KOÇ ANILARDA

KOÇ ANILARDA
Ailesi çalışanları ve yakınları 100. doğumgününde Vehbi Koç'u anlattı. Beş yıl önce ölen ünlü işadamının adına Koç Üniversitesi'nde bir kürsü açılıyor
EKONOMİ SERVİSİ

Koç Grubu'nun kurucusu Vehbi Koç, topluluğun 75. kuruluş yılını kutlama faaliyetleri çerçevesinde bugün Koç Üniversitesi'nde düzenlenecek törenle, anılacak. Ünlü işadamının sanayici ve eğitimci kimliğinin anlatılacağı törende, "Vehbi Koç Kürsüsü"nün de açılışı gerçekleştirilecek.
Beş yıl önce vefat eden Koç'u, anılarda yaşatmak için internet sitesinde "Anılar Galerisi" açan Koç ailesi, çalışanları ve yakınları topluluğun aylık yayınlanan "Bizden Haberler dergisi"nde de Vehbi Koç'u anlattı.
Topluluğun 75. kuruluş yılının kutlama faaliyetleri çerçevesinde düzenlenen etkinliklerin yanı sıra, internet sitesinde ise Koç'un tüm yaşamı tarihlerle dile getiriliyor:

İlk sermayesi 120 lira Vehbi Koç, 1901 yılında Ankara'da Çoraklık Semti'ndeki yazlık evde, "üzüme alaca düştüğü" günlerde doğdu. Koç, bugün yaşasaydı tam 100 yaşında olacaktı.
Soyu, 250 yıllık Ankaralı ailelere dayanıyordu. Babası Koçzade Hacı Mustafa Efendi, annesi Kütükçüzade Fatma Hanım'ın ilk çocuğuydu. Küçük yaşlardan itibaren okumaktan çok ticaret yapmayı kafasına koyan Koç, 15 yaşında okuldan ayrıldı, esnaflığa başladı. Oturdukları evin altındaki dükkan, bakkal haline getirildi ve üzerine "Koçzade Hacı Mustafa Rahmi" tabelası kondu. Sermayeleri 120 liraydı. Zaman geçip, piyasada iş yapanları gördükçe ustalaştı.

Teyzesinin kızıyla evlendi 1925'in sonlarında 24 yaşına gelmişti. Anne ve babası onu evlendirmeye karar verdi. Gelin adayı da, teyzesinin kızıydı. Sadberk Hanım ile evlendi. Koçzade Hacı Mustafa Rahmi Efendi, 1917'de kurdukları Koçzade Hacı Mustafa Rahmi firmasını 1926 yılında ona devretti. Böylece Koçzade Ahmet Vehbi firması kuruldu. 1937'de istanbul'da ilk şubesini açtı. 1938'de Koç Ticaret Anonim şirketi'ni kurdu.
1930'da oğlu Rahmi Koç, 1938'de kızı Sevgi Koç (Gönül) ve 1941'de de kızı Suna Koç (Kıraç) doğdu. Artık dört çocuk babası bir ticaret adamıydı. Bu arada ikinci Dünya Savaşı devam ediyordu. 1945'te savaş sonrası ticarette öncelik kazanmak için New York'ta Ram Commercial Corporation şirketini kurdu. Ama bu şirket istediği sonucu vermedi. Bu arada lastik firması U.S. Rubber (Uniroyal) firmasının temsilciliğini aldı.

İLK O YAPTI İlk yabancı temsilcilikler
İlk anonim şirketi
İlk otomobil satış şirketi
İlk yabancı ortaklık ve sanayide ilk yatırım
İlk otomobil lastiği
İlk kablo fabrikası
İlk elektrik motoru
İlk Türk otomobili
İlk Konserve
İlk şirket planlama bölümü
İlk dış ticaret şirketi
Halka açık ilk şirket
İlk özel müze
İlk holding

CHP'den siyasete Türkiye'ye döndükten sonra Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün ısrarıyla Cumhuriyet Halk Partisi'nin yeni kurulan Parti Divanı'na (Kırklar Meclisi) girdi. 1947'de sermayesiyle ilk sanayi teşebbüsüne girişti. 1954'te de Arçelik'i kurdu ve buzdolabı üretmeye başladı. Daha sonra, Bozkurt Mensucat, Demirdöküm, Türkay, Aygaz, Gazal, Türk Elektrik Endüstrisi, Siemens ile kablo fabrikaları kuruldu ve FIAT lisansıyla traktör üretimine geçildi. Bundan sonra holdingleşti.

ANILAR GALERİSİYILMAZ BÜYÜKERŞEN:Gösterişten kaçınırdı
Eskişehir üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen birgün Vehbi Koç'a, "Siz hacca gitmiştiniz, içki içmek günah değil mi" diye sorduğunu ve ondan şu yanıtı aldığını anlatıyor:
"Ben kendimi bildiğimden beri namazımı kılarım, orucumu tutarım. Hac farizasını da yerine getirdim. Hayır işlerini de yapmaya devam ediyorum. Ama bunların gösterişinden kaçarım. Bunlar, benimle Allah arasındadır. Ben ramazan dışında akşamları bir kadeh viski içerim, ifrattan kaçarım. Daima ölçülü yaşamaya dikkat ettim"

SEVGİ GÖNÜL:Duasız yatmazdı
Vehbi Koç'un kızı Sevgi Gönül babasının yatmadan önce dua okuduğunu söylüyor. Koç'un "Allahım hakkımda ve hakkımızda hayırlısını ver, kötü gözlerden muhafaza eyle" diye başlayan duası, "Bütün işlerimde doğru karar vermeyi nasip eyle" diye bitiyor. Koç'un çocuklarına duası ise şöyle: "Sevgi'mi mesud et, bahtiyar et. Rahmi'yi hayre halef eyle. Suna'yı mesud et, bahtiyar et. Semahatim'e şifa ver."

SUNA KIRAÇ:Vefatı beni şok etti
Koç'un kızı Suna Kıraç, "Babamızı kaybetmekle gençliğimizi de kaybetmiştik" diyor. Kıraç, dergide babasını şöyle anlatıyor:
"Bizler kendisiyle birlikte yaşlanmıştık. Ben artık onun bizlerden ayrılmayacağına inanmıştım. O nedenle vefatı bende şok etkisi yarattı."

SEMAHAT ERSEL:Not tutmaya meraklıydı
Koç'un ilk kızı Semahat Arsel de, babasını şöyle anlatıyor: "Vehbi Koç, not tutmaya çok meraklıydı. İşle ilgili gündemler, tutanaklar başta olmak üzere takdirlerini, eleştirilerini, ilgili kişilere daima yazıyla yapar ve yazılı cevap beklerdi."




GÜNCEL