, grup üyelikleri, aile bilgileri, sağlık durumları kişisel veri kapsamında kaydedilebilecek. Veriler, kişinin rızası alınarak işlenebilecek.
l Verileri elde edip işleyen, “veri sorumlusu”, kişilere kimliğini açıklamak zorunda olacak.
l MİT, jandarma ve emniyete her türlü kişisel veriyi toplama ve işleme yetkisi verilecek. Bu kurumlar, adli soruşturma dışında istihbari faaliyet çerçevesinde vatandaşların, “kimlik bilgileri, telefon numaraları, motorlu taşıt plakası, parmak izi, özgeçmiş, resim, görüntü ve ses kayıtları, e-posta adresi, etkileşimde bulundukları kişiler, grup üyelikleri, aile bilgileri, sağlık bilgileri gibi kimliğini belirleyen her türlü veriyi” toplayıp işlenecek.
l Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi yasak olacak, ancak istisnadan kaynaklı olarak MİT, jandarma ve emniyet bu verileri işleyebilecek. Özel nitelikli kişisel veriler; “kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini mezhebi veya diğer inançları, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı veya cinsel hayatla ilgili veriler” olarak tanımlanacak.
l MİT, jandarma, emniyet verileri topladıkların ilişkin kişilere bilgi vermeyecek. Kişiler, verilerin silinmesini talep edemeyecek. MASAK’ın suç gelirlerinin aklanması kapsamında yaptığı faaliyetler de istisnai olacak. Bu kurumların faaliyetleri, Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından denetlenemeyecek.