Keşfedilmeyi bekleyen mistik şehir ‘Hanoi’

aşbakan Binali Yıldırım’ın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti seyahati, 39 yıldır iki ülke arasında kurulan ilk üst düzey temas olsa da, önümüzdeki süreçte temasların artması kaçınılmaz. Türkiye’de “Vietnam” denilince, “Amerika” ve “savaş” ilk akla gelen kelimeler olsa da; iki ülkenin tarihinde ciddi benzerlikler bulunuyor.

Vietnam son yıllarda her yıl yüksek büyüme oranları ile dikkat çeken bir ülke. Vietnamlılar için savaş ise; “Kimse bir daha bunu denemeyecektir” sözleriyle özetleniyor. Sokaklarda gördüğünüz askeri malzemelerin satıldığı “New York” mağazası, “Obama Restoran” gibi “şaşırtan” durumlarla karşılaşırken, günlük yaşamda Amerikan dolarının kullanılması ile şaşkınlığımız daha da büyüyor. Bu durumu Amerika ile savaşı kazanan Vietnamlıların hoşgörüsü olarak da; kültürel savaşı kaybetmek olarak da yorumlamak mümkün.

Hoşa giden karmaşa

Başbakan Yıldırım’ın temaslarını izlemek için gittiğimiz Vietnam’ın başkenti Hanoi ise Türkler tarafından henüz tam olarak keşfedilmemiş mistik bir şehir. Başkent Hanoi’ye indiğimizde hiç bilmediğimiz bu ülkede bizin neyin bekleyeceğinin paniği ile pasaport kontrolünden geçiyoruz. Pasaport görevlisinin hiçbir şekilde göz teması kurmadan verdiği onay ile havaalanından ayrılarak şehir merkezine doğru yol alıyoruz. Şehirde metro hattı yok, araç ise 5 milyon nüfuslu bir şehre göre az denecek oranda.

Ancak motorlar birer karınca gibi. Vietnam sokaklarında yürümek adeta beceri istiyor, keza yoldan yürümeniz de kaldırımdan yürümeniz de biraz zor. Sağdan soldan gelen motorlar kaldırımları da yola çevirmiş durumda. Motordan kalan bölümlerde ise ya oturmuş yemek yiyenler ya da bulaşığını yıkayanlarla karşılaşılıyor. Hanoi’de yaklaşık 5 milyon kayıtlı motor bulunuyor. Trafikteki karmaşa, yeşil ve kırmızı ışıklara rağmen hiçbir şekilde durmayan trafik ilk başta korkutsa da hemen trafiğe alışılıyor.

Vietnam, sol kültüre yakın kişileri oldukça heyecanlandıracak bir ülke. Şehre indiğiniz andan şehir merkezine gidene kadar yol boyunca var olan komünizm objeleri dikkati çekiyor. Şehir merkezinde tişört, bayrak, rozet, çanta, şapka, çakmak, bardak gibi aklınıza ne geliyorsa orak çekiçli ve yıldızlı komünizmi simgeleyen objeler ile karşılaşmak mümkün. Sosyalist bir yönetimin olduğu ülkede komünizm simgeleri de turistlerin ilgisini çeken önemli bir gelir kaynağı. Şehrin simge sayılabilecek görüntüsü ise konik şapkalı halk. Tüm çalışanlar, motorlular, bisiklet taksilerde sizi konik şapkalılar karşılıyor.

“Çakma” cenneti

Vietnam turistler için bir “çakma” cenneti. Ünlü spor firmalarının mont, tişörtleri ile ünlü çanta markalarının çok kaliteli kopyalarını 20 TL’den 80 TL’ye kadar rakamlara almanız mümkün. Birçok yöresel hediyelik bulmanız da mümkün. Satın almadan önce sıkı bir pazarlık yapmanız gerekmekte. Yoksa 2; hatta 3 katı fiyatlara istediğiniz şeyi almanız mümkün.

Sokak yemekleri

Hanoi’de yemekler konusunda en büyük problem hijyen. Sokak restoranlarındaki yemeklerin yapıldığı alanları görünce ciddi bir hijyen endişesi sizi kaplasa da, daha lüks, daha temiz ve “Avrupalılar için” var olan restoranlar da mevcut. Bu bölgede bizim dönerin de “Avrupa lezzeti döner” adıyla satılması dikkatimizden kaçmıyor. Vietnamlıların yiyecek kültürleri biraz farklı.

Et ve tavuğun yanı sıra bunlardan çok daha fazla; domuz, kurbağa, salyangoz, kaplumbağa, aklınıza gelen her tür deniz ürünü de tezgahlarda bolca bulunuyor. Ana yemekleri ise köpek.

Köpek eti tercih etmeyenler restoranlarda ne eti olduğunu sormalı. Asya’nın geleneksel yemeği “noodle” ise tercih edilebilecek yemekler arasında. Az sayıda fast food zinciri de var. eYerel restoranların olduğu sokaklardaki nemli kokuya alışmak pek kolay olmuyor.

Avrupalı gençler Vietnam’da

Vietnam’da çok sayıda turist dikkat çekerken, ülkedeki turistlerin büyük çoğunluğunun Avrupalı gençler olduğu görülüyor. Gençlere hizmet veren çok sayıdaki hostelin bulunduğu bölge aynı zamanda da Vietnam’ın gece hayatının merkezi. Şehirde güvenlik açısından bir problem bulunmuyor. Yaşanan olay sayısı yok denecek kadar az. Türkiye’den giden turist sayısının son yıllarda arttığı dikkate alınsa da yakın zamanda Türklerin bu ülkeyi daha çok keşfetmesi muhtemel. Vietnamlılar ile sohbetlerde, “Nereden geldiniz?” sorusuna “Türkiye” yanıtı verdiğiniz zaman anlamsız bir şekilde size bakmalarına da şaşırmayın. “İstanbul” karşılığı verirseniz; sizin nereden geldiğinizi hemen anlayacaklardır...

‘Ho Amca’yı ziyaret

Hanoi’de Hoan Kiem Gölü ve çevresi şehrin yaşam merkezi. Akşam saatlerinde bu gölün etrafında spor ve yoga yapanlar, sohbet eden gençler ile karşılaşılabiliyor. Bu gölün ortasındaki “Ngoc Son” Budist tapınağı da, bahçesindeki bonzailer de görülmeye değer. Şehrin en dikkat çekici yerlerinden birisi de edebiyat tapınağı. Lenin heykeli ve çevresindeki sosyal yaşam da akşamları bir sosyalleşme alanı. Kadın müzesi ve savaş müzesi de şehirdeki etkileyici yerlerden. Vietnam’ın savaşlarda ele geçirdiği ve düşürdüğü uçaklardan yapılan “anıt” da görülmeye değer.

Şehrin kalbi ise ülkenin kurucu lideri “Ho Amca”nın yani Ho Chi Minh’in mozolesi, Vietnamlılar için önemli ve kutsal bir mekan. “Ho Amca”nın bağımsızlık fikri bugün de Vietnam’ın en önemli karakteri. Çin ve Fransızlar’ın egemenliğindeki ülkesi için bağımsızlık mücadelesi veren Ho, 50’li yaşlarında başlattığı mücadele ile önce Kuzey Vietnam’ı kurdu. Fransız işgalinden kurtulan ülkenin önünde bu sefer bir süper güç Amerika vardı. Güneyde Amerikalılarla da savaşmaktan çekinmeyen Ho, savaş devam ederken hayatını kaybetse de; bağımsızlık ruhunu verdiği Vietnam halkı kaybetmedi.

Ucuz iş gücü hedefi

Başbakan Yıldırım’ın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği Vietnam ziyareti, birçok açıdan bir ilk olsa da Türkiye’nin yeni dönemdeki iş gücü piyasasının belirlenmesi için de önemli bir temas. Denizcilik alanında yetişmiş ciddi sayıda personeli bulunan Vietnam ile denizcilik alanında hızla yol almak isteyen Türkiye’nin yollarının geç de olsa kesişmesi ise tesadüf değil. Türkiye, yeni dönemde denizcilik alanlarında atılımlarını yaparken ucuz iş gücü olarak Vietnam’ı da değerlendirmeye alacak. Tekstil sektöründe de bu ülkede hiç ilişki kurulmamasına karşın ciddi yatırımları olan Türk iş adamları bulunuyor. Bu yatırımların önümüzdeki süreçte Çin’den bile ucuz iş gücüne sahip ülke kaynağı düşünüldüğünde artması bekleniyor. Bu iş gücü piyasasının Türkiye ve Vietnam ile ortak güçlendirilerek kullanılması, her iki ülkenin de gelişmesine büyük katkı sağlayacak önemli bir unsur olarak görülüyor. Ayrıca Vietnam’ın yapmayı planladığı savunma yatırımlarında da her ne kadar Çin hegemonyası olsa da Türkiye bu hegemonyayı kırmak istiyor.