Kural değiştiren bomba! İsrail-İran savaşıyla gündeme geldi: 60 metre mümkün mü?

MİLLİYET.COM.TR / ÖZEL -ABD'nin İran'ın derin yer altı nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği "Midnight Hammer" operasyonu, savaş teknolojilerinde yeni bir dönemin sinyallerini verdi. Bu operasyonda ilk kez kullanılan Massive Ordnance Penetrator (MOP) bombası, takma adıyla "Dağları Delen Bomba", Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilen 30.000 pound (13.600 kg) ağırlığındaki hassas güdümlü sığınak yok edici olarak anılıyor. Yalnızca B-2 Spirit bombardıman uçaklarıyla taşınabilen, dünyanın en büyük konvansiyonel mühimmatlarından biri. ABD ve İsrail, İran'ın "nükleer kalbi" olarak da adlandırılan Fordo ve Natanz gibi tesisleri hedef aldı.

Massive Ordnance Penetrator (MOP) bombası, GPS ve jiroskopik güdüm sistemleriyle donatılmış olup, hedefe ulaştığında yer altına nüfuz ederek patlıyor. ABD'nin bu teknolojisi yalnızca kendi envanterinde bulunurken, İsrail bu tür derin hedeflere ulaşabilecek kapasiteye sahip değil. Rusya'nın ise 15-20 metreye kadar nüfuz edebilen silah sistemleri var.

Sığınaklar ve yer altı tesisleri, gelişen silah teknolojileri karşısında eskisi kadar güvenli değil. Bu durum, askeri stratejilerde ve savunma planlamalarında köklü değişiklikleri de gündeme getirdi. İran, kritik karargâhlar, komuta merkezleri ve füze sistemleri gibi tesisleri dağların içine ya da yer altına inşa etti. Son gelişmeler, bu tür sığınakların bile artık eskisi kadar güvenli olmadığını gösterdi.

İlginizi Çekebilir

ABD'de, idam edilenlerin sayısı 24'e çıktı

İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan'dan ABD açıklaması! 'Meseleleri çözmeye hazırız"

Trump, Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterildi

"DERİN KORUMALI TESİS GÜVENLİĞİ ÇÖKTÜ"

Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ, sığınak delici bombalara ilişkin Milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulundu:

“Sığınak delici bombaların bulunmasıyla savunmada ve savaşta her türlü kural değişti. 'Artık hiçbir yer güvende değil' demek yanlış bir tanım olur.” diyen Başbuğ, “Zira sığınak delici bombaların etki gücü, arazinin yapısına, kullanılan betonun cinsine, içinde kullanılan donatıya kadar farklılıklar gösterir. Askerî camiada genellikle bombaların, her türlü tesisatın rakamları biraz abartılı verilir. Çünkü bu neticede müthiş bir pazardır ve çok da büyük paralar dönmektedir. Eğer siz '60 metreye betona nüfuz ediyor' diye bir kavram duyarsanız, doğruluğunu araştırmadan asla buna göre hesap yapmamalısınız. Amerika’nın söylediği 57 bomba, söyleme göre 60 metre derinliklere kadar inen bomba özelliği taşıyor. Belki uygulamada bu 60 metrenin yarısını bulamayacaksınız. Bilemiyorsunuz, çünkü bunları denemek kolay değil. Ciddi paralar ve bir savaş ortamı hariç deneme şansınız neredeyse yok. Dolayısıyla tüm bunlara bakarak 'derin korumalı tesis güvenliği çöktü' demek çok yanlış olur.” dedi.

Başbuğ sözlerini şöyle sürdürdü:

“Zira sığınak tercih yapanlar, o '60 metre' kelimesinin yanına şöyle bir dipnot düştüler: 'Kullanılan malzemenin özelliğine göre beton delme derinliği 8 metreye kadar düşebilir.'

Sonuç olarak geldiğimiz nokta şu: Evet, 'sığınak delici bomba' diye bir teknoloji var ama bu teknoloji bütün yapıları korunaksız hale getirdi demek çok yanlış bir tanım olur. Etki üretimi, cinsi, metresi metraj tartışılmasına rağmen bir etki ürettiğini söyleyebiliriz ama bu kaderleri değiştirecek, işte bütün kuralları yerle bir edecek bir etki asla değil.”

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİRTrump-Erdoğan görüşmesinin saati belli oldu! Bloomberg masadaki 3 kritik başlığı yazdıHaberi Görüntüle

"İSRAİL’İN ELİNDEKİ SİLAHLAR, İRAN’IN NÜKLEER TESİSLERİNE ETKİ ETMEKTEN ÇOK UZAK"

Konuyla ilgili dikkat çeken kıyaslamalar yapan Kapadokya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şafak Oğuz da şunları söyledi:

“İsrail’in sahip olduğu ve F-15 savaş uçağı ile kullanılabilen GBU-28 mühimmatının, korunaksız topraklarda 50 metre kadar yer altına erişebildiği ifade ediliyor. Ancak beton sığınaklarda 5-6 metre derinliğe ulaşabildiği belirtilmekte. Bu durum, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırı kabiliyetini engelliyor. ABD, İsrail’e GBU-28 satışını 2005 yılında onayladı ve 2009 yılında bu silahlar İsrail’e ulaştı. İsrail’in elinde yine aynı maksatla kullanılan BLU-109 serisi mühimmat bulunmakta. 250 kg ağırlığa sahip BLU-109 bombasının 2 metreye kadar beton delme özelliğine sahip olduğu ifade ediliyor. Yani İsrail’in elindeki silahlar, İran’ın nükleer tesislerine etki etmekten çok uzakta.”

Yer altındaki hedeflerin vurulması konseptinin yeni bir gelişme olmadığını aktaran Şafak Oğuz, şu ifadeleri kullandı:

“Bu teknoloji tüm ülkelerde bulunsa da, önemli olan yerin ne kadar altındaki bir mesafenin vurulabileceği yeteneği. Mesela Rusya, hedefin cinsine göre 3-5 metre arası bir derinliğe nüfuz edebilen ve 1.500 kg ağırlığa sahip KAB-1500 serisi silah sistemine ve 2-3 metreye kadar nüfuz edebilen 500 kg ağırlığındaki BETAB serisi silah sistemine sahip. Ancak çeşitli kaynaklarda Rusya’nın 15-20 metre mesafeye kadar nüfuz edebilen silah sistemlerinin olduğu ifade ediliyor. Bu mesafeler tamamen mühimmatın kullanıldığı zemin ile alakalıdır.”

HANGİ ÜLKE NE DURUMDA?

Kapadokya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şafak Oğuz, ülkelerin sığınaklara karşı savunma kapasitelerini şöyle kıyasladı:

1. Amerika Birleşik Devletleri (ABD):

ABD, GBU-57 gibi ileri düzey sığınak delici mühimmatlarla lider konumda. 13.600 kg ağırlığındaki bu mühimmat, sadece B-52 bombardıman uçakları ile taşınabilir ve 60-80 metre derinliğindeki beton sığınakları dahi etkileyebilir. ABD'nin elinde yaklaşık 20 adet GBU-57 olduğu belirtiliyor ve bu mühimmatlar yalnızca ABD envanterinde bulunmakta. Bu, ABD'yi sığınaklara karşı en güçlü ülke yapıyor.

2. İsrail:

İsrail de sığınakları hedef alabilen gelişmiş mühimmatlara sahip, ancak kapasitesi ABD ile kıyaslanamaz. GBU-28 gibi mühimmatlar, toprak altına 50 metreye kadar nüfuz edebiliyor, ancak beton sığınaklarda bu derinlik yalnızca 5-6 metreye kadar etkili olabiliyor. Ayrıca, BLU-109 gibi mühimmatlar sadece 2 metreye kadar beton delme özelliğine sahip.

3. Rusya:

Rusya'nın elinde KAB-1500 ve BETAB serisi mühimmatlar bulunuyor. Bu mühimmatlar, 3-5 metreye kadar derinliklere nüfuz edebiliyor. Ancak Rusya'nın 15-20 metreye kadar etki edebilen silah sistemleri olduğu da iddia ediliyor.

4. İran:

İran, derin yer altı tesisleri kurmuş ve bu tesisler genellikle nükleer programlarıyla ilişkili. Ancak ABD'nin GBU-57 gibi silahlarla bu tesisleri hedef alabilmesi, İran'ın sığınaklarını savunmasız kılıyor.

5. Türkiye:

Türkiye, savunma sanayisinde gelişmeler kaydediyor ve yer altı sığınaklarına karşı savunma stratejilerini güçlendirmeye yönelik çalışmalar yapıyor. Ancak ABD ve diğer büyük güçlerle kıyaslandığında, Türkiye'nin mevcut savunma teknolojileri daha sınırlı kalıyor.

ABD BU ALANDAKİ LİDERLİĞİ ELİNDE BULUNDURUYOR

Gelişmiş sığınak delici teknolojilerinin ortaya çıkması, dünya çapında sığınaklara yönelik güvenlik anlayışını değiştirdi. ABD, bu alandaki liderliği elinde bulunduruyor. İsrail ve Rusya güçlü olsa da ABD'nin seviyesine ulaşamıyor.