Sporu sabah mı yoksa akşam mı yapalım?

Meltem Günay / İSTANBUL - New York Skidmore College’da yapılan ve Frontiers in Psychology Dergisi’nde yayınlanan çalışmada, kadınların sabah erken saatlerde, erkeklerin ise akşamları egzersiz yapmalarının daha fazla yağ yakılmasını sağladığı belirtiliyor. Araştırmayı yöneten Dr. Paul Arciero, “Sabah ve akşam egzersizi kadınlar için önemli sağlık ve performans faydaları sağlarken, karın bölgesindeki yağları eritmek ve kan basıncını düşürmek isteyenler sabahı değerlendirmeli” dedi. Çalışmada, sabahları egzersiz yapan kadınların karın bölgelerindeki yağın ortalama yüzde 10’unu kaybederken akşamları egzersiz yapmaları durumunda yüzde 3’lük bir yağ azalması olduğu belirtildi. Sporda zaman tartışmasını Türkiye’den uzmanlara sorduk.

‘Süre de önemli’

- Medical Park Göztepe Hastanesi’nden Diyetisyen Duygu Yıldırım da kadın ve erkeklerin farklı saatlerde yaptıkları spordan daha fazla verim aldıklarına dair araştırmayla ilgili şunları söyledi: “İki cins için de belli bir yağ yakma saati olduğunu düşünmüyorum. Hastalarımız bize sabah mı akşam mı yapalım diye sorduklarında, onlara uzun süreli açlık sonrası yapılan sporun tok karnına yapılan spordan daha verimli olduğunu söylüyoruz. Ama erkekte de kadında da bu fark etmiyor. Yine kas gücü artırmanın da saatle ilgisi yok. Beslenme, yapılan sporun türü ve süresi etkili” dedi.

‘Hormonal düzeye de bakılmalı’

- Uludağ Üniversitesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Gür, çalışmada bazı açıklar olduğunu belirterek, “Sağlam bir çalışma değil. Çünkü kadınlar ve erkekler iki gruba ayrılmış, bir gruba sabah bir gruba akşam egzersiz yaptırılmış. Ama insanların günlük bir ritimleri vardır. Böyle bir ayrıştırma yapmamış, hiç egzersiz yapmayan bir grupla karşılaştırılmamış, katılımcıların hormonal düzeylerine, glikozlarına, insülinlerine, kortizollarına, mekanizmalarının işleyişine bakılmamış. Doğru düzgün bir açıklama getirilmemiş. Neden kadında böyle olmuş, neden erkekte böyle olmuş, bunun altını dolduracak bir açıklama yok. Kendileri de son bölümde bu eksikleri belirtiyorlar” dedi. Gür, daha önceki araştırmaların, gece açlığından sonra spor yapıldığında yağ yakımının arttığını gösterdiğini belirtirken, “İki cinste de sabah daha fazla yakım olduğunu söylese bunun bilimsel açıklaması var ama erkekte ve kadında neden böyle farklı olduğunun net bir açıklaması yok. Bu yüzden kadınlar sabah yapsın erkekler akşam yapsın demek çok mantıklı değil. Sabahçıl dediğimiz insanlar sabah, akşamcıl dediğimiz insanlar akşam spor yaptıklarında daha fazla verim alıyor bu bilimsel bir durum ama burada öyle bir ayırım da yok. Şu saatte yapılırsa kadınların göbekleri gidiyor demek de mantıklı değil şu saatte yapılırsa kas gücü kazanılır demekte” diye konuştu.

‘Açken yapın’

- İstanbul Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Erk bu tarz bir genelleme yapmanın doğru olmadığını belirtti. Kadın veya erkek olsun sistemin aynı olduğunu söyleyen Erk, “En fazla yağ yakımının uzun süreli açlıktan sonra sağlandığını biliyoruz. Sabah ya da öğlen aç karnına spor yaptığınızda daha fazla yağ yakarsınız, bu her iki cins için de geçerlidir. Kadın ve erkek metabolizmasını sabah ya da akşam diye ayırmak doğru değil” dedi. Erk, “Herkesin kendine özgü bir metabolizması var. Benim dikkat çektiğim nokta kadın olsun erkek olsun uzun süreli açlık sonrası yapılan sporun daha fazla yağ yaktırmasıdır“ diye konuştu.

‘Genelleştirme doğru değil’

- Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Obezite Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Meral Küçük Yetgin: “Kadın ve erkek arasında, hormonlardaki, metabolizma hızındaki, biyolojik saatlere göre uyku - uyanıklık döngülerindeki, vücut yağ ve kas oranlarındaki farklılıklar egzersizin zamanının sağladığı kazanımlarda bir rol oynayabilir. Kadınlar erkeklere göre genellikle daha fazla vücut yağına sahip. Ama bu araştırma geniş bir yaş dağılımı aralığında ve sağlıklı bireyler üzerinde yürütülmüş. Daha özel yaş ve farklı popülasyonlarda ve daha uzun vadeli çalışmalara ihtiyaç var. Bu sebeplerle bu araştırmanın sonuçlarını genelleştiremeyiz.”