Yükseköğretim ‘geleceğe’ odaklandı

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından düzenlenen “Geleceğin Meslekleri, Mesleklerin Geleceği” konulu kongre, dün gerçekleştirildi. YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın açılışını yaptığı kongreye, TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ile YÖK üyeleri, rektörler, akademisyenler ve iş insanları katıldı.

Kongrede konuşan Saraç, dünyanın büyük dönüşümler içinde olduğunu kaydederek, “Bugün iş dünyası, neredeyse tüm alanlarda farklı bir teknolojik altyapı kullanmakta, geleneksel iş tanımlarının ötesindeki istihdam pozisyonlarına eleman aramakta, yatırımlarını sürdürmek ve geliştirmek için farklı donanımlara sahip işgücünün ihtiyacını duymakta, bu farklı düzeyler ve yeteneklerdeki işgücünün dönüşüm süreçlerine uyumunu istemektedir” dedi.  Saraç, bu gelişmelerin ortaya çıkardığı değişimleri desteklemek gerektiğini bildiklerini söyledi.

Üniversitelerin özel ve kamu sektörüyle geliştirmeye çalıştığı iş birliğinin yalnızca Ar-Ge’den ibaret olmadığının altını çizmeye çalıştıklarına değinen Saraç, “Bu iki uç arasında dengeyi kaybettiğimizde üniversitelerin şirket statüsüne dönüşme ihtimalini, riskini de göz önünde tutuyor ve üniversitenin şümullü yapısından kopmamasını istiyoruz” dedi. 

Geleceğin meslekleri ve iş dünyasının yeni ihtiyaçlarının, yükseköğretimde de alışık olunan statik bir sistemden daha dinamik sistemlere geçilmesini zorunlu kıldığını vurgulayan Saraç’ın konuşmasından satır başları şöyle:

‘Beklemeye vakit yok’

Beklemeye, ötelemeye, zamana yaymaya vaktimiz yok. Eğitimde yeni yetkinliklerin bir an önce kazandırılması ve yeni yetenek eğitimlerinin hızla uygulamaya girmesi beklentisi haklıdır ve icraat beklemektedir.

Dünya Ekonomik Forumu’nun 2018 İşlerin Geleceği Raporu’na göre yüksek hızlı mobil internet, yapay zekâ, bulut teknolojileri ve büyük veri analizlerinin adaptasyonunun iş dünyasını hızlı, derinden ve yaygın olarak etkilediği net ortaya konuldu. Bu alandaki akademik çalışmalar, otomasyon teknolojilerinin, en çok etkilendiği üç alanın küreselleşme, dijitalleşme ve ekonominin çok geniş anlamda merkezileşmeden uzaklaşması olduğunu ifade etmekteler.

Ekonomideki bu dağılım KOBİ sektöründe önemli bir gelişmeye yol açmıştır. Bu durum bize otomasyon ve yapay zekânın toplumun her kesiminde kullanılabildiğini göstermekte. Bu gerekçelerle biz de meslek yüksekokullarımızda (MYO) IT teknolojilerini ders olarak vermeye kararlıyız.

Yeni öngörüler, robotlar ve yapay zekânın 2020’deki harcamalarının 188 milyar dolar karşılığında olacağını, dünya ölçeğinde yapay zekâ marketlerinin 2016’da 1.8 milyar dolar olan harcamalarının 2025’te 59 milyar dolara ulaşacağını bildirmekte. Üniversiteler bu alanlarda hazırlıklı olmalı.

Dünyadaki işlerin yüzde 90’ı IT yetenekleri gerektiriyor. Dijital dönüşüm tüm Avrupa’da son 10 yılda 2 milyon yeni iş sahası yarattı. 2005’ten bu yana ülkeler arası veri aktarımı 45 kat arttı, yani alışveriş veriyle gerçekleşiyor. Geleceğin meslekleri bilgisayar bilimleri üzerinde domine edilmekte. YÖK yapısal değişim projelerinde bu yıl 16 üniversitede dijital dönüşüm eğitimi verdi. 36 bin 2 öğrenci ve 3 bin 112 öğretim elamanı bu eğitimi aldı. Bu çalışmalar sosyal bilimlerin etkin rolüyle desteklenmeli.

‘İyileşme sağlandı'

 Bilgi toplumundan Endüstri 4.0’ın yarattığı otomasyona ve robotik dünyaya geçilirken, yeni teknolojiler oluşturulurken ciddi dalgalanmalara hazır olmamız gerekiyor. Bu hızlı ve güçlü geçişler karşısında yükseköğretim politikalarını hızla yenilememiz lazım.

Lisans ve önlisans programlarında bütün başlıklarda ciddi bir iyileşme sağlandığını belirten Saraç, bu yıl Araştırma Üniversitelerinin dışında 7 üniversitede Dijital Medya ve Pazarlama, Üç Boyutlu Modelleme, Yapay Zekâ Mühendisliği, Yazılım Geliştirme gibi alanlarda programların açıldığını kaydetti. Saraç, geleceğin meslekleriyle ilgili yeni programların ise gelecek  yıl sisteme kazandırılmasını hedeflediklerini söyledi.

Dönüşüm çalışmalarının mali boyutlarına değinen Saraç, MIT’de Bilgisayar Bilimleri’nin yenilendiğini ve bu alanda 2018’de 50 yeni akademik pozisyon oluşturulduğunu vurguladı. Bu alandaki küresel fırsat ve tehditlerin değerlendirilmesi için MIT’ye 1 milyar dolar bütçe ayrıldığını belirten Saraç, “Bu yüksek rakamlar bizleri yıldırmasın, hedeflerimize ulaşmak için yüksek moral, değerler, verimli politikalar ve artık günümüzde zümrüd-i anka kuşu halini alan idealizmi tekrar ihya edebilirsek ve idealist bir nesil yetiştirebilirsek az maliyetlere rağmen büyük sıçramalar yapabiliriz” diye konuştu. 

Yeni alanlar eklendi

YÖK’ün 100/2000 Doktora Burs Projesi’ne yeni eklenen alanlar şöyle: Ağ Teknolojileri, Akıllı Enerji Sistemleri, Akıllı ve Yenilikçi Malzemeler, Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji, Biyoenformatik - Biyoistatistik, Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği, Biyomedikal ve Biyomedikal Teknolojiler, Blokzincir Teknolojisi, Elektrikli ve Hibrit Araçlar, Füze Sistemleri ve Uzay Teknolojileri, Hidrojen ve Yakıt Pilleri, İleri Robotik Sistemler ve Mekatronik, İleri ve Akıllı İmalat, Kauntum Programlama, Kuantum Enformasyon ve Kuantum Makina Öğrenmesi, Nöromühendislik, Sanal ve Artırılmış gerçeklik teknolojileri, Siber Güvenlik/Kriptoloji, Sürdürülebilir ve Akıllı Ulaşım, Veri Bilimi ve Bulut Bilişim, Yapay Zekâ ve Makine Öğrenmesi, Yazılım Mühendisliği.