10 kişiden 6’sı için bilim eskiye oranla daha önemli
Direnme gücünü ailemizden ve maneviyattan alıyoruz. Birey olarak kendi değerimizi daha fazla fark ettiğimiz bir dönem, bunun yanında gerek uzaktan eğitim etkisi ile gerekse kendi tercihlerimiz ile çocuklarımıza daha fazla zaman ayırıyoruz. Ülkemizde zaten çok önemli olan din kavramı bu dönemde her iki kişiden biri için daha da önemli oldu, her on kişiden dördü ibadete daha fazla zaman ayırdığını belirtiyor.
Bu güç ile direnmeye devam ederken aynı zamanda salgının sonunu bilimsel çalışmaların getireceğini de biliyoruz ve her on kişiden altısı için bilim eskisine kıyasla daha önemli hale geldi.
Toplumun yarısından fazlası salgının kendisi ve ailesi için ciddi bir tehlike olduğunu düşünüyor, oysa ki bu oran haziran başında %40’lara kadar düşmüştü. Günlük hasta sayısının mayıs ayındaki vaka sayısına denk olduğu bir dönemden geçiyoruz, her ne kadar bir süredir vaka sayıları açıklanmıyor olsa da en azından mayıs ayından daha fazla olduğunu tahmin etmek zor değil. Tüm bu gidişat içinde son bir haftada kötümserliğe kapılanların sayısının daha iyimser olanların yaklaşık 1.5 katı olduğunu söyleyebiliriz.
Son 1 haftayı daha iyimser mi yoksa daha kötümser mi geçirdik?
Salgınla beraber toplumsal ruh halinin daha da olumsuz bir yöne evrildiğini gözlemliyoruz. Vatandaşlar günlük hayatlarında endişeli, yorgun ve bıkkın hissediyor. Gerek ekonominin gidişatı gerekse salgının ne zaman sona ereceğine dair belirsizlik bu olumsuz ruh halini daha çok tetikliyor. Bireylere son 1 hafta içinde salgının ülkemiz için etkileri konusunda daha iyimser mi kötümser mi hissettiklerini sorduğumuzda yarıya yakını (%46) hislerinde herhangi bir değişim olmadığını belirtti. Salgının ülkeye etkisi konusunda daha kötümser hissedenlerin oranı (%33) ise daha iyimser hissedenlere (%21) kıyasla yüksek. Kötümserlik üst ve orta sosyo-ekonomik sınıfta (SES) daha yaygın.
Soru: Son 1 haftayı düşündüğünüzde, koronavirüs salgınının ülkemiz üzerindeki genel etkileri hakkında daha iyimser mi daha kötümser mi hissediyorsunuz yoksa hisleriniz aynı mı kaldı?
Virüsü kendimiz veya ailemiz için ne kadar tehlike görüyoruz?
Araştırmanın ilk döneminden itibaren vatandaşların kendileri veya aileleri için salgını ne kadar tehlikeli gördüklerini takip ediyoruz. İlk dönemde salgının kendileri veya aileleri için çok tehlikeli olduğunu düşünenlerin oranı %37 düzeyindeyken, eylül ayında %60 seviyesine kadar çıktı. Son dönemde ise benzer şekilde ciddi tehlikeli bulanların oranı %56 seviyesinde oldu.
Bu tehlike algısı ise bireylerin demografik kimliklerinden ziyade salgına yakalanma veya iyileşme riskleri ile doğru orantılı. Örneğin, “Salgına yakalanacağımı zannetmiyorum” diyenler arasında virüsü kendileri için ciddi tehlikeli görenlerin oranı %51 iken bu bu ifadeye katılmayanlarda ciddi tehlike algısı daha yüksek (%66). Benzer şekilde, “Virüse yakalansam bile kolay atlatacağımı düşünüyorum” ifadesine katılanların yarısı (%48) virüsü kendileri veya aileleri için ciddi tehlikeli olarak tanımlıyor. Bu ifadeye katılmayanlarda ise ciddi tehlike algısı %66 seviyesine çıkıyor.
Soru: Sizce koronavirüs siz veya ailenizden biri için ne kadar bir tehlike oluşturuyor? Ciddi bir tehlike oluşturuyor/Kısmen bir tehlike oluşturuyor/Pek bir tehlike oluşturmuyor/Hiçbir tehlike oluşturmuyor.
SALGININ HAYATA BAKIŞ AÇISINA ETKİSİ
Salgının birçok konuda tutum ve davranışlarımızı doğrudan etkilediği aşikar. Bireysel veya toplumsal değerlerimiz üzerindeki etkilerini ise bugünden yorumlamak daha güç. Bizim bu soruyu doğrudan bireylere sorduğumuzda aldığımız cevaplar bugünün hissiyatıyla verilmiş olabilir. Değerlerin salgın gibi çok büyük toplumsal olaylar karşısında ne kadar değişime uğrayacağını önümüzdeki dönem gösterecek. O nedenle bu grafikteki veriyi daha ihtiyatlı yorumlamak gerektiğini düşünüyoruz.
26. dönem çalışmamızda koronavirüs salgınının çeşitli konulara bakış açısına olan etkisini sorguladık. Buna göre, salgınla beraber her 10 bireyden 7’si “kendisi”, 6’sı “bilim”, 5’i ise “din” konusuna daha fazla değer/önem verdiğini belirtiyor. Salgının ve bu süreçte zorunluluktan kaynaklı eve çekilmenin etkisiyle bireylerde kendisi hakkında daha fazla düşünme, kendi sağlığına daha fazla önem verme, anı yaşamaya daha değer verme gibi eğilimleri gözlemliyoruz. Bilim ise salgından kurtulmamız için tek yol olarak bize iyi haber vermesini beklediğimiz bir alana dönüştü. Bilime duyduğumuz ihtiyaç daha ortaya çıktı. Din ise toplumun yarısı için tüm bu zorlu süreçte belki daha fazla maneviyat ihtiyacından ötürü belki de insanın tek başına her şeye yetemediği düşüncesinin güçlenmesiyle beraber daha fazla önemli hale gelmiş gözüküyor.
Soru: Koronavirüs salgınının, aşağıdaki konulara bakış açınıza olan etkisini hangisi en iyi açıklar? Lütfen size en uygun olan seçeneğini işaretleyin.
