İstilacıların en tehlikelisi

En son Antalya Finike’de M/V Ali Işık adlı geminin ikinci kaptanı Muhammer Alak pişirdikleri balon balığını yediği için zehirlenerek öldü, dört denizci ise hastaneye kaldırıldı. Balon balığının Türkiye’de yaşam alanı bulan istilacı türlerin en tehlikelilerinden biri olduğuna dikkat çeken Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), balon balığının içerdiği zehrin her mevsim her bölgesinde etkin olduğunu, pişirilse dahi zehrin etkisizleşmediğini vurguladı. Akdeniz Koruma Derneği ise balığın dokularındaki tetrodotoxin maddesinin siyanürden bin kat zehirli olduğunun altını çizdi.

Dikenlerini gösteriyor

Akdeniz’de sayıları hızla artan istilacı türlerden balon balığının oluşturduğu tehlike her geçen gün artıyor. Keskin 4 dişiyle balıkçı ağlarını kolayca kesebildiği için Akdeniz’de balıkçı başına yılda 3 bin TL zarara neden olduğu düşünülen balon balığının ölümcül etkisi, pişirildikten sonra bile dokularında kalan zehrinden kaynaklanıyor. Kıyılarımıza Kızıldeniz üzerinden gelen 100’den fazla istilacı tür içinde 8 balon balığı türü olduğunu vurgulayan TÜDAV, türlerin çok kolay tanınabileceğini ve bu şekilde ölümlerin önüne geçilebileceğini vurguladı. Bilim dünyası tarafından 1788 yılında tanımlanan balon balığının vücudunun ince ve uzun olduğunu belirten TÜDAV, şiştiği zaman dikenlerini gösteren hayvanın zehrinin yılın her mevsimi aktif olduğunun altını çizdi. TÜDAV, “Baş kısmında, baş arkasında ve vücudun gerisinde kuyruğa kadar dikenleri vardır. Genellikle 10 - 50 metre derinliklerde yaşar. Omurgasızlarla beslenir. Yumurtlamayla çoğalır. İndo-Pasifik kökenli bir türdür. Kıyılarımıza Süveyş Kanalı üzerinden gelmiştir ve Akdeniz’de pek çok ülke kıyılarında görülmüştür” şeklinde açıklama yaptı.

Karides ve ahtapotu tüketti

191 türü olan balon balıklarından 8’inin 2018’den itibaren ülkemiz sularında kaydedildiğini belirten Akdeniz Koruma Derneği, ekonomik zararlarının yanında dokularındaki tetrodotoxin (TTX) adı verilen bir nörotoksinin (sinir sisteminde etkili zehir) ölümcül olabileceğini vurguladı. Dernek şu uyarılarda bulundu: “Bu toksinin siyanürden bin kat zehirli olduğu biliniyor. Araştırmalar, TTX toksininin balon balığına beslendikleri yiyeceklerdeki bir bakteriyle geçtiğini gösteriyor. Uzak Doğu’daki çalışmalar, burada yaşayan balon balıklarının üreme döneminde özellikle dişilerde toksin miktarının daha da arttığını ortaya koyuyor. Gökova Körfezi’nde karides ve ahtapottaki azalma, balon balığının çoğalmasıyla aynı döneme denk geliyor.”

‘Pişirilse de zehrinden arınmaz’

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Selin Gamze Sümen: “Kızıldeniz’den kıyılarımıza gelen balon balığında tetrodotoxin adlı zehir vardır. Temizlense, pişirilse de zehri etkisini kaybetmez. Bu zehir sinir sisteminde hücresel iletiyi engeller, solunum felci gelişir. Kişi ani solunum durmasıyla kaybedilir. Balon balığı asla yenilmemeli, diğer canlılara yedirilmemelidir. Aksi bir durumda hemen yoğun bakımı bulunan hastaneye başvurulmalı.”