Namaz saatleri kaydırılabilir mi?

Almanya’da Hamm İş Mahkemesi, bir Türk vatandaşının başvurusu üzerine ülkede yaşayan Müslümanlara çalışma saatlerinde namaz kılma izni verilmemesini kararlaştırdı. Mahkeme, kararını Köln’deki İslam Konseyi’nin namaz saatlerinin gerektiği takdirde kaydırılabileceği yönündeki açıklamasına dayandırdı. Namaz saatleri kaydırılabilir mi? Görüşler şöyle:

Prof.Dr.Salih Tuğ (Marmara Ü. İlahiyat Fak)
Şartlar namaz saatini kaydırmayı gerektiriyorsa bu mümkündür. Zaten ezan okunduğu anda namaza durmak mecburiyeti yok. Ayrıca sabah namazı çok erken okunuyor. Kişi bunu evden çıkmadan önce kılabilir. Öğle namazı da genelde öğle yemeğine denk gelir. Zaten esaslara dikkat edilirse namaz saatlerini kaydırmaya bile gerek yok. Ancak zaruri durumlarda namaz saatleri kaydırılabilir. Hepsi değil ama bazı işçiler namaz saatlerini bir oyalanma vesilesi olarak görebiliyor. Bu kişiler için din bakımından namaz kılmaları hakkı ama saatler şartlara uygun olarak da ayarlanabilir.

Prof. Zekeriya Beyaz (Marmara Ü. İlahiyat Fak.)
Elbette kaydırılabilir ayrıca iki namaz birleştirilebilir. İslamda zorluk yoktur. Allah insanlar için kolaylık diler. O nedenle Allah hakkı ile kul hakkı çatıştığı zaman kul hakkı tercih edilir. İşe zarar vermeden namaz kılmak mümkündür. Namaz saatleri zaten geniş bir süreye yayılır. İslam fıkıhına göre kişiler mazaretleri sebebiyle iki namazı birleştirebilirler, hatta daha fazla namazı birleştirebilirler. Bu mazeret kadınlar için hastalık, çocuk bakımı, erkekler için de hastalık ve rızkını kazanma zaruretidir. Eğer rızkını kazanmaya zarar verecek bir durum varsa o kişiler namazlarını birleştirebilirler. Nöbetçiler, polisler, askerler, işçiler iş saatine göre namazını düzenleyebilir.

Prof. Dr. Orhan Çeker (Selçuk Ü. İlahiyat Fak.):
Namaz saatlerinin içinde değiştirme yapılması mümkün değil. Dinimizde bütün namaz saatlerinin bir başlangıç bir de sonucu vardır. En kısa namaz vakitleri akşam ve sabah vaktidir. Aradaki zaman 1.5 saat arasında değişir. Diğerleri bunlara göre daha uzundur. Bu zamanlar içinde kaydrırma yapılabilir ama bunun dışına çıkarmak mümkün değildir. Kılınması gereken zamanın dışında kaydırma yapılamaz. Eğer şartları uygun değilse Müslüman abdesti hazır bekler. Mesai saatleri içinde sünnet değil, sadece farz kılar. Böyle bir orta yol da bulunabilir. Farz kılınabilir, sünnetler terk edilebilir. Ancak bunun dışında kaydırma yapmak mümkün değil.

Prof Hamdi Döndüren (Uludağ Ü. İlahiyat Fak.)
Sadece namaz saatlerinin başlangıç ve sonuç saatlerine göre düzenlenmesi mümkün. Aksi takdirde mümkün değil. Namaz saatlerinin bir başlangıcı bir de sonu vardır. Sabah namazı; şafak söktüğünden güneş doğuncaya kadar, öğlen namazı güneş tam tepe noktasından, batıya tam yöneldiği andan itibaren cisimlerin gölgesi iki katı oluncaya kadar, ikindi namazı ise ezandan sonra güneş batıncaya kadar kılınabilir. Ancak diğer namazların saatleri kaymamalı. Bu mümkün değil. Zaten oturdukları yerle çalıştıkları yer arasında 90 kilometreden daha uzak mesafe varsa işçiler seferi sayılırlar ve çok geniş bir zaman dilimi içinde namaz kılma imkanları olabilir.