Yargıdan devrim gibi soyadı kararı
03.10.2015 - 02:30 | Son Güncellenme:
Türker Karapınar - Ankara
Hatice Yılmaz Yüksekyıldız’ın akademik çalışmalarında sorun yarattığı gerekçesiyle evlenmeden önceki soyadını kullanmak üzere açtığı dava Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nca kabul edildi. AYM’nin bu konudaki kararını yerinde bulmayan kurul, davacının bekârlık soyadı olan Yılmaz’ı kullanmasına hükmetti...
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, evli kadınların da ilk soyadlarını kullanabileceğine ilişkin devrim niteliğinde bir karara imza attı. Genel Kurul, bir akademisyenin evlenmeden önceki soyadını kullanmasını kabul etti.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kadınların evlenmeden önceki soyadını kullanmasının soy kütüğünde karışıklığa yol açacağı gerekçesiyle ilgili yasayı iptal etmemesine yönelik kararını yerinde bulmayan Genel Kurul, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına atıf yaparak, anayasaya göre bağlayıcı olan kararın AYM’nin değil AİHM’nin olduğuna işaret etti.
Eşi kabul etti
Başvuruyu Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde Araştırma Görevlisi olan Hatice Yılmaz Yüksekyıldız yaptı. Hatice Yılmaz, kocasının soyadını kullanmak zorunda kaldığı için mesleki ve akademik kariyerinde sıkıntılar yaşadığı gerekçesiyle soyadı davası açtı. Ankara 11. Aile Mahkemesi’nde görülen davada, davacının 5 yıllık eşi Ercan Yüksekyıldız, “Bu dava eşimin kişilik haklarının korunmasına yönelik ve haklı bir dava olduğu tarafımca da benimsenmiş olup davayı kabul ediyorum” dedi.
Mahkeme direndi
Mahkeme, davayı kabul ederek, Hatice Yılmaz’ın Yüksekyıldız olan evlilik soyadının iptaline ve soyadı olarak bekarlık soyadı olan Yılmaz soyadını kullanmasına hükmetti. Soyadına ilişkin AİHM kararları, Anayasa, AİHS ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi hükümleri hatırlatılan kararda, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 187. maddesinin ise kadının evlenmekle kocasının soyadını alacağını düzenlediği kaydedildi. Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin bu kararını bozdu. Evlenen kadının boşanmadıkça soyadını değiştiremeyeceği, yasal düzenlemenin böyle olduğu vurgulandı. Bozma sonrasında yerel mahkeme ilk kararında direndi. Nüfus temsilciliği direnme kararını edince dava Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na geldi. Genel Kurul temyiz talebini reddederek, Ankara 11. Aile Mahkemesi’nin direnme kararını onadı.
Bu kararla birlikte Yargıtay, AİHM kararları ve AİHS hükümleri karşısında AYM kararlarının bağlayıcı olmadığına karar vermiş oldu. Yargıtay, söz konusu kararını, AYM’nin anayasaya aykırı bulmadığı, evli kadınların ilk soyadlarını kullanamayacağına ilişkin TMK’nın 187. maddesine rağmen aldı.
