Sıra geldi Mamak’a

12 Eylül 1980 darbesinin ardından büyük zulümlere neden olan Mamak Askeri Cezaevi’ndeki işkence ve kötü muamele iddiaları, 32 yıl aradan sonra hem mahkeme hem savcılık tarafından araştırılmaya başlandı. 12 Eylül davasına bakan Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, Mamak’ta meydana gelen işkence ve kötü muamele iddialarıyla ilgili bilgi, belge, rapor ve özellikle görüntü kayıtlarını Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan (KKK) yeniden istedi.
Mamak’taki işkence ve kötü muamele iddialarıyla ilgili soruşturmayı yürüten Ankara Cumhuriyet Savcısı Murat Demir de, müştekilerin, “Mamak Askeri Cezaevi’ne gidin ve inceleme yapın” talebini değerlendirmeye aldı. Demir’in, işkence ve kötü muamele iddialarıyla, 12 Eylül davası sanıkları Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya arasında bir bağlantı tespit etmesi halinde, iki isim hakkında da dava açması gündeme gelebilecek.
Eski Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya’nın üyesi olduğu Milli Güvenlik Konseyi’nin 12 Eylül 1980 sabahı yönetime el koymasının ardından evlerinden, işyerlerinden, sokaklardan, o anda bulundukları dernek, federasyon, konfederasyon gibi kurum ve kuruluşlardan toplanan binlerce kişi tutuklanarak Türkiye’nin dört bir yanındaki askeri ve sivil cezaevlerine konuldu.

Yanıt duruşmada bulundu
Sanıkların bu organizasyonu nasıl gerçekleştirdikleri sorusu, Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın önceki günkü duruşmasında yanıtını buldu. 12 Eylül 1980’de 48 kişilik kuvvetle Çanakkale Çan Seramik Fabrikası’nı korumakla görevlendirilen emekli albay Rahmi Yıldırım, şöyle dedi:
“12 Eylül’de teğmendim. Bayrak Harekat Planı kapsamında o tarihte sakıncalı olarak görülen sendika, dernek vb. kuruluşların başkan ve yönetim kurulu üyelerinin toplanması konusunda genel bir talimat vardı. Mahalli jandarma komutanlıklarınca oluşturulan listelere göre kişiler toplandı. Kurum ve kuruluşların yöneticilerinin isim listesi gerektiğinde mevcut idari kadrodan ve belgelerden temin ediyorduk.”

Tutanaklardaki işkenceler
Bayrak Harekât Planı kapsamında adları “sakıncalılar” listesinde bulunup tutuklanarak, Mamak’a konulan gerçek kişiler ile gerçek kişilerin avukatları da müdahillik talebinde bulundu. 3 gün süren duruşma tutanaklarında, Mamak’ta görülen işkence ve kötü muamele iddialarından bazıları şöyle:
- BBP Genel Başkan Yardımcısı Remzi Çayır: Mamak’ta bulundum ve gerek sağcısının gerekse solcusunun aynı işkencelere tabi tutulduğunu gördüm.
- Avukat Mustafa Remzi Toprak: Müvekkilim Ali Kurumahmutoğlu’nun kardeşi Hüseyin Kurumahmutoğlu, Mamak’ta namaz kılmakta ısrar etmesi üzerine adeta dipçik darbeleriyle öldürülmüştür.
- Selma Gülbudak: Babam Abdullah Gülbudak, legal bir öğretmen hareketinin lideri iken 12 Eylül’ün ardından gözaltına alındı. Mamak Askeri Cezaevi’nde iken öldürülmüştür.
- Gül Erdost: 12 Eylül sonrası 7 Kasım 1980’de eşim İlhan Erdost gözaltına alındı. Gözaltı ve daha sonra gördüğü işkenceler neticesinde vefat etti.
- Avukat Kazım Genç: Müvekkillerimden Erdal Eren, bir çocuk olduğu halde Mamak’ta idam edilmiştir.