Bedenle ruhu birleştiren yangın

SEYHAN AKINCI- Pier Paolo Pasolini, 1975 yılının kasım ayında katledildi. Katilleri ise hiçbir zaman bulunamadı. Yönetmen, senarist, oyun yazarı, şair, yazar ve gazeteci kimlikleriyle iz bırakan Pasolini öldürülmesinden tam iki hafta sonra Gente dergisinde yayımlanan “Neredeyse Bir Vasiyet” başlıklı söyleşisinde iyi bir filmi, “İyi bir film için yalnızca tek bir temel kriter vardır: Perdede gerçekten sahici bir şeylerin geçmesi” sözleriyle açıklar. İtalyan sinema efsanesinin 100. doğum yılı vesilesiyle bu yıl 26. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında ENKA Vakfı’nın katkılarıyla gösterimi gerçekleşen “Pasolini: Gizli Yangınlar” sahnede gerçekten sahici şeylere tanık olduğumuz büyüleyici bir gösteriydi.

Futboldan anneliğe 

Bu yıl 25 bin kişiye erişen İstanbul Tiyatro Festivali’nin merakla beklenen yabancı konukları arasında yer alan “Pasolini: Gizli Yangınlar” gösterisi yönetmenin dünyasını çok iyi anlamış usta koreograf Monica Casadei’nin koreografisi ve yönetmenliğinde sahnelendi. Yönetmenlik kariyerinin ilerleyen dönemlerinde şiirsel bir anlatıyla imgeler üzerinden bir dünya kuran Pasolini’yi tam da buradan anlatmayı seçmiş Casadei. “Pasolini: Gizli Yangınlar”, çok az oyunda deneyimlenebilecek şeyler veriyor izleyene. İnsan ruhunun karmaşasını sözcükler olmadan bedenle bu kadar yalın ve çarpıcı şekilde aktarabilmesi inanılmaz. Tek perdelik gösterinin yaklaşık ilk 10 dakikasında sahnedeki dev ekrandan İtalyan sokaklarındaki gençleri izliyor, bu sözsüz anlatıda olayları kavramaya çalışıyorsunuz. Ardından ekran kararıyor ve biraz önce ekranda izlediğimiz karakterler sahnede karşımıza çıkıyor.

Monica Casadei’nin Fransa’da kurduğu Artemis Danza Topluluğu bu yıl Pasolini’ye adadığı toplam beş gösteri gerçekleştirdi. İstanbullu izleyicilerle buluşan “Pasolini: Gizli Yangınlar” bizi Pasolini’nin dünyasına dansla yaklaştırırken aynı zamanda sokak hareketlerinden futbola, cinsellikten anneliğe kadar pek çok kavramı da seyircilerin zihninde dans ettiriyor. Pasolini’nin şiirlerinden alıntılarla ilerleyen anlatı, müzikleriyle de izleyicilere farklı bir dünyanın kapılarını aralıyor. Tek kelime İtalyanca dahi bilmeden aklınızdan geçen şey “Keşke bu oyunun çalma listesi paylaşılsa” oluyor.

Dante ve Fellini’yi de anlatmıştı

“Pasolini: Gizli Yangınlar” zaman zaman sanki bir şiir atölyesinde İtalyan efsanenin şiirini çözümlüyormuş hissi uyandırıyor gösteriyi izlerken. Özellikle “Hiçbir şey sarhoş etmez beni, pişmanlıktan başka” dizesi aklıma kazınıyor... Sözsüz bir anlatıda dansın sınırsızlığını da kavradığınız gösteride Monica Casadei, anne-oğul ilişkisine de ciddi bir eleştiri getiriyor. Festival “Pasolini: Gizli Yangınlar” ile sahnenin ne kadar katmanlı anlatılar sunabileceğini görmemiz açısından çok önemli bir katkı sunarken etrafta perdenin önünden ya da arkasından simalara rastlamamak tuhaftı. Dante ve Fellini’ye adanmış projelere de imza atan Casadei “Pasolini: Gizli Yangınlar”da cesur rejisi, şiirsel anlatısı ve insanlığın değişmeyen kabullerini tartıştırmasıyla izleyenleri efsanevi İtalyan yönetmenin zihninde dolaştırdığı bir dünya kurmayı başarmış. Belki biz de başkaları neler yapıyor diye merak duymaya başlarız bir gün. Kim bilir?