Yanlış tarihte olsa bile kurban vaciptir

Saadet Partili Oğuzhan Asiltürk’ün “Bayramın ilk günü aslında arifeye denk geliyor. İlk gün kesilen kurban değil sadakadır” açıklamasıyla “Bayramın birinci günü hangi gün?” tartışması iyice alevlendi. İlahiyatçı Prof. Dr. Saim Yeprem, “Bayramın bir gün önce ya da bir gün sonra yapılması hesaplamanın tamamen bilimsel farklı kriterlere dayanılarak yapılmasından kaynaklanıyor. Hangi kritere dayanılırsa dayanılsın kesilen kurbanlar geçerlidir” derken; Prof. Dr Ekrem Buğra Ekinci, “Bizdeki Kandilli Rasathanesi’nin ilan ettiği takvim, Diyanet’in de bayram dediği bir tarihte kurbanını kesenlerin kurbanı bu görüşe göre vacip yerine geçer” diye konuştu.

3 ayrı günde kutlandı
Hicri ay takviminde hilalin gözlem yöntemindeki farklılıklardan dolayı İslam dünyası 3 ayrı günde Kurban Bayramı’nı kutladı. Türkiye, Makedonya ve Arnavutluk 25 Ekim Perşembe; Suudi Arabistan ve İslam ülkelerinin geneli 26 Ekim Cuma günü; Pakistan, Hindistan, Bangladeş ise 27 Ekim Cumartesi günü bayrama başladı. Bu fark, “Türkiye’de bayramın birinci günü kesilen hayvan, kurban olur mu?” tartışmasını da beraberinde getirdi.
Saadet Partili Oğuzhan Asiltürk’ün dün Hürriyet’e yaptığı açıklama da tartışmayı alevlendirdi.
Asiltürk, Diyanet’in yanlış hesap yaptığını, Türkiye’de Kurban Bayramı’nın ilk gününün aslında arifeye denk geldiğini, bu nedenle ilk gün kesilen kurbanların aslında kurban değil sadaka olduğunu söyledi. İlahiyat profesörleri ise Asiltürk’le aynı fikirde değil. İşte görüşler:

‘Dinimizce geçerli’
- Prof. M. Saim Yeprem: “Kurban bayramının birinci günü namazdan sonra kesilen kurban, üçüncü gününe kadar kurban ibadeti olarak geçer. Yani bizim diğer bazı İslam ülkelerinden önce ya da sonra yapmış olmamız durumu değiştirmez. Bayramın bir gün önce ya da bir gün sonra yapılması, hesaplamanın tamamen bilimsel farklı kriterlere dayanılarak yapılmasından kaynaklanıyor.
Hangi kritere dayanılırsa dayanılsın kesilen kurbanlar geçerlidir. Dinimiz açısından her uygulamanın da temellendirilmesi mümkündür.
O bakımdan Suudi Arabistan’da hacıların, bizden bir gün sonra ya da önce bayram yapmaları sonucu değiştirmez. Bizim yaptığımız bayram uygulaması da dinimizce geçerli bir uygulamadır. Dinimizin kurallarına göre biri doğru, diğeri yanlış olarak değerlendirilemez. Bayram günlerinde kesilen hayvan da kurbandır, başka anlamı olmaz.”

‘Problem var ama’
- Prof. Ekrem Buğra Ekinci: “Halkın bunun aslını bilmesi beklenemez. Onun için İslam hukuku kaynaklarında halkın bunu bilmesi beklenmediği için bir gün önce bilmeden kesmiş ise bu kurbanın kurban olacağı yazıyor.
Bizdeki Kandilli Rasathanesi’nin ilan ettiği, takvim diye yazdığı, Diyanet’in de bayram dediği bir tarihte kurbanını kesenlerin kurbanı bu görüşe göre vacip yerine geçer. Türkiye’deki bayramda bir problem var. Ben de tarihte problem olduğu görüşüne katılıyorum. Suudi Arabistan’ın bu sene yaptığı doğruydu. Çünkü bunun mantığı hilalin görülebilmesiyle alakaladır. Türkiye’de görülebilmesi mükün olmadığı için cuma olması gerekirdi bayramın. Sıradan insanların bunu bilmesi mümkün olmadığı için kesilen kurbanlar vacip yerine geçer. Vacip borcu düşer bunlardan.”

Bayramı kim ne zaman kutluyor?
Türkiye’de 25 Ekim tarihinde başlayan Kurban Bayramı Makedonya ve Arnavutluk’ta da aynı tarihte başladı. Geçmişte bayramı kutlamaya Türkiye ile aynı tarihte başlayan Kosova’da, Kosova İslam Birliği, bayramın başlangıç tarihinin 26 Ekim Cuma günü olarak değiştirildiğini açıkladı. Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan ve Karadağ’daki Müslümanlar da Kurban Bayramı’nın ilk gününü Kosova gibi 26 Ekim Cuma günü kutladı. Suudi Arabistan başta olmak üzere İslam ülkelerinin geneli de 26 Ekim Cuma günü bayrama başladı. Ancak Pakistan, Hindistan ve Bangladeş 27 Ekim Cumartesi gününü bayramın ilk günü olarak duyurdu. n DIŞ HABERLER SERVİSİ