Bir bankanın görsel anıları

26 Ağustos 1924 tarihinde Ankara’da törenle açılan Türkiye İş Bankası, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ulusal bankası olma özelliğini taşıyor. İlk açılan banka hesapları arasında Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın da banka hesabı bulunuyor.
Bankanın basın ilanları 1928’de Latin harflerine geçiş dönemine kadar Osmanlıca olarak verilir. Banka, köylü, kentli, çiftçi, işçi, sanayici gibi her kesimden insanı aynı çatı altında bir araya getirmeyi amaçlar. Bu görüşünü de basın ilanlarıyla kurduğu iletişimle sağlamaya çalışır. Bu dönemde değerli grafiker İhap Hulusi’nin tasarımlarının ayrı bir yeri ve önemi vardır.
Türkiye’de ilk grafik sergisini açan ve Milli Piyango’dan Ziraat Bankası, İş Bankası ilanlarına, alfabe kapağından Kulüp Rakısı illüstrasyonuna kadar pek çok eserde imzası bulunan İhap Hulusi için sergide ayrı bir anı köşesi var.
Dönemin ilanlarının her biri, reklamcılık tarihimiz açısından belge değerinde.
İş Bankası’nın hesap sahiplerine çekilişlerle dağıttığı armağanlar, müşterilerle samimi bir ilişki kurulmasının ilk adımları olur. 1944’de para ve arsa, 1950’li yıllarda altın ve ev, 1960’larda apartman daireleri, 2000’li yıllarda son model otomobil ödüllerine dönüşen ödül dizisi, bankanın basın ilanlarında ve afişlerde yer alan sayısız hizmetlerinden biridir. Basın ilanları, armağanların görselliğine uyan bir dille müşterileri hedefler.
İş Bankası’nın belki de en akılda kalıcı ilanları kumbaralar üzerine olanlardır. Kuruluşundan bu yana daima tasarrufu öğütleyen reklam kampanyaları yaşları en küçük müşterilerine seslenir. Bankanın çocuklar için tiyatro ve sinema gösterileri ile başlayan kültürel etkinlikleri günümüzde de devam ediyor. Banka, 1970’lerde gerçekleşen teknik ilerlemelerle hizmet çeşitlerinde artış, sigortalar, çekler, bankamatikler ve kredi kartlarına kadar uzanan hizmet ilanları zincirini oluşturur. Bütün bu gelişmeler, hiç aksamadan ilanlarda ve afişlerde yerlerini alır.
Bankanın kültür ve sanata verdiği destek, basın ilanlarında sıkça karşımıza çıkar. 1956 yılında 6 kitapla yayın hayatına başlayan İş Bankası, günümüzde 1.000’i aşkın kitap yayımlıyor. 2000 yılında açılışı gerçekleşen İş Sanat Kültür Merkezi, müzikten tiyatroya, sergilerden sinemaya kadar pek çok etkinliği yapısında topluyor. Ayrıca sanatsal yarışmalar ve sponsorluklar da bankanın ilanlarında karşımıza çıkıyor. Futbol, yüzme, boks, atletizm gibi spor dallarında düzenlenen turnuvalar, Milli Takım ana sponsorluğu gibi destekler, İş Bankası ilanlarının temel niteliği olan toplumun her kesimine seslenme amacını sürdürüyor.
İş Bankası, kuruluş yıldönümlerinin ilanlarıyla da belleklerde kalıcı bir yer edindi. 50., 67., 68. kuruluş yıldönümlerine ait ilanlar sergide yer alıyor. Genel müdürlüğün Ankara’dan İstanbul’a alınması ve İstanbul’da İş Kuleleri’nin kuruluşu ise yurt çapında oldukça geniş bir tanıtım kampanyasıyla ve unutulmaz ‘İyi Çalışmalar’ sloganıyla duyuruldu.
"İş Bankası’nın Tarihinin İlanıdır" sergisi, Türkiye’nin ilk ulusal bankasının hizmet serüveninin yanı sıra Türkiye’nin geçirdiği toplumsal evreleri, yaşam koşullarında ve anlayışlarda oluşan değişimi, özetle Türkiye tarihinin resmi geçidini oluşturan bir proje. Her biri sergi için büyütülmüş boyutlarda izlenebilen afişler ve ilanlar, toplumun önemli bir kurumunun halkla görsel dili kullanarak kurduğu iletişimin parçaları. İş Bankası, Basın Müzesi, İletişim Yayınları arşivleri, Cumhuriyet, Son Posta, Akşam, Hürriyet, Milliyet, Tan gazeteleri, Hayat, Yedigün, TV’de 7 Gün, Atlas, Aktüel, Nokta, Akis, Doğuş, Milliyet Sanat, Panorama, Artı Haber, Ilgaz, Foto Süreyya, Tef, Servet - i Fünun, Yankı, Ses, Hafta, Karikatür, Aydede, Kim dergileri kaynak alınarak gerçekleştirilen bu yoğun çalışmanın editörü Feza Kürkçüoğlu. Serginin grafik uygulaması Savaş Çekiç’e, projelendirme ise g7’ye ait.

Bitiş tarihi: 14 Eylül 2002
İş Sanat Kültür Merkezi Kibele Sanat Galerisi
(0212) 316 15 60