Çocuklar indirimli

"Dava / A Civil Action" - Yönetmen / Senarist: Steven Zaillian / Görüntü: Conrad L. Hall / Müzik: Danny Elfman / Oyuncular: John Travolta (Jan Schlichtmann), Robert Duvall (Jerome Facher), William H. Macy (Gordon), Stephen Fry (Pinder), Kathleen Quinlan (Anne Anderson), James Gandolfini /Al Love), Dan Hedaya (John Riley), Zeljko Ivanek (Bill Crowley), John Lithgow (Yargıç Skinner).

Amerikan hukuk sistemi, insanların manevi kayıplarını tazmin ederken en düşük bedeli çocuklara biçermiş... Kırk yaşında beyaz erkek en yüksek tazminatı alırken, üç yaşında zenci kız çocuğu en düşük tazminatı alırmış. Üretkenlik, yararlılık gibi ölçütlere göre ölen insanlar için bedel ödenirmiş!
Filmin hemen başında bize durumu iç sesiyle özetleyen Jan Schlichtmann, başka insanların acıları üzerinden para kazandıkları için akbaba, leş kargası vb. olarak nitelendirilen tazminat avukatlarından biri. Üç ortağıyla kurdukları büronun dava kaybetmeyen yıldızı. Porschesiyle hız yapar, pek şık giyinir, kendine çok güvenir. Bir dergiye göre Boston'ın en gözde on bekarından biri.
Günün birinde hayatı, adalet arayışı uğruna tepetaklak olacaktır: Doğu kıyısının anlı şanlı şirketlerinden iki tanesinin yan kuruluşu bir tabakhanenin sorumsuzca gömdüğü katı atıklar Woburn kasabasının içme suyuna karışır. On iki çocuk lösemiden ölür. Çocuklarını kaybeden ailelere ön ayak olan Anne Anderson, Schlichtmann'ın vicdanına dokunmayı becerir. Küçük avukatlık bürosu bütçesini katbekat aşan dava uğruna varını yoğunu elden çıkarır. Karşılarındaki dev şirketlere ve kurt avukata direnmeleri çok zordur...
Yönetmen ve senarist Steven Zaillian, birinci sınıf bir iş çıkarmış. Bunda Schlichtmann tarafından kaleme alınan kitabın da payı var, elbette. Ama izleyiciye sinema açısından değişiklik vaat etmeyen mahkeme filmlerine gerçekçi bir boyut getiren Zaillian'ın mizanseni. Yönetmen, filmin eksenine iki tarafın avukatları (Schlichtmann ve Jerome Facher) arasındaki kişilik, deneyim ve stil farkını yerleştirerek olayı daha da ibret verici hale getiriyor. Schlichtmann ne kadar kibirli ve savurgansa, Facher da o kadar alçakgönüllü ve eli sıkı. Davada taraf değiştirmeleri gerektiğini düşünüyorsunuz! Ama Zaillian ustaca bir taktikle Schlictmann'da değişim ve dinamizm potansiyeli varolduğunu, Facher ve üstün başarıyla temsil ettiği sistemin ise kemikleştiğini vurguluyor.
Davada gerçeklerin kanıtlanması ikinci planda kalıp avukatların becerisi öne çıkıyor. Davalı ve davacı neredeyse devre dışı kalıyor! Zararın, kaybın parayla tazmin edilmesi her zaman adaletin yerine gelmesi ve başkalarının da zarara, kayba uğramasını önleme anlamına gelmiyor. Zaillian'ın doğrudan ifadeler içeren diyalogları, yalnız başrollerde değil yardımcı rollerde de usta oyuncuların rol almasıyla izleyici üzerinde daha da etkili oluyor.