'Türkiye’nin TIMSS grafiği yükseliyor'

MİLLİ EĞİTİM BAKAN YARDIMCISI MAHMUT ÖZER İÇİN YAZDI

4. sınıf ve 8. sınıf düzeylerinde öğrenci başarı değerlendirmesi yapan ‘2019 Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması’na (TIMSS) göre Türkiye her iki alanda da sabit başarı ölçüsü olarak kabul edilen 500 puanın üzerine çıktı.

TIMSS 2019 uygulamasına dördüncü sınıf düzeyinde 58 ülke, sekizinci sınıf düzeyinde ise 39 ülke katılmıştır. Türkiye TIMSS 2019 uygulamasında şu ana kadar katıldığı tüm uygulamalara göre en yüksek performansı göstermiştir. Dördüncü sınıf seviyesinde Türkiye, TIMSS uygulamalarında sabit başarı ölçüsü olarak kabul edilen ölçek orta noktasının (500 puan) her iki alanda da üzerine çıkmıştır. Sekizinci sınıf düzeyind e de, fen alanında ilk kez orta noktanın üzerine çıkmış, matematik alanında ise puanını artırarak ilk kez orta nokta seviyesine ulaşmıştır.

Matematik alanındaki değerlendirmeyi yazının dün yayımlanan ilk bölümünde aktardık. Bugün TIMSS 2019 sonuçlarında fen alanında görülen iyileşmeyi ele alacağız.

Tüm bölgelerde eş zamanlı iyileşme

Sonuç olarak Türkiye’nin 2019 TIMSS uygulamasında oldukça başarılı bir performans sergilediği görülmektedir. Türkiye’nin TIMSS döngülerindeki performansı bir bütün olarak değerlendirildiğinde bir önceki döngüdeki performansını sürekli iyileştirdiği görülmektedir. Bununla birlikte 2019 yılı performansı birçok açıdan dikkat çekicidir. Öncelikle 2019 yılındaki iyileşmenin bir bölge ile sınırlı olmadığı, tam tersine tüm bölgelerde eş zamanlı bir iyileşmenin ortaya çıktığı, dolayısıyla elde edilen başarının tüm bölgelerdeki iyileşmenin bir sonucu olduğu görülmektedir. 2019 yılında Türkiye geçmiş yıllara göre ülkeler sıralamasında önemli bir başarı göstererek üst basamaklara çıkmış, ayrıca TIMSS uygulamalarında sabit başarı ölçüsü olarak kabul edilen ölçek orta noktasının (500 puan) 4.sınıf seviyesinde her iki alanda da 8. sınıf seviyesinde ise fen alanında ilk kez üzerine çıkmıştır. Bir diğer önemli iyileşme matematik ve fen alanlarında alt düzey yeterliğe ulaşamayan öğrenci oranlarında ciddi bir düşüşün görülmesidir. Bu oldukça olumlu bir gelişmedir. Diğer taraftan üst ve ileri düzey yeterlik düzeylerindeki öğrenci oranlarında gözlemlenen ciddi artışlar son derece umut vericidir.

PISA 2018 de ortaya çıkardı

Bilindiği gibi 3 Aralık 2019 tarihinde açıklanan PISA 2018 sonuçları da Türkiye’nin okuma becerileri, fen ve matematik okuryazarlığı alanlarında önemli iyileştirmelerin gerçekleştiğini ortaya koymuştu. OECD’nin PISA 2018 raporu, 2003 ile 2018 yılları arasında 15 yaş grubu öğrenci sayısı önemli oranda artmasına rağmen her üç alanda da önemli miktarda iyileşmenin gerçekleştiği tek ülkenin Türkiye olduğunu göstermişti. 2019 TIMSS sonuçları da farklı bağlamlarda iyileşmenin devam ettiğini göstermektedir. Dolayısıyla PISA 2018 ve TIMSS 2019 sonuçları birlikte değerlendirildiğinde ve ülkemizde eğitimin ölçeği göz önüne alındığında, zaman zaman iddia edildiğinin aksine, eğitim sistemimizde iyileşmenin istikrarlı bir şekilde devam ettiği görülmektedir. Türkiye’nin her iki uluslararası öğrenci başarı araştırmasında da puanları artmış, ileri yeterlik düzeylerindeki öğrenci oranlarında da ciddi artışlar sağlanmıştır. Özellikle TIMSS 2019 araştırması ülkemizin eğitimde geçmişten gelen kronik bir sorunu olan okullar arası başarı farkında da görece iyileştirmelerin elde edildiğini göstermektedir. Ancak, bu alan ana iyileştirme alanı olarak önümüzde durmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı, yıllardan beri bu sorunu çözmek için çaba sarf etmekte ve özellikle 2023 Eğitim Vizyonu sonrasında çok sayıda projeyi sistematik bir şekilde ve kararlılıkla uygulamaktadır.

4. sınıf fen düzeyi

4. sınıf düzeyinde fen araştırmasında Türkiye, 526 ortalama puanı ile 19. sırada yer almıştır. TIMSS ölçek orta noktası 500 puan olup Türkiye bu ölçütün üzerinde bir performans göstermiştir. Katıldığı yıllara göre 4. sınıf düzeyinde Türkiye’nin fen ortalama puanının sürekli yükseldiği görülmektedir. 2015 yılında 2011 yılına göre performansta 20 puanlık bir artış söz konusu iken 2019 yılında 2015 yılına göre 43 puanlık bir artış gerçekleşmiştir.

Türkiye’nin 4. sınıf düzeyinde fen performansında puan düzeyindeki iyileşmenin ötesinde yeterlikler düzeylerinde de ciddi iyileşme görülmektedir (Tablo 3). Türkiye’nin matematik performansında olduğu gibi fen performansında da yıllara göre ileri düzey yeterliğe sahip öğrenci oranı artarken alt düzey altı öğrenci oranı da azalmaktadır. Özellikle ileri düzey performans gösteren öğrenci oranındaki artış oranı dikkat çekmektedir. Yıllara göre en önemli iyileşme 2019 yılında gerçekleşmiştir. 2015 ile 2019 yılları arasında ileri düzey yeterliliğe sahip öğrenci oranı % 4’den % 12’ye; üst düzey ve ileri düzey yeterliliklere sahip öğrenci oranı % 24’den % 44’e yükselmiştir. Alt düzey altı öğrenci oranı ise % 18’den % 10’a düşmüştür.

Tablo 3. Türkiye’nin TIMSS araştırmalarında 4. sınıf düzeyinde fen performansında öğrencilerin yeterlikler düzeylerindeki oranlarının yıllara göre değişimi.

8. sınıf fen düzeyi

8. sınıf düzeyinde fen araştırmasında ise Türkiye, 515 ortalama puanı ile 15. sırada yer almıştır. TIMSS ölçek orta noktası 500 puan olup Türkiye bunun üzerinde bir performans göstermiştir. Katıldığı yıllara göre 8. sınıf düzeyinde fen ortalama puanının sürekli yükseldiği görülmektedir. 8. sınıf düzeyinde ilk kez 1999 yılında katıldığında alınan 433 puan 20 yılın sonunda 515’e ulaşmıştır. 2015 yılında 2011 yılına göre performansta 10 puanlık bir artış söz konusu iken 2019 yılında 2015 yılına göre 22 puanlık bir artış gerçekleşmiştir.

Diğer taraftan Türkiye’nin 8. sınıf düzeyinde 2019 yılında fen performansında puan düzeyindeki iyileşmenin yeterlikler düzeylerinde de ciddi iyileşmeye yansıdığı görülmektedir (Tablo 4). 4. sınıf fen araştırmasında olduğu gibi 8. sınıf fen araştırmasında da yıllara göre ileri düzey yeterliğe sahip öğrenci oranı artarken alt düzey altı öğrenci oranı da azalmaktadır. Bu bağlamda yıllara göre istikrarlı bir iyileşme görülmektedir. Bu bağlamda en önemli iyileşme oranı 2019 yılında gerçekleşmiştir. 2015 ve 2019 yılları arasında ileri düzey yeterliğe sahip öğrenci oranı % 8’dan % 13’e; üst düzey ve ileri düzey yeterliklere sahip öğrenci oranı % 28’den % 38’e yükselmiştir. Alt düzey altı öğrenci oranı ise % 17’den % 12’ye düşmüştür.

Tablo 4. Türkiye’nin TIMSS araştırmalarında 8. sınıf düzeyinde fen performansında öğrencilerin yeterlikler düzeylerindeki oranlarının yıllara göre değişimi.