Türkiye’nin boşanma bilançosu

TBMM’de kurulan Aile Bütünlüğünün Korunmasını Araştırma Komisyonu’na TÜİK ve Adalet Bakanlığı’nca sunulan veriler, Türkiye’deki boşanma bilançosunu ortaya çıkardı. TÜİK’e göre 2015’te 602 bin 982 evlenme, 131 bin 830 da boşanma gerçekleşti. Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün verisine göre ise 2004-2014 yılları arasında boşanmalarda yüzde 29 artış yaşandı.

Saatte 15 çift boşandı

Ak Parti Düzce Milletvekili Ayşe Keşir’in başkanlığını yaptığı komisyona sunum yapan TÜİK yetkililerinin 2015 yılı boşanma ve evlenme hızlarına ilişkin verdiği bilgiler özetle şöyle:

- 2015’te 602 bin 982 evlenme, 131 bin 830 da boşanma gerçekleşti.

- 2015 verilerine göre, saatte yaklaşık 69 çift evlenerek dünya evine girerken 15 çift de boşandı. Türkiye’de bin nüfus başına yaklaşık 8 evlenme düşerken bin nüfus başına 2 boşanma düşüyor.

- Son beş yıl içinde boşanmalardaki artış yüzde 11.2; son on yıl içinde boşanmalardaki artışı yüzde 37.5 olarak belirlendi.

İzmir boşandı, Kilis evlendi

- Kaba evlenme hızının (bin nüfus başına düşen evlenme) en yüksek olduğu iller Kilis, Aksaray, Ağrı, Adıyaman, Yozgat; en düşük olduğu iller Kastamonu, Gümüşhane, Tunceli, Bilecik, Kırklareli.

- Kaba boşanma hızının (bin nüfus başına düşen boşanma) en yüksek olduğu iller İzmir, Antalya, Muğla, Aydın, Denizli; en düşük olduğu iller Hakkâri, Şırnak, Bitlis, Muş, Siirt.

- 2015’te kesinleşen boşanmaların yüzde 39.3’ü evliliğin ilk beş yılı içinde gerçekleşti. Evliliklerinin ilk beş yılı içinde boşananlarda en yüksek orana sahip il Bayburt’ken, en düşük orana sahip il Yalova. Bayburt’u Şanlıurfa, Ardahan, Adıyaman, Bitlis takip ediyor. En düşük orana sahip olan iller; Yalova, Giresun, Rize, İstanbul, Sinop.

Geçimsizlik ve zina

- Mahkeme kararlarına göre 2015’te gerçekleşen boşanmaların yüzde 97.2’sinin nedeni geçimsizlik. Diğer nedenler daha düşük seviyelerde seyrediyor. Terk yüzde 0.2; zina yüzde 0.1; akıl hastalığı yüzde 0.04; cana kast ise yüzde 0.03 seviyesinde.

30-34 yaş boşanıyor

- 2015 yılında gerçekleşen boşanmalarda erkek ve kadının yaş gruplarına bakıldığında 30-34 arasında toplandığı görülüyor. Evlenmelerdeki yaş grupları ve beş yıl içindeki boşanmalar dolayısıyla yaş grupları 30-34’te yoğunlaşıyor. Daha sonraki yaş grubu erkekler için 35-39 iken, kadınlarda bir aşağı gruba gidiyor, 30-34.

- Boşanan çiftlerin eğitim durumlarına bakıldığında, en yüksek oranda boşanma yaklaşık yüzde 12’yle hem kadının hem erkeğin lise ve dengi okul mezunu olduğunu görülüyor. Her iki çiftin de ilkokul mezunu olduğu boşanma oranı yüzde 8.1; her ikisinin de yükseköğretim mezunu olduğu çiftler yüzde 7.4. Farklı eğitim durumunda olanlarda yani, birisi lise mezunu, birisi ilkokul mezunu onların oranı yüzde 5.8.

- 2015 yılında gerçekleşen boşanmalarda çocuksuz çiftlerin boşanmaları daha fazla. Çocuğun velayeti yüksek oranda anneye veriliyor. Son bir yıldaki boşanma olaylarına velayete verilen çocuklar anlamında bakıldığında, 18 yaşın altında 109 bin 978 çocuk etkilenmiş durumda.

Yıllara göre dava sayısı

Komisyona sunulan Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre de Türkiye genelinde boşanma davaları 2004-2014 arasında yüzde 29 oranında arttı.

Yıllar Dava Sayısı
2004 156 bin 450
2005 156 bin 577
2006 155 bin 182
2007 166 bin 271
2008 175 bin 173
2009 194 bin 959
2010 201 bin 53
2011 200 bin 767
2012 190 bin 564
2013 197 bin 419
2014 202 bin 17