Haberleşmeyi ihlalin cezasına artış geldi

Adalet Bakanlığı’nın yargıyı hızlandırmak amacıyla hazırladığı, basın yoluyla işlenen bazı suçlara “af” da öngören tasarı, Başbakanlık’tan TBMM’ye gönderilirken rötuşlandı. Başbakanlık, tasarıya eklediği hükümle, haberleşme ve özel hayatın gizliliğinin basın yoluyla ihlal edildiği durumlarda verilecek cezaları yarı oranında artıran Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenlemeyi kaldırdı.
Bakanlar Kurulu’nda imzalanarak, TBMM’ye dün gönderilen tasarıda, bakanlığın hazırladığı taslak metinde bulunmayan bazı maddeler yer aldı. Tasarıda yer alan düzenlemeler şunlar:
- Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunun 6 aydan 2 yıla kadar hapis olan cezası 1 yıldan 3 yıla çıkartıldı. Gizli dinleme yoluyla kayıt yapılması halinde verilecek ceza ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapisten, 2 yıldan 6 yıla kadar hapse yükselecek. Haberleşme içeriklerini ifşa edenlere verilecek ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapisten, 2 yıldan 5 yıla kadar hapse yükseltildi.

Hukuka uygunsa, yayın serbest
- Kişiler arasındaki konuşmaları dinleyen veya kaydeden kişilere verilecek ceza ise 2 aydan 6 aya kadar hapisten, 2 yıldan 5 yıla kadar hapse yükseltildi. Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi gizlice kaydedenlere verilecek ceza da 6 aydan 2 yıla çıkartıldı. Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal 6 aydan 2 yıl yerine 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak. Gizliliğin görüntü veya ses kaydı ile olması halinde verilecek ceza ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapis olarak belirlendi. Bu suça daha önce 1 yıldan 4 yıla kadar hapis veriliyordu.
- Cezalar artmasına karşılık, haberleşme içeriklerini tarafların rızası olmadan yayımlama suçundan ceza verilebilmesi “hukuka aykırı olma” kriterine bağlandı. Buna göre, iddianamede ya da dosyada yer aldığı, bu nedenle “hukuka uygun” olduğu gibi gerekçelerle özel hayata ilişkin konuşmalar bile ifşa edilebilecek.

Yayın nedeniyle artırım yok
- Tasarıda, TCK’da yer alan, “Kişiler arasındaki haberleşmelerin içeriğinin basın ve yayın yolu ile yayınlanması hâlinde, ceza yarı oranında artırılır” hükmü ise diğer cezaların zaten artırılması gerekçe gösterilerek, kaldırıldı.
- Danıştay üyeliğine idari görevlerden geçilebilmesi için gerekli “20 yıl çalışma” şartı, 12 yıla indirildi.

İfade özgürlüğü ve basın affı
- 5 yıldan fazla ceza öngörülmeyen bütün basın davaları ile düşünce açıklama yöntemi ile işlenmiş suçlara 3 yıl benzer bir suç işlememe şartıyla af getiriliyor. Terörle Mücadele Kanunu’nun 7. maddesinde düzenlenen ve 5 yıla kadar hapis öngören “terör örgütü propagandası” suçu da af kapsamında yer alıyor.
Yaklaşık 5 bin basın davasının yanı sıra “Sayın Öcalan” sözü nedeniyle ve TCK 301. maddeden açılan davalar, ile CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu hakkında “hakaret ve adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs” iddiasıyla hazırlanan fezleke de şartlı af kapsamına girecek.
- Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına faaliyet gösterme suçunda 7.5-15 yıl arası ceza yerine 3 yıl 9 aydan 7.5 yıla kadar ceza verilecek.

Kitap yasağı kalkıyor ama
- Tasarıyla ailenin üstsoyundan bireyler ile çocuk ve torunlar, eş veya kardeşin işlediği suçları bildirmemek artık suç olmayacak.
- Yasak kitap ayıbında temiz sayfa açıldığının söylenmesine rağmen, 1 Haziran 2005 tarihine kadar mahkemelerce basılı yayınlarla ilgili olarak verilmiş toplatma, yasaklama, dağıtım ve satışın engellenmesi kararları yürürlükten kalkacak. 2005’den bu yana verilmiş yasaklama kararları ise geçerli olmaya devam edecek.
- Tasarıyla bıçak parası, icra memurunun görevini yapması, tapu memurunun işleri hızlandırması için alınan paralar yeniden rüşvet sayılacak. Böylece verilen ceza da 1-3 yıl yerine 4-12 yıl olacak. Kendisini mecbur hissederek rüşvet verenlere “rüşvet verme” suçundan ceza verilmeyecek.

Adli kontrol için 5 yıl
- Halen üst sınırı 3 yıl olan suçlarda uygulanan adli kontrol tedbirleri, üst sınırı 5 yıl olan suçlarda uygulanacak. Böylece birçok suçta tutuklama yerine yurtdışı çıkış yasağı, belli aralıklarla imza verme gibi adli kontrol kararı verilecek.
- Kaçak elektrik kullanımı nitelikli hırsızlık yerine “karşılıksız yararlanma” suçuna dönüşecek. Kaçak elektrik, su ve doğalgaz kullananlar borcu faiziyle öderse ceza verilmeyecek. Ancak 5 yıl içinde aynı suç işlenirse 2-5 yıl arası hapis verilecek.