Yollarda mavi terör!

Megakent İstanbul’da 2 bin 153 adet Özel Halk Otobüsü (ÖHO) toplu ulaşım hizmeti vermek için yollarda seyrediyor. Ancak mavi renkli ‘ÖHO’ların kimi zaman aşırı sürat, kimi zaman normal yolcu kapasitesinin üzerine çıkması birçok vatandaşı rahatsız ediyor. İstanbul’da son bir hafta içinde ‘Özel Halk Otobüsleri’nin karıştığı kazalar sonucu 4 kişinin yaşamını yitirmesi ve onlarca kişinin yaralanması ise rahatsızlığı korku boyutuna taşıdı. Yaşanan kazaların ardından gözler özel halk otobüslerine çevirildi.
İstanbul yollarında özel halk otobüslerinin peşine düşerek, neler olup bittiğini yerinde izleyip vatandaşları dinledik. Farklı duraklarda konuştuğumuz vatandaşların tamamı, Özel Halk Otobüsleri’nin hız sınırının üstüne çıkması, fazla yolcu almaları ve bazı şoförlerin olumsuz tutumlarından rahatsız olduklarını dile getirdiler. Vatandaşların adeta yollardaki korkulu rüyası haline gelen ÖHO cephesi ise eleştiriler karşısında ‘mavi tablo’ çizdiler.

Boş yolda 100 km sürat
Güzergâhımızı ‘Özel Halk Otobüsleri’nin yoğun olarak çalıştığı Mecidiyeköy-Tuzla hattı olarak belirledik. Bayram tatilini uzatanlar nedeniyle boş yollarda ilerleme şansını yakaladığımız 45 kilometrelik hat, Mecidiyeköy meydanından başlayıp, Levent, FSM Köprüsü, Ümraniye yolu üzerinden E-5 Kozyatağı’na bağlanarak, buradan Tuzla’ya kadar uzanıyor. 4 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan 500 T (Tuzla-Topkapı) otobüsleri de bu güzergâh üzerinde hizmet verirken, yol boyunca dikkatimizi çeken en önemli nokta sürat limitlerine çoğu zaman uyulmaması oldu. Levent-FSM bağlantı yolundaki eğimi fırsat bilen bazı sürücülerin 100 kilometre sürate ulaştıklarına şahit olduk. Hız sınırının aşıldığı noktalardan biri de Kavacık durağından sonra Ümraniye-Kozyatağı arasındaki güzergâh oldu. 70 kilometrelik hız sınırını aşan kimi sürücülerin 100 kilometreye kadar çıktıklarını gözlemledik. Kozyatağı E-5 ile Tuzla arasında ise yolcu duraklarının kısa mesafeler arasında olması, sürat aşımına engel olurken, hatalı sollama ve şerit değiştirmeler ise sıkça karşımıza çıktı. Dönüş yolunda ise bazı ÖHO’ların olması gerektiğinden fazla yolcu aldıkları gözümüze ilişirken özellikle eski model otobüslerin egzosundan çıkan siyah duman tedirgin olmamıza yol açtı.

Vatandaş tedirgin
Güzergâhımız üzerindeki duraklarda konuştuğumuz vatandaşlar son günlerde meydana gelen kazalar nedeniyle korku yaşadıklarını dile getirdiler. Mecidiyeköy otobüs durağında konuştuğumuz Elif Keyan, “Özel Halk Otobüsleri, çoğu zaman hız sınırlarının üzerine çıkıyorlar. Birçok vatandaş gibi ben de tedirgin oluyorum. Birçok ÖHO sürücüsü yolda seyreden diğer araçları sıkıştırıyor. Yetkililer, otobandan giden Tuzla ve Sultanbeyli otobüslerinin gün içindeki durumunu gelip görsünler. Mesai günleri 2 saatlik yolu ayakta, tıkış-tıkış gitmek zorunda kalıyoruz. Bir kez şikâyette bulundum ama değişen bir şey yok” dedi.
Selim ve Yunus Alkan kardeşlere ise eşleriyle birlikte Kavacık durağında rastlıyoruz. Alkan ailesi de ÖHO’ların yollarda yarattığı tehlikelerden müzdarip; “Şoförlerin birçoğu kurallara riayet etmeden araç kullanıyor. Denetimlerin yeterli olmadığını görüyoruz. Koskoca otobüsle makasa giren sürücüler var. Geçtiğimiz gün 153 şikâyet hattını aradık. Telefona Mustafa isimli bir arkadaş çıktı. 121 A (Beykoz-Mecidiyeköy) seferini yapan bir özel halk otobüsünün trafik kurallarını hiçe sayarak gittiğini söyledik ama gereken yapıldı mı, kuşkuluyuz.”
Hikmet Dursun ise kızı Havva ve oğlu Adem ile birlikte şikâyetçi diğer megakent sakinlerinden; “Eski model BMC’ler son derece bakımsız. Cevizlibağ-Tuzla hattında giden ÖHO sürücülerinin birçoğu süratli ve tehlikeli gidiyor. Ani ve sert frenlemeler yapılıyor. Korku içinde seyahat ediyoruz.”

‘Gözle görülür bir sıkıntı yok’
İstanbul Otobüs Özel Halk Otobüsü Sahipleri ve İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı İsmail Yüksel kazalar hakkında şunları söyledi:
“Hız sınırını aşan sürücüler için trafik polislerinin yaptırım gücü bulunuyor. Ancak hız sınırı konusunda hem bizim hem İETT’nin denetimleri söz konusu. Özel Halk Otobüsleri için 5 özel şirket bünyesinde bir havuz sistemi kuruldu. Artık yolcu kovalama diye bir durum kalmadı. Örneğin bir hatta 30 özel halk otobüsü çalışıyorsa buradan elde edilen gelir 30’a bölünüyor. Yolcu sayısına değil, otobüslerin sefer sayısına bakıyoruz. Vatandaşlar arasında ÖHO’ların hızlı gittiği yönünde algı oluşmuş. Halk otobüslerinin 60-70 kilometre hız limitini aşmaması gerekir. İETT ile hijyen, bakım gibi konularında denetimler yapılıyor. Yanan otobüsle ilgili bilirkişi raporu henüz çıkmadı. Ancak sürücünün yangın çıktığını, frenlerin tutmadığını dile getirdiği yönünde duyumlarımız var. ÖHO’lar için gözle görülen bir sıkıntı yok. Sabah ve akşam saatlerinde yoğunluk olabiliyor. Normal yolcu sayısından 5-10 kişi fazla taşınabiliyor. Otobüsler modeline göre, oturarak 20-30 yolcu, ayakta ise 50-60 yolcu taşır ve bu kapasitenin üzerine çıkılmaması gerekir. 10 numara yağ kullanımı için yok denebilir. Yeni araçların sistemlerinde isteseniz bile 10 numara yağ kullanamazsınız. Araçlar bu tür yağları yakamıyor. Her sürücü mesleğe başlarken psikoteknik testten geçiyor. Araçlar için yaş sınırı 15.”

500T hattı ile 10 numara yağ TBMM gündeminde
CHP İstanbul Milletvekili Faik Tunay, son günlerde İstanbul’da 500T hatlarında meydana gelen kazaları TBMM gündemine taşıdı. Tunay, İçişleri Bakanı Efkan Ala’ya, “10 numara yağ karıştırılmış yağ kullanıldığı ve bununda yangınlara sebep olduğu ifade edilmektedir. Bu konuda yapılmış olan bir araştırma ve buna dair sonuç var mıdır?” diye sordu.
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, yolcu taşımacılığı yapan otobüslerin 10 numara yağ veya trafo yağı kullanımının önlenmesi amacıyla bu otobüslerin depolarından alınacak akaryakıt numuneleri üzerinden ve egzoz gazından kükürt oranı ölçümüyle kontrol yapılması için TBMM’de 4 ayrı bakana soru önergesi sundu.
ANKARA Milliyet

Uydu takip sistemi var
Ercüment Çoşkun (Özel Halk Otobüsleri Birliği Basın Danışmanı): “Sürücülerin hızlı gittiği yönünde eleştiriler var ancak otobüslerin kalkış ve varış saatlerinin trafik yoğunluğuna göre dilimleri bellidir. İETT hat amirlikleri tarafından bu denetimler yapılmaktadır. Ayrıca uydu araç takip sistemi sayesinde araçların hangi saat nerede oldukları görülebiliyor. Sabah ve akşam saatlerinde otobüslerde yoğunluk yaşanabiliyor.”