Su-35 nedir? Su-35'in teknik özellikleri nelerdir?

Devlet savunma sanayisi şirketi Rosteh, "Eğer Türk meslektaşlarımız arzu ederse biz Su-35 savaş uçağı vermeye hazırız" açıklamasını yaptı. İşte Su-35 ile ilgili bilinmesi gerekenler...

RUSYA'DAN TÜRKİYE'YE 'SU-35' TEKLİFİ 

Rus devlet savunma sanayisi şirketi Rosteh'in Üst Yöneticisi (CEO) Sergey Çemezov, Rusya'nın Türkiye'ye Su-35 savaş uçağı satmaya hazır olduğunu bildirdi.

Çemezov, gelişen Türkiye-Rusya askeri teknik iş birliğiyle ilgili basın açıklaması yaptı.

Türkiye'ye Rus yapımı savaş uçağı satışı önerisinde bulunan Çemezov, "Eğer Türk meslektaşlarımız arzu ederse biz Su-35 savaş uçağı vermeye hazırız." dedi.

Rus Sukhoi firması tarafından tasarlanan tek koltuklu, çift motorlu Su-35, çok amaçlı avcı uçağı olarak kullanılıyor.

SU-35'in TEKNİK ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Sukhoi Su-35 (NATO rapor ismi 'Flanker-E') 'Su-35', Su-27 'Flanker'ların çokça geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Sukhoi tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir.Sukhoi Su-35 (Kiril alfabesinde: Сухой Су-35) (NATO rapor ismi 'Flanker-E') 'Su-35', Su-27 'Flanker'ların çokça geliştirilmiş iki ayrı türevinden biridir. Sukhoi tarafından tasarlanan ve Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından üretilen tek koltuklu, çift motorlu süper-manevra kabiliyetli çok amaçlı avcı jetleridir.

Su-27M olarak bilinen ilk varyantı 1980'lerde, Sukhoi yüksek performanslı Su-27'leri geliştirme arayışındayken tasarlanmıştır. Daha sonra tekrar tasarlanan Su-35 türevi, manevra kabiliyetini arttıran aerodinamik iyileştirmelere, geliştirilen aviyoniğe, daha geniş menzile ve daha güçlü motorlara sahiptir. Su-27'den dönüştürülen ilk Su-35 prototipi ilk uçuşunu Haziran 1988'de yaptı. Bunlardan bir düzineden fazla üretilmiştir ve bazıları Rus Şövalyeleri akrotimi tarafından kullanılmıştır. İlk Su-35 tasarımı, sonradan teknoloji kanıtı olarak kullanılan itme-vektörlü motorlara sahip Su-37'ye modifiye edilmiştir. 1990'ların sonunda Su-30MK ailesine çok benzeyen iki koltuklu eğitim uçağı modeli Su-35UB'den bir tane üretilmiştir.

2003 yılında Sukhoi, eski avcı uçakları ile gelecek beşinci nesil Sukhoi PAK FA arasındaki boşluğu dolduracak; şirketin 4++ nesil olarak adlandırdığı avcı jeti üretmek için Su-27'nin ikinci modernizasyon atılımını gerçekleştirdi. Bu türevde kanard ve havalı frenler dahil edilmezken, desteklenmiş uçak gövdesini, geliştirilmiş aviyonikleri ve radarı, itme - vektörlü motorları ve azaltılmış cephe radar izini kapsar. 2008'de medyada yanlışlıkla Su-35BM olarak adlandırılan, biri 2009'da kaybedilen 4 prototipi kapsayan, düzeltmeler yapılan varyantı savaş test programına başladı.

Rus Hava Kuvvetleri Su-35'in yeni düzeltmeler yapılmış tasarımı Su-35S'den 48 adet sipariş vermiştir. İki Su-35 modeli de Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya ve Güney Kore'yi kapsayan birçok ülkede pazarlandı. Kasım 2015'te Çin bu uçaklardan 24 adet sapariş verdi. Antlaşmanın tutarının 2 milyar ABD doları olduğu aktarılmaktadır.[1] Antlaşma kapsamında ilk uçağın Çin'e 2016 yılında teslim edileceği bildirilmektedir.[2][3][4] Antlaşmanın Çin açısından öneminin Su-35'in yönlendirilmiş itkiye sahip 117S motoru olduğu vurgulanmaktadır. Çin'in modern savaş uçakları üretebilmektedir. Ancak yüksek mali harcamalara rağmen geliştirdiği jet motorlarının batı ülkeleri ve Rusya'nın gerisinde kaldığı bildirilmektedir.[3] Çin'in bundan başka Su-35 sipariş etmeyeceği ve özellikle 5. nesil savaş uçağı üretimi için kendi yerel savunma sanayisine ağırlık vereceği ifade edilmektedir.[5] Sukhoi başta Su-35'in ikinci modernizasyonundan dünya çapında 160 adetten fazla ihraç edeceğini öngörmüştü.

TASARIM VE GELİŞTİRME

YÜKSELTİLMİŞ SU-27

1980'lerin başlarında, Su-27 Sovyet Hava Kuvvetleriyle hizmete girerken, Sukhoi bir devam varyantı geliştirmeye önem veriyordu. Aslen "Su-27" olarak tasarlanan şirketçe "T10-M" olarak bilinen daha çok daha çevik ve özellikleri geniş ölçüde geliştirilen aviyonikleri ile diğer uçaklarla karşılaştırıldığında en iyi çağdaş avcı jetiydi. Ayrıca havadan-karaya kabiliyetlerini geliştirmek için daha fazla mühimmat taşıyabiliyordu.
Gelişimi 1980'lerin başlarında başlayan geliştirilmiş varyant, aerodinamikler, aviyonikler, güç kaynakları ve yapım metodlarındaki değişikliklerin yanı sıra artan yük kapasitesiyle ön plana çıkıyordu. Yüksek mukavemetli kompozit ve alüminyum - lityum ağırlığı azaltmak ve dahili yakıt hacmini arttırmak için kullanıldı. Bu öncü tasarımın ayırt edici özelliklerinden biri kanatların üstündeki hava akımını iyileştiren, gövde titreşimini kaldıran ve uçağa 120 derecelik saldırı açısını veren kanardlardır. Bu kanardlar, yeni bir dijital fly-by wire uçuş kumanda sistemi tarafından idare edilmektedir. Uçak daha büyük, daha güvenilir ve 125 kN (28,200 lbf) itme ile Su-27'de bulunandan daha güçlü Luylka AL-31FM(AL-35F) turbofan motoruyla donatılmıştır.
Ayrıca merkezinde N011 pulse-Doppler radarının bulunduğu yeni atış kontrol sistemi vardı. Radar 15 hava hedefini aynı anda takip etmesinin yanı sıra aynı hedefe altı füzeye kadar kılavuzluk yapabilir. Kuyruk "stinger" Phazotron N-012 geri dönük radarına ev sahipliği yapar. Uçak çeşitli bombaları (napalm, serbest düşüş ve parça tesirli bombalar dahil) ve hem hava-hava hem de hava-kara füzeleri; ve ilave iki kanat altı pilonlara ev sahipliği yapar. Kokpit modernize edilmiş, çok fonksiyonlu renkli LCD ekranlarıyla donatılmış ve K-36DM fırlatma koltuğu g-kuvveti töleransını arttırmak için 30° eğimle monte edilmiştir. Menzil 4,000 km'ye (2,222 nmi) çıkarılmıştır. Yakıt ikmali sondası alımıyla menzil daha da genişletilebilir. Uçak ikiz burun tekerleği - sonuç olarak daha yüksek yük kapasitesi - ve daha geniş uçları karbon fiber kaplı kuyruk yüzgeçleri ile tanınmaktadır.   

TEST VE TANITIM

Su-27M (T-10S-70) prototipinin ilk uçuşu 28 Temmuz 1988 tarihinde Sukhoi'nin şef pilotu Oleg Tsoi tarafından gerçekleştirildi. İlk prototip daha sonraki örneklerden biraz daha farklıydı: kırpılmış tepe dışında standart Su-27 dikey dengeleyicileri korunurken; ateş idare sistemi bulunmuyordu; başka küçük farklarla birlikte üç tonlu gri/mavi kamuflaj şemasına sahipti. T10M-1'den T10M-10'a kadar isimlendirilen, ilk on prototip Komsomolsk-on-Amur Uçak Üretim Ortaklığı (KnAAPO) tarafından Sukhoi müşterekiyle inşa edildi. (Sovyet askeri - endüstriyel yapısının uçak tasarımcısı ile üreticisini ayrı tuttuğu için) Küçük farklılıkları olan bu uçakların dördü Su-27'den dönüştürülürken, geri kalanı yeni üretim uçaklardı. İkinci prototip Ocak 1989'da uçuşa başlarken, üçüncü prototip 1992 ortalarında onu takip etti. Prototipler kanardlları ve yeni uçuş kontrol sistemini doğrulamak için kullanıldı.
1990'da, ilk prototip Savunma Bakanlığı görevlilerine Kubinska Hava Üssü'nde tanıtıldı. Uçağın ilk hava gösterisi 13 Şubat 1992'de BDT liderlerinin önünde Machulishi, Minsk'te aynı yılın Farnborough Hava Gösterisindeki ilk halk tanıtımından önce yapıldı. Üçüncü prototip T10M-3, 1993 yılında Sukhoi avcı jetini Su-35 olarak yeniden isimlendirdiğinde Dubai Hava Gösterisinde göründü. T10M-3, Kobra manevrası dahil olmak üzere it dalaşı manevralarını potansiyel ihracat müşterilerine sergiledi. Akabinde Viktor Pugachyov prototipi Su-30MK ile yapılan bir suni savaşta uçurdu. Takip eden yılllarda Su-35 1993 ve 1995 MAKS Hava Gösterisi ve 1994 ILA Berlin Hava Gösterisi dahil olmak üzere birçok hava gösterisinde boy gösterdi. Su-27'den dönüştürülenler dışında, üç Su-35'in üretimi 1996 yılında tamamlandı ve Rus Hava Kuvvetleri'ne (VVS) test için teslim edildi.

Su-35'in uçuş test programı boyunca, Kobra manevrası ve kuyruk üstü kayma gibi manevralar sırasında aktif kontroller idame ettirilemedi. Onbirinci Su-27M (T10M-11) KnAAPO taradından inşa edildi ve itme - vektör özelliklerini sağlayacak seçkin sistemlerin montajı için 1995 yılında teslim edildi. Sonuç olarak ortaya çıkan Su-37 teknoloji göstergeci ilk uçuşunu Nisan 1996'da yaptı. İkinci bir Su-35, 1990 yılının sonlarında Su-37'ye modifiye edildi. 2001 yılında, sabitlenmiş enjektörler, yükseltilmiş fly-by wire kontroller ve geliştirilmiş kokpit sitemleri içeren AL-31F motorları Su-37'ye test için yerleştirildi.
Toplamda, iki koltuklu prototip Su-35UB ile birlikte iki statik test protitipi dahil olmak üzere 15 uçuşa elverişli Su-35 (Su-27M) üretildi. İki modifiye edilmiş, itme-vektör enjektörlü AL-31FP motorundan güç olan Su-35UB, ilk uçuşunu 7 Ağustos 2000 tarihinde yaptı. Aviyonik test kalıbı olarak kullanılmadan önce ülkenin F-X avcı jeti yenileme ihalesinde Güney Kore'ye tanıtıldı. Orijinal Su-35 yeterli fon olmaması sebebiylehiçbir zaman seri üretime geçemedi ve Sovyet Hava Kuvvetleri Su-27 filosunu kullanmaya devam etti. Su-35'in otomatik kanard kontrol özelliği ve Su-37'nin itme-vektör teknolojisi Sukhoi Su-30MKI'ya uygulandı. Su-35'lerden biri, T10M-10, Rusya'nın geliştirilmekte olan PAK FA beşinci nesil jetinde kullanılması planlanan Saturn 117 (AL-41F1) motoruna test kalıbı olarak kullanıldı.

MODERNİZASYON

2003 yılında, Rusya Su-27M ihraç etmeyi hedeflese bile, Sukhoi Su-27M ve Su-30MK'nın yükseltilmiş varyasyonları ile Rusya'nın beşinci nesil jet avcı uçağı Sukhoi PAK FA arasında köprü olacak bir avcı jet üretmek için proje başlattı. Projenin amacı PAK FA'da kullanılacak çeşitli özellikleride katarak Su-27'nin gövdesinde ikinci bir modernizasyondu. Bu nedenle 4++ nesil olarak sınıflandırıldı. Bununla birlikte, uçak ihraç pazarında Su-30 ailesine alternatif olacaktı. Tasarım evresi, uçağın satışa hazır olacağı 2007 yılına kadar tamamlanacaktı. Daha sonra programın PAK FA projesinin karşılaşabileceği bütçe kesintileri kaygısıyla başlatıldığı aktarıldı. Projenin kurum içi ataması T-10BM (Bolshaya Modernizatsiya, "Büyük Modernizasyon") olurken, uçak Su-35 olarak pazarlandı.

Uçak Su-27 ile güçlü bir yüzeysel benzerlik sergilerken, Su-35'in gövdesi, aviyonik, tahrik ve silah sistemleri iyice elden geçirildi. Ağırlık merkezinin uçağın arka tarafına kaydırılması, radar gibi teknolojik gelişmeler daha kompakt ve daha hafif donanım üretti. Bu iyileştirmeler canard'a olan ihtiyacı ortadan kaldırdı ve birkaç Su-27 türevinde yer alan çift pilotlu tasarım tamamen terk edildi. Ayrıca, Su-27'nin dikey stabilizatörlerin diferansiyel eğrilmesi ile yer değiştiren hava freni de kaldırıldı. Dikey stabilizatörlerin yüksekliğinin azaltılması, daha küçük bir kıç-kokpit kamburu ve daha kısa arkadan çıkıntı yapan "sting" uçakta yer alan diğer aerodinamik arıtmalardır.

Titanyum alaşımlarının yoğun kullanıldığı güçlendirilmiş gövde, uçağın kullanım ömrünü 30 yıla veya 6,000 çalışma saatine kadar artırarak ve maksimum kalkış ağırlığını 34,5 tona yükseltiyor. İç yakıt kapasitesi % 20'den fazla artışla 11.5 tona çıkarılırken bu miktar düşürme tanklarının eklenmesiyle 14.5 tona yükseltilebilir; Ayrıca görev sürelerinin uzatılması amacıyla uçuş sırasında yakıt ikmali de kullanılabilir.
Sukhoi, temelinde insan-makine etkileşimini güçlendiren bilgi yönetim sistemi olan aviyonik paketini revize etti. İki dijital bilgisayara sahip olan bu sistem, çeşitli taktik ve uçuş kontrol sistemlerinden gelen verileri toplayıp işleyerek ilgili bilgileri camlı kokpiti oluşturan üç temel ikincil çok fonksiyonlu ekranla birlikte iki ana çok fonksiyonlu ekran aracılığıyla pilota sunar. Uçakta, dijital fly-by-wire uçuş kontrol sistemi, Head-up display ve gece görüş gözlüğü gibi diğer aviyonik ve elektronik sistem yenilikleri de yer alıyor.

TEKNİK ÖZELLİKLER

UMürettebat:1 Pilot
Uzunluk: 22,20 metre
Yükseklik: 6,43 metre
Kanat açıklığı: 15,15 metre
Ağırlığı:34.000 kg
Servis tavanı: 18.000 metre
Hız:2450 km/h
Motor 2× Lyulka AL-35MF turbofans
Motorun İtiş Gücü: 137 kN