İngilizler, Çiçero gerçeğiyle yüzleşti

İkinci Dünya Savaşı sırasında İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi olan Sir Hughe Knatchbull - Hugesson'ın güzel sesine hayran olduğu Türk kavası İlyas Bazna'nın "Çiçero" kod adıyla Almanlar hesabına casusluk yaptığı doğrulandı. "The Daily Telegraph" gazetesinin yayımladığı belgelerde, kasa anahtarlarını ele geçiren Bazna'nın her sabah Büyükelçi banyo yaparken, bütün gizli evrakının fotoğrafını çektiği ve Almanlara aktardığı belirtildi. Belgelere göre, Bazna, güzel sesi sayesinde İngiliz elçiyle yakınlık kurarken, "İngilizce bilmeyen, durgun zekâlı" bir insan portresi çizerek İngiliz diplomatta "bu adamdan zarar gelmez" inancı oluşturdu.

VON PAPEN'E BAĞLIYDI
Bazna, banyo saatlerinde işini halledemiyorsa, elçi öğleden sonra piyanosunun başına geçince kasayı ziyaret ediyordu. Belgeler, Almanlar tarafından kasa uzmanı olarak eğitilen Bazna'nın 2. Dünya Savaşı'nın en başarılı Alman ajanlarından biri olduğunu gösteriyor. Aynı belgelere göre, Alman Büyükelçisi Franz Von Papen'e bağlı olarak çalışan Çiçero, Almanlara önemli saldırıların başlangıç tarihleri, Kahire ve Tahran konferansları gibi önemli toplantıların içerik ve sonuçları hakkında bilgi ulaştırmış.

ALMAN AJAN ELE VERDİ
"Çiçero"nun deşifre oluşunun hikâyesi de belgelerde yer alıyor. Buna göre, Türk kavasının yakalanmasına bir Alman ajanın Amerikan Gizli Servisi'ne teslim olması yol açtı. Amerikan gizli servisi, teslim olan Alman ajanın verdiği bilgileri Başkan Roosevelt'e aktardı, o da İngiliz Başbakanı Churchill'e şahsi bir not gönderip Ankara'da yaşanan durumu anlattı. Ancak İngiliz elçi Sir Hugesson, İlyas Bazna'nın Alman ajanı olduğuna bir türlü inanamadı, hatta "O ajan olamaz, bir kere çok aptal ve ikincisi de bir kelime İngilizce bilmiyor" diyerek Bazna'yı savundu. Verdiği bilgiler karşılığında Almanlardan 150 bin sterlin kazanan Bazna ise çemberin daraldığını hissedince Büyükelçiliği terk etti. Belgelerde Bazna'nın bir de suç ortağı olduğu belirtiliyor.





GÜNCEL