Kayaçlar Nasıl Oluşur? Kısaca Kayaçların Oluşumu
21.04.2020 - 18:05 | Son Güncellenme:
Bir veya birden fazla mineralin bir araya gelmesi ile oluşan kayaçlar, mineral topluluğudur. Jeolojinin petrografi alt bilim dalında incelenen kayaçlar, doğal olarak oluşmuştur. Ekonomik ve beşeri açıdan kayaçlardan faydalanmak mümkündür. İnsanlık tarihinin her döneminde yer alan kayaçlar, coğrafya dersine konu olmuştur. Altın, yakut ve elmas gibi kayaçların değeri son derece yüksektir. İşte kayaçların oluşumu hakkında merak edilen tüm detaylar.
Kayaçların çözülebilir olması ve aşınıma karşı direnci, yer şekillerinin oluşup gelişmesini sağlamaktadır. Göl ve akarsu gibi su kaynaklarının incelenebilmesi için kayaç bilgisi gerekmektedir. Kayaçların tanınması ve özelliklerinin bilinmesi, inşaat mühendisliği açısından son derece önemlidir. Her türlü köprü, bina ve baraj yapım çalışmalarında, kayaçların özelliklerinden faydalanılmaktadır.
Kayaçlar Nasıl Oluşur?
Dünyanın yaşı 4.6 milyar olmakla birlikte bulunan en eski kayaç, dünya ile aşağı yukarı aynı yaştadır. İlk kayaçlar dünyanın dış yüzeyinin soğuyarak katılaşması ile birlikte meydana gelmiştir. Kayaç döngüsü ve oluşumu, dünyanın içyapısı özellikleri ile orantılıdır. Her kayacın farklı parlaklığı, rengi ve sertliğinin olmasının nedeni, yapısında var olan minerallerdir.
Rüzgar kayaçların yüzeyini aşındırırken, gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı parçalanmasına neden olmaktadır. Yer kabuğunun üst katmanını oluşturan her türlü toprak, taş ve kaya parçasına, kayaç denilmektedir. Bazı kayaçların ekonomik değerlerinin çok yüksek olmasından dolayı yerin altında maden ocakları oluşturulmaktadır. Kayaçlar kökenlerine ve oluşum şartlarına göre sınıflandırılmaktadır.
Kısaca Kayaçların Oluşumu
Mineralin çok fazla birikmesi ile birlikte ortaya çıkan katı birikintilere kayaç denilmektedir. Magmatik kayaçlar, tortul ve başkalaşım kayaçlar olarak sınıflandırılan kayaçlar, farklı biçimlerde bulunmaktadır. Kimi kayaçların hacmi çok büyükken, kimisinin de hacmi son derece küçüktür. Bitki ve hayvan fosilleri de kayaçların oluşumunda büyük pay sahibidir. Teknolojinin temel öğelerinden biri olan kayaçlar, farklı amaçlar doğrultusunda kullanılmıştır.
Kayaçlar mineralleri oluşturup dönüştürdüğünden son derece önemlidir. Ham madde ihtiyacının büyük kısmı, kayaçlardan sağlanmaktadır. Kimi kayaçları işlemek çok kolayken, kiminin işlenmesi için kimyasala ihtiyaç vardır. Kayaçlarda var olan boşluk ve çatlaklar içerisinde bir miktar su bulunmaktadır. Her kayaç tek bir çeşit mineralden oluşmakta olup o mineralin özelliğine kayaçta rastlamak mümkündür. İnşaatta kullanılacak olan kayacın olumlu ve olumsuz özellikleri göz önüne alınmaktadır.
