Peyzaj ikinci yanlış olur!

Mert İnan - Assos’ta tepkilere neden olan kaya ıslah çalışmasına yönelik çevrecilerin başlattığı hukuk mücadelesi devam ederken, iki önemli isim ortaya çıkan tabloya ilişkin Milliyet’e değerlendirmelerde bulundu. Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi Türkiye Milli Komitesi (ICOMOS) Türkiye üyesi, mimari koruma uzmanı Prof. Dr. Zeynep Ahunbay, ortaya çıkan görüntüyü “Kriminal bir durum” olarak yorumlarken, şunları söyledi:

“Antik kentin sırt kısmını traşlayarak hem çok çirkin, hem de doğal dokuya zarar veren bir görüntüye neden olundu. Assos Antik Limanı yaslandığı sırtla birlikte, doğal güzellik barındırıyordu. Birinci derece doğal ve arkeolojik sit alanı olan limanın gerisindeki yamacın iş makineleri ile oyularak yok edilmesi kabul edilemez bir durumdur. Dağın eski haline getirilmesi mümkün gözükmüyor. Ne yazık ki ıslah çalışması diye yapılan çalışmalarda ortaya çıkan görüntü taş ocağını andırıyor. Peyzaj çalışmalarının mutlaka doğal dokuyla bütün halde gerçekleştirilmeli.”

AĞIR İNSAN YÜKÜ

Koruma Mimarı Burçin Altınsay da, geçtiğimiz günlerde ICOMOS tarafından yayınlanan bildirinin önemine değinerek, “Behramkale köyünün 30 yıllık mazisini bilen biri olarak zaman içinde oluşan yoğunluğun sonucu olarak bu durum ortaya çıkmıştır. Assos, son 20 yıllık dönemde çok ağır turizm yükü ve kalabalıklara maruz kalırken, bir takım yapı uygulamaları da yürütülmüştür. Oysa ki, son derece kısıtlı bir alanın ağır insan yüküne maruz kalması dikkate alınmadığından yamacın traşlanmak zorunda kaldığını görüyoruz. Ağır turizm baskısı ile doğal dokuda yıpranma ve bozulmaların son halkası kaya ıslah çalışması adı altında yürütülen çalışma olmuştur. Assos için kontrollü turizm planlaması yapılmış olsa belki de bu görüntüler ortaya çıkmayacaktı” dedi. Tahribata uğrayan topoğrafyanın geriye döndürülmesinin imkansızlığına da değinen Altınsay, “Yerinden traşlanan kayaların eski yerine yerleştirilmesi söz konusu olmayacak. Ancak doğal peyzaj uygulama çok önemli. Assos’ta peyzaj adı altında alakasız bitki düzenlemeleri yapılması ikinci bir yanlış, doğal katliam olur. İnsanlar kendilerini ıslah etmek yerine doğayı ıslah etmeye çalışınca sonuçları da böyle oluyor” ifadelerini kullandı. 

DAVA AÇILDI 

Çevrecilerin başlattığı hukuk süreci devam ederken, Assos antik liman mevkiinde tepkilere yol açan çalışmalara ilişkin Çanakkale Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun verdiği olumlu raporun iptali için dava açıldığı duyuruldu. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ile Assos Dostları Grubu tarafından açılan davada, antik liman bölgesinin, kaya düşmesi nedeniyle bölgede yapılan kaya ıslahı çalışmaları kapsamında alana giriş-çıkışlar kapatıldığı, ilgili idareler tarafından yapılan çalışmaların niteliği ve niceliği hakkında herhangi bir bilginin kamuoyuyla paylaşılmadığı vurgulandı.