Pilot isterse hasta olduğunu gizleyebilir

Diyarbakır’da düşen THY uçağının kaptan pilotu Alaaddin Yunak’ın 2002’de yazdırdığı reçetelerde, antidepresan ilaçların yer alması gündeme oturdu. THY, Yunak’ın Eylül 2002’de verilen sağlık raporunun temiz çıktığını açıklarken, raporda imzası bulunan doktorlar, "Pilotlar beyan etmezse kullandığı ilaçları bilemeyiz" dediler.
Milliyet, Emekli Sandığı’nın kayıtlarından yola çıkarak, Yunak’ın geçen yıl çeşitli tarihlerde Lustral ve Laroxyl adlı antidepresanlar ile Atarax ve Sulpir adlı sakinleştiricileri aldığını ortaya çıkarmıştı. Ayrıca reçetelerde kalp, tansiyon ve kolesterol ilaçları da aldığı görülüyor.
Yunak’ın eylüldeki raporunu veren doktorlardan Sinir ve Ruh Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

Periyodik zamanlarda yazdırdığı ilaçlar, sağlık raporu verilirken dikkate alınmaz mı?
O andaki muayenesine bakarız. Sivil havacılıkta uçuş için engel olacak şartlar vardır. Felç geçirmiş midir. Geçirdiği felcin tekrarlama ihtimali var mıdır? Sara hastalığı var mıdır? Bu hastalıklar pilotun uçuşuna engel olur mu?

Yunak’ın size şikayeti olmuş muydu? İlaç aldığını söyledi mi?
Bilmiyorum. Hiç hatırlamıyorum. Bana muayene olduğunu da hatırlamıyorum.

En son eylülde verilen raporda imzanız var?
Beş ay olmuş. Çünkü yüzlerce pilot muayene ediyoruz. Bizim baktığımız şeyler uçuşuna engel kalıcı bir hasarı var mı yok mu?

Muayenede ilaç kullanıp kullanmadığı sorulur mu?
"Bir rahatsızlığınız var mı" diye soruyoruz. Ama bu biraz da beyana bağlı bir şey. Gizlemek istediği bir şeyse zaten karnesine yazdırmaz.

Sinir, ruh hastalığı muayenesi nasıl yapılır?
Konuşuruz. Birtakım testlere gerek duyarsınız yaptırırsınız. Bu bazen bir psikolojik test oluyor bazen bir elektro oluyor. Sonunda siz kendi kanaatinize bakıyorsunuz uçabilir veya uçamaz diyorsunuz o kriterlere bağlı olarak.

Altı ayda bir aynı doktora mı gider?
Nereye isterse oraya gider. Birçok yerde yapılıyor bu muayeneler. Devlet, özel hastanelerde yapılıyor. Havaalanında da var.

Önceki dosyalarını, tetkiklerini getirir mi?
Bize bir tek dosyayla gelir. Bana öyle geliyor. Ama benim bağlı bulunduğum komisyona nasıl gönderildiğini bilmiyorum. Bana o anki muayeneyi değerlendirmek üzere geliyor. Onda da problemli bir şey varsa yazılıyor.

Yunak’a psikolojik test uygulanmış mıdır?
Bildiğim kadarıyla yeni pilot değil. Askeriye’den bildiğim kadarıyla. Onlarda öyle şeyler bakılmaz zaten. Çok ince testlerden geçerek oraya geliyorlar.

Sağlık Ocağı ve aynı eczaneden alınmış ilaçlar.
Bunu bana sormayın.

Kalp ve tansiyon ilaçları da görülüyor...
Kalp ilacı kullanabilir. By - pass geçirmiş birçok pilot var onlar uçuyorlar.

HABERSİZ İLAÇ ALABİLİR
Raporda imzası bulunan KBB Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tahir Altuğ, şöyle dedi:

Alladdin Yunak’ı hatırlıyor musunuz?
Çok kişi gelir. Tek tek hatırlamamız çok zor.

Kullandıkları ilaçlar sorulur mu kendilerine?
Evet ama ben kulak burun boğazcıyım. Biz işitme testi yaparız. Burun açık mı diye bakarız.

Psikolojik test uygulanır mu?
Hangi arkadaşsa ondan bilgi almak gerekiyor. Çünkü bu arkadaşımız, psikiyatride muayene olduğu arkadaştan habersiz her türlü ilacı alabilir. Yani birazcık abartılı olacak, akşamları eve gidip uyuşturucu bile çekebilir. Nereden bileceksiniz?

Rapor her şeyi anlatmıyor yani?
Hayır. Altı ayda bir geldiklerinde bizimle ilgili bölümlerde sağlam mı, değil mi anlarız. O günkü bir sağlık raporudur yani. Bir önceki ya da bir sonraki günün değil. Askeriyenin çok iyi bir kontrol mekanizması vardı, THY’nin var mı yok mu onu bilemiyorum. Askeriyede pilotlar günlük kontrolden geçer. Mesela o arkadaş der ki "Nezleyim burnum tıkalı".. Bunu dediği an hemen ayırırlar. Burun tıkalı olduğu zaman kulakları çok zorlar. Ya da "Moralim çok bozuk yanlış bir şey yapabilirim" dediği takdirde hemen ayırırlar. THY’nin de her gün uçacak olan pilotları kontrolden geçirmesi gerekir. Herkesin psikolojik durumu günden güne değişir. Bir gün içinde berbat bir duruma gelebilir.

Hastane seçimini pilot mu yapar?
Sanırım...

Raporda imzası bulunan Göz hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şehirbay Özkan, şunları söyledi:

Pilotların muayenesi nasıl yapılır?
Bize gelip göz muayenesi oluyorlar. Görmesinde bir bozukluk var mı? Görmesi tam mı? Renk görmesi nasıl? Binoküler (İki göz eşit olarak görecek. Uzay ve derinlik hissinin normal olması). Önemli olan Binoküler görüş. Yani aşağıya inerken Binoküler görmezse çarpar. Bunlar 6 ayda bir yapılır. Her branşın muayenesinden sonra bunlar dahiliyede toplanıp toplu imza verilir.

Gelirken yanında önceki dosyası var mıdır?
Biz muayene ediyoruz zaten. Hiç eskiye bakmayız. İnsanın gözü bir noktada bozulabilir. O yüzden eskiye bakmadan muayene yaparız.

İlaçlar aynı eczaneden alınmış, nedeni nedir?
Bunlar özel sektörle de anlaşmalı pilotlar. Özel hastanelerde de bakılıyor. Eskiden göz muayenesi için bize (Cerrahpaşa Tıp Fakültesi) gelirdi. Şimdi özel hastanelerin anlaşması var. Çok azı bize geliyor.

Kullandığı ilaçlar sorulur mu?
Sorarız ama düzgün cevap verir vermez bilemem.

Sağlık karnesinde kullandığı ilaçlara bakılır mı?
Bizim için gerekli olan görmesinin tam olması, binoküler görmesinin olması, renk görmesinin normal olması. Yoksa bir insan yüzde yüz görse de binoküler görüş olmazsa biz ona pilot olur raporu veremeyiz. Çünkü inerken çok önemli.