Her 10 vakadan 4’ü İstanbul’da

Koronavirüs salgının başından bu yana Ankara’da düzenlenen Bilim Kurulu Toplantısı, dün ilk kez Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 5 günlük İstanbul programı kapsamında Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi’nde gerçekleştirildi. 3 saat süren toplantı sonrası Koca özetle şu açıklamalarda bulundu:

İSTANBUL’DA İLK: Bilim Kurulu’nun Ankara dışında toplanması sıradan bir olay değildir. Üç gün önce, İstanbul’da vaka sayılarının, Türkiye’nin yüzde 40’ına ulaştığını açıkladım. Kovid-19 testi pozitif çıkan her 10 kişiden 4’ü İstanbul’dadır. Hekim ve hemşirelerden ambulans şoförlerimize kadar, bütün sağlık çalışanları, hastane yöneticileri, Bilim Kurulu üyeleri, ilgili bütün kurumlar olarak teyakkuzdayız. Son 7 günde ortalama vaka artışı, geçen ayın ortalamasından yüzde 85 fazladır. Oran korkutucudur. İstanbul’un yakın temaslısı diyebileceğimiz Balıkesir’de ve Tekirdağ’da yüzde 96, Bilecik ve Düzce’de yüzde 99, Edirne’de yüzde 91, Bursa’da yüzde 84, Sakarya’da yüzde 76, Kırklareli’nde yüzde 71, Kocaeli’de yüzde 63’tir. Sadece sayılan iller değil, tüm Türkiye, İstanbul’un temaslısıdır. Gelişme, salgınla mücadelede 83 milyonu ilgilendirmektedir. İstanbul’da durumu kontrol altına alamazsak, salgın baş edilebilir olmaktan çıkacaktır. Bir hafta içinde Büyükçekmece yüzde 123, Sarıyer yüzde 120, Bakırköy yüzde 104, Bayrampaşa yüzde 99, Şişli yüzde 98, Kağıthane yüzde 98.

BEDELİ BÜYÜK OLUR: İstanbul, dünyanın en kalabalık kentleri arasında 14. sırada. Mesafe kuralına uymayı zorlaştıran bir şehir, hareket halindeki kitle çok büyük. Kişilerin göstereceği küçük ihmallerin bedelleri büyüktür. Bedel, hasta düşmekten fakirleşmeye kadar, çoktur. Geçtiğimiz 6 gün boyunca, bakan yardımcılarım ve ekibimle bu konuda çalıştık. Toplu taşıma, pazar yerleri, alışveriş ortamları ve çeşitli kent alanlarında kurallara uyulmasının kolaylaştırılması için çalışma yapılmasını istedik. Toplu taşımaya ek seferler konması, kamu kurumlarında, organize sanayi bölgeleri dahil özel sektörde iş saatlerinin teması azaltacak şekilde düzenlenmesi ele alınan konular arasındadır. Sosyal mesafenin korunamadığı toplu ulaşım, en büyük risk kaynaklarındandır. Yolculuk, dolayısıyla risk süresi uzundur.

3’TE BİR HAREKET: Virüs, bir kişiden ortalama 3 kişiye bulaşıyorsa, biz de, hareketi ve teması 3’te birine indireceğiz. Dışarı çıktığımızda, üç yere uğruyorsak bunu bire indireceğiz. Günde üç kişiyle görüşüyorsak bir kişiyle görüşeceğiz. Eğer maske, mesafe, temizlik kuralına uymazsanız, hareketliği azaltmaya çalışmazsanız, sağlık çalışanlarımız yasal hakları olan izinleri daha uzun süre kullanamayacak. Eğer hayatlarımızı disipline kavuşturmazsak, kurallardan çok daha ağır mecburiyetlerimiz olacak. İşverenlere sesleniyorum; esnek mesai sistemine geçiş için elinizden geleni yapın, vardiyalı çalışmayı tercih edin. Çalışanlar bir aradaysa, birinin hastalığa yakalanmasıyla hepsi temaslı olur. Tüm temaslılar izole edilir.

YATAK KAPASİTESİ: Sağlık hizmetlerinde, sistemin tıkanmasına yol açacak bir sorunumuz yok. İstanbul’daki toplam yatak sayısı 48 bine yakın. Yoğun bakım yatak sayımız ise 9 bine yakın. Servis yatak doluluk oranımız şu an yüzde 55 civarında. Yoğun bakım doluluk oranımız ise yüzde 66. Erişkin yoğun bakım yatakları bu bahsettiğimiz. Ventilatörler için bu oran yüzde 33. Yoğun bakımlarla ilgili yüzde 66’dan kastım, sadece Kovid’li hastaları kapsamıyor. Diğer hastalar da bu orana dahil.

‘KISITLAMA DÜŞÜNMÜYORUZ’

Tedbirlere 83 milyon beraber, İstanbul’da 16.5 milyon vatandaşımızda da uyum gösterme konusunda kararlılık olursa üstesinden geliriz. Kısıtlama düşünmüyoruz. 1.5 ay önce Diyarbakır, Mardin, Urfa’da vakalar çok yükseldi. Ankara’da 5 hafta önce İstanbul’un 5 katıydı. Sokağa çıkma yasağı yapılmadan buralarda olumlu sonuçlar alındı. Gece 12’den sonra müzikli ortamların yasaklandığını biliyoruz. Bunun erken saatlere çekilmesi de Bilim Kurulu’nda gündeme geldi. İçişleri Bakanlığı’nın bunu erken saate almak konusunda çalışması olacak.

‘Aşımız nisan ayı gibi uygulanır’

AŞI ÇALIŞMALARI: Yerli aşılardan faz çalışmasına, insan çalışmasına çok yakın olan 3 aşı olduğunu söylemiştim. Bugün özellikle İDEA dediğimiz (İstanbul Deneysel Araştırma Geliştirme ve Eğitim Merkezi), deneysel araştırma laboratuvarımız da Türkiye’de önemli, uluslararası akreditasyonu olan bir laboratuvar. Aşıların toksisite çalışmaları sterilite ve standartizasyonunun yapıldığı yer. Hafta sonu bir aşı için bu çalışma bitecek. İstenen şekilde tamamlanırsa, gelecek hafta muhtemelen ilk gönüllü uygulamaları başlayabilir. Ondan önce gönüllüleri 5 gün karantinaya alış süreci var. Karantinaya alım süreciyle birlikte, ilk insan uygulaması başlamış olacak. Yurt dışından faz 3 çalışması Türkiye’de yapılan iki aşı var. Pfizer ve Sinovac. Bununla ilgili Serhat Hocam (Ünal) daha yakinen özellikle takip ediyor. Genel olarak şunu söyleyebilirim. Şu ana kadar herhangi bir ciddi yan etki yok. Kasım sonunda Türkiye’de devam eden faz 3 çalışmalarına dair bağışıklık konusunda bilgimiz olacak. Aralık ayında Sinovac dediğimiz virulansı azaltılmış aşıyla ilgili, eğer başarılı olursa istediğimiz sonucu alırsak, 5 milyon doz aşıyı uygulama şansımız olacak. Ocak, Şubat Mart’ta da devam edecek. Pfizer için de aynı şekilde görüşmeler var. Bizim aşımız da her şey normal giderse nisan gibi uygulanır diye düşünüyorum. En az 3-4 aşının uygulama şansının elde edileceğini düşünüyorum.

HES KODU DÜZENLEMESİ: İstanbul’un test kapasitesini özellikle çok arttırdık. Şu an 60 binin üzerinde test yapılıyor. Testlerin erken sonuçlanması son derece önemli. Bundan sonraki süreçte testlerle ilgili, numune alındığından itibaren ilk 4 saat hariç, sonraki 20 saatlik zaman diliminde kişinin HES kodunda kısıt getireceğiz. Riskli görünecek kişi, HES kodu ile girdiği yerler giremeyecek, seyahat dahil olmak üzere riskli görünerek kısıtlama yapılmış olunacak.

GRİP AŞISI: 3 milyonun üzerinde temin etme çabası içerisindeyiz. Yoğun bir çaba içerisinde olduğumuzu bütün vatandaşımız bilsin. Emin olun, parasına da bakmıyoruz.

DAHA BULAŞTIRICI: Virüsün mutasyonu daha çok bulaştırıcılığının artması şeklinde karşımıza çıkıyor. Daha önce 15-20 dakika bir arada kalmakla bulaşabilen virüsün artık daha kısa sürelerde de bulaşabildiğini biliyoruz.

CAN KAYBI 10 BİNİ GEÇTİ

Kovid-19 salgınında Türkiye’de dün 2 bin 305 kişiye hastalık tanısı konulurken, 77 kişi de hayatını kaybetti. Türkiye Günlük Koronavirüs Tablosu, ‘covid19.saglik.gov.tr’ adresinden paylaşıldı. Güncel verilere göre, son 24 saatte 128 bin 312 Kovid-19 testi yapıldı, 2 bin 305 kişiye hastalık tanısı konuldu. Son 24 saatte 77 kişi Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi, 1662 kişi iyileşti. Böylece Kovid-19 tedavisi tamamlananların sayısı 319 bin 181’e  yükseldi. Toplam test sayısı 13 milyon 606 bin 764’e ulaştı. Hasta sayısı 368  bin 513, vefat sayısı 10 bin 27, ağır hasta sayısı 1836, aktif hasta sayısı 39  bin 305 oldu. Haftalık verilere göre, bu hafta hastalarda zatürre oranı yüzde 5.0, yatak doluluk oranı yüzde 50.8, erişkin yoğun bakım doluluk oranı yüzde 67.1, ventilatör doluluk oranı yüzde 33.4, ortalama temaslı tespit süresi 9 saat, filyasyon oranı ise yüzde 99.7 olarak kayıtlara geçti.