Satranç her kapıyı açıyor

Dünyanın prestijli üniversitelerine kabullerde, en iyi okullara girişlerde akademik başarının yanı sıra olimpiyatlarda derece elde etmek, kültür, sanat, sporla ilgilenmek önemli. Orta Asya’da ve Anadolu’da binlerce yıldır oynanan bir strateji oyunu olan satrançta elde edilen başarılar da bu okullara girişlerde oldukça etkili. Türkiye Satranç Federasyonu (TSF), 81 ilde, 500’e yakın ilçede 840 binin üzerinde lisanslı sporcuya sahip. TSF’ye üye birçok genç, ulusal ve uluslararası satranç turnuvalarında elde ettikleri başarılarla ABD’de Saint Louis, Duke gibi üniversitelere kabul alırken, Türkiye’deki okullarda da burslu öğrenim görme hakkı kazandı. İşte o gençler:

Cemil Can Ali Marandi (GM-Büyük Usta): Benim için satranç bir yaşam felsefesi. Satranç beni zaman öldüren bilgisayar oyunlarından uzak tuttu, turnuvalarda birçok ülkeyi gezerek farklı kültürlerle tanıştım, birçok arkadaş edindim. Satranç, özellikle matematik ve bilgisayar derslerinde daha iyi düşünmemi sağlıyor. Liseyi bitirdikten sonra üniversiteye kabul sürecinde ABD’nin beş üniversitesine başvurdum.

Milli Sporcu ve başarılı bir satranç oyuncusu olduğum için dördünden kabul aldım. Bilgisayar Mühendisliği okumak istediğim, ayrıca Saint Louis Üniversitesi’nin (SLU) satranç takımı yeni kurulduğu için SLU’yu tercih ettim. Satrancı hayata benzetiyorum. Stratejilerinizi ve hedeflerinizi düzgün yaptığınız zaman kazanan siz olursunuz, ancak taktiksel hatalar yaptığınızda kaybedersiniz. Bazen de risk almanız gerekir bunların hepsi hem hayatın hem de satrancın içinde olan gerçekler. Satranç çok ciddi bir spordur ve dünya çapında bir yere gelebilmek için haftanın altı günü ve günde ortalama 6-8 saat ciddiyetle çalışılmalı ve emek verilmeli.

‘Analitik yönüm gelişti’

Nezihe Ezgi Menzi (WFM-Kadın FIDE Ustası): Çok hareketli ve dağınık bir çocuktum, satranç bana organize olabilmeyi, odaklanabilmeyi, önceliklerimi doğru tespit edip nokta atışı yapabilmeyi öğretti. Satrançtaki sonsuz olasılıklar ve varyant hesaplamaları analitik yönümü geliştirdi.

En çok matematik derslerinde ilerledim. ABD North Carolina’da yer alan Duke Üniversitesi’ne kabul edilmeme katkı sağladı. Milyonlarca başvuru arasından dikkat çekmeme yardımcı oldu. Satranç, günlük olaylarda daha pratik ve çok yönlü düşünebilmek konusunda da yardımcı oluyor.

Küçük yaşlardan itibaren problemlere çözüm bulabilme yeteneği satranççıların erken olgunlaşmalarını sağlıyor. Satranç analitik düşünme yeteneğini geliştirip akademik başarıyı artırmakla birlikte bu becerilerin sosyal zekâyla pekiştirilmesiyle kariyerde yükselmek için gereken karakterin oturmasına katkı sağlıyor.

‘Zamanı yönetiyorum’

Ekin Barış Özenir (FM-FIDE Ustası): Satranç benim için bir yaşam biçimi. 2011’de 7 yaşında kendi yaş grubumda Türkiye birincisi oldum. O yıl Polonya’daki Dünya Okullar Satranç Şampiyonası’nda dünya 2.’si; aynı yıl Antalya’daki Avrupa Okullar Satranç Şampiyonası’nda Avrupa 2.’si oldum. Mersin Doğa Koleji’nde yüzde 100 eğitim bursuyla okuyorum. Okul zamanı turnuvalara katılabiliyorum. Satrançla zamanımı yönetmeyi öğrendim. Geçen yıl kimya dalında bir projemle TÜBİTAK’ın bölge sergisine davet edildim. Bence satrancın en önemli kazanımı özgüven. Satrançla ilgilenenler yeteneklerinin farkında olur, yaratıcı, eleştirel düşünebilir, günlük hayatta karşılaşacakları sorunlara çözüm üretebilen strateji geliştirebilen kişiler olur. Her öğrencinin ilgilendiği bir alan olmalı.

‘Tam eğitim bursum var’

Işık Can (FM-FIDE Ustası): Romanya’da 7 yaşında kendi yaş grubumda Dünya Şampiyonu olunca özel okullardan burs teklifi gelmeye başladı. Ortaokula başlarken de birçok özel okuldan burs teklifi aldım. Bahçeşehir Florya Koleji’nde tam eğitim bursuyla okuyorum. Şu anda 7. sınıftayım. Satrancın eğitimime her yönden büyük katkısı oldu. Dünyanın değişik ülkelerini gezdim. Araştırma hesap ve analiz gerektiren tüm derslerimde satrancın bana kazandırdıkları çok fazla. Bu sporla ilgilenen kişi hayatı yaşıtlarına göre daha çabuk öğrenir. Hayatta kazanmak ve kaybetmek var. Satrançta da kazandığınız zaman sevinir, kaybettiğinizde hatalarınızdan ders almayı öğrenirsiniz.

‘Derslerim çok iyi’

Enes Tanrıverdi (FM-FIDE Ustası): 2014, 2015, 2016’da Giresun Küçükler il birincisi, 2016’da Küçükler Türkiye ikincisi oldum. Sonra üst üste Yıldızlar 13-14 yaş genel kategorisinde Türkiye Şampiyonluğum var. Başarılarım okulumun dikkatini çekti. Özel Altaş Koleji, bana burs desteği verdi. Sonra Dünya Okullar Satranç Şampiyonası’nda Dünya Şampiyonu oldum. Derslerim çok iyi ayrıca. Okulumun eğitim desteği devam ediyor. Bence satrancın matematik, fen gibi sayısal derslerde olumlu katkısı var. Zaman kaybını azaltarak hızlı hesap yapmayı öğretiyor. Satranç sporu öğrencilere planlı, disiplinli, sabırlı olmayı, ilk aklına geleni değil de bütünü hesap etmeyi öğretiyor. Öğrencilerin çok küçük yaşlardan itibaren satranç oynamasını tavsiye ediyorum. Satranç zekâ gelişimine oldukça katkı sağlıyor.

‘Odaklanma becerim arttı’

Can Haktan Unat (CM-Usta Adayı): Satranca ilkokul birinci sınıfta başladım. Önce il, sonra Türkiye çapında başarılarım oldu ve Milli Takım havuzuna girdim. 2015’te Avrupa okullar Şampiyonası’nda 11 yaş genel kategorisinde birinci olunca İzmir Oğuzhan Özkaya Koleji’nden tam burs aldım. Satrançla dikkatim ve odaklanma becerim arttı. Kısa sürede çalıştığım konuyu anlayabiliyorum. Görsel hafızam gelişti, bu sayede gördüğümü unutmuyorum. Bu da derslerimde başarılı olmamı sağlıyor. Satranç sporu zamanı iyi kullanabilme, yenilgi ve hatalardan ders alarak zayıflıkları görebilme, kendine güvenme, başarabileceğine inanma, stresle baş edebilmeyi öğrenmeyi sağlıyor. Satrancın stratejik ve savaşçı yapısı çok hoşuma gidiyor.

‘Avrupa şampiyonuyum’

Sıla Çağlar (WFM-Kadın FIDE Ustası): Satrançta özel gruba seçildikten sonra Özel Toros Koleji’nin bursluluk sınavına girdim ve kazandım. Satranç ile okul hayatını birlikte götürebilmek için planlı olmak gerekiyor. Satranç, kişiye analitik düşünme sistemini aşılıyor, özgüven, kendi kararlarını vermeyi ve bir şeyi planlarken arkasından gelebilecek ihtimalleri düşünmeyi sağlıyor. 10 yaşımda ebeveynlerim olmadan Güney Afrika’daki turnuvaya, 12 yaşımda Prag’daki Avrupa Şampiyonası’na gittim ve Avrupa şampiyonu oldum.

‘Başarılarım devam ediyor’

Zeki Berke Çaputçuoğlu (CM-Usta Adayı): Satrançla anaokulunda tanıştım. Sonra Türkiye Şampiyonası’nda derece elde ederek Milli Takım havuzuna girdim. Bu satranç sporuna tutkumu iyice tetikledi. Bünyesinde satranç bölümü oluşturan Doğa Koleji’nde burslu okuyorum. Eğitimimi aksatmadan başarılarımı devam ettirmeye çalışıyorum. Satranç sayesinde dersleri algılamam, soru ve problem çözme becerim arttı. Satrançta bir maçı kazanmak için bilgi, zaman ve psikolojinin iyi olması önemli. Satrancın zekâyı artırdığını düşünüyorum. Bunun için tempolu ve düzenli çalışmak gerekir.