Kültür SanatDevleşen örümcekler
Devleşen örümcekler
12.09.2002 - 00:00 | Son Güncellenme:
Devleşen örümcekler
Soğuk savaşın kol gezdiği, nükleer bir dünya savaşı paranoyasının had safhada yaşanmakta olduğu 50’li ve 60’lı yıllarda Hollywood’da çekilmiş sayısız korku filminin bir bölümü, mutasyona uğrayarak devasa boyutlara ulaşmış atom çağı canavarlarını ele alır. Olası bir nükleer saldırıdan korunabilmek için evlerin bodrumuna sığınakların inşa edildiği o tedirgin yıllara damgasını vuran bu filmlerde genetik deneyler ya da kimyasal atıkların neden olduğu bir değişimle büyüyerek saldırganlaşan yaratıklar, uzaylı istilacılarla birlikte dönemin baş düşmanı kızıl Rusları temsil eder.
Çevremizdeki zararsız yaratıkların dev boyutlara ulaşma meselesi 70’lerin ünlü felaket filmleri furyası sırasında da, yerden fışkıran bir maddenin yemlerine karışması sonucu büyüyen hayvanların (tavuklar, fareler, arılar vs.) yarattığı dehşeti konu alan "Dev Tohumu / The Food of the Gods" ile gündeme gelmişti.
Yeni Zelandalı Ellory Elkayem’in toksik atıklarla beslenerek büyüyen bir örümceğin saldırısını konu alan kısa filmi "Larger than Life"ın kazandığı başarıdan yola çıkarak çektiği "Sekiz Bacaklı Canavarlar" epeydir unutulmuşa benzeyen türün yakın tarihli bir örneği. Öykü uzun metraja yayılınca devleşen örümceklerin sayısı da haliyle artmış. Ancak yüz küsur devasa egzotik örümceğin savunmasız kasaba halkını dehşete saldığı film türü yenileyecek çapta değil.
Rosanna ve Patricia Arquette’in "Çığlık / Scream" serisinin polis kardeşleri David dışında tanınmamış zayıf bir oyuncu kadrosunun (kadın şerif Sam eski bir porno yıldızıymış) sürüklediği sürpriz içermeyen basmakalıp hikayesi, düşük bütçesi ve hayli mütevazı özel efektleriyle, dijital teknolojinin dehşetengiz numaralarıyla beslenmiş günümüz seyircisinin hayli gerisinde kalmış bu çalışma, zıplayan örümcekleriyle korkutmaktan çok güldürüyor.
Amerika’da beklenmedik bir gişe başarısı yakalayan bu küçük film, özgün adından da anlaşılacağı üzere bir Yunan düğününü anlatıyor. Gus Portokalos (bildiğimiz portakal anlamında) ile karısı Maria’nın en büyük derdi, kızları Toula’nın 30 yaşına geldiği halde bekâr olmasıdır. Babasının "Dancing Zorba’s" isimli lokantasında ömür tüketen Toula değişmeye karar verdiğinde önce bir bilgisayar kursuna yazılır. Demode saç ve giyim tarzını üzerinden atan genç kadın sonunda rüyalarının prensiyle karşılaşır. Ancak damat adayının bir WASP (beyaz, anglo - sakson, protestan) çıkması geleneklerine bağlı aileyi şaşkına çevirir.
"Kalbinin Sesini Dinle", Yunan asıllı bir ailenin kızı olarak Kanada’da dünyaya gelen Nia Vardalos’un kendi aile çevresinden esinlenerek yazıp sahnelediği tek kişilik gösteriden yola çıkmış. Senaryosunu Vardalos’un kaleme aldığı filmin yapımcılığını ünlü oyuncu Tom Hanks ve Yunan asıllı eşi Rita Wilson üstlenmişler. Bir yerde Hanks’in deneyimleriyle de çakışan proje, yeni kıtaya göç ettikten sonra birbirlerine kenetlenerek cemaat içi evlilikler sayesinde ata yadigarı geleneklerini koruyan Yunan azınlık çevresinin renkli ve sıcak dünyasını resmediyor.
Filmin komik çatışması da damadın (Strauss’un dipten gelen valsi eşliğinde) sessiz sedasız sohbet eden iki kişilik ailesinin Toula’nın yeğenler, kuzenler, Türk düşmanı bir büyükanne ve sayısız akrabadan müteşekkil gürültülü sülalesiyle karşı karşıya kaldığı zaman ortaya çıkıyor.
Bu popüler çalışma eğlenceli bölümler içeriyor, ancak kültür farklılıklarına yaklaşımı son derece yüzeysel. Damat tarafının fazlasıyla karikatürize edildiği ikinci yarıda tekrara düşen film, antik uygarlık mirasının yüceltildiği bir Yunan kilimine dönüşmekten kurtulamamış.
Walt Disney Pictures’ın eski parlak yılları çoktan geride kaldı. Florida’daki animasyon stüdyolarında gerçekleştirilen 1988 yapımı "Mulanödan sonra, sinemalara uğramadan doğrudan video dağıtımı yapılan devam filmleri yapmakla yetinen bir zamanların efsanevi animasyon yapım firması, son dönemin dijital teknolojiyle geleneksel elle çizimi ustaca kaynaştıran (Shrek, Sevimli Canavarlar / Monsters Inc., ya da yeni izlediğimiz Spirit gibi) yaratıcı denemelerinin hayli gerisinde kalmış durumda. "Lilo ve Stiç" de bu açıdan pek parlak bir çalışma değil. Geleneksel suluboya tekniğiyle gerçekleştirilen çizimler çok sıradan, karakterler başka animasyon çalışmalarından kopya edilmiş izlenimi veriyor. Yüzü gülmez bir sosyal hizmet görevlisinin gözetimi altında yetişkin ablası Nani ile birlikte yaşayan öksüz-yetim Hawaili küçük kız Lilo ile uzaylı Dr.Jumba’nın yasadışı genetik deneyinin, imha edilmekten kaçarken dünyaya düşen 626 kod numaralı ürünü (sonradan Stiç adını alır) arasındaki sıcak dostluğu anlatan film, özgün besteler yerine Elvis Presley’nin popüler şarkılarını kullanmış. "Gel aile kuralım, mutlu olsun yuvamız" mesajıyla daha çok ilkokul çağındaki küçüklere seslenen bu naif yapım, uzaylılar Stiç’i bulmak için dünyaya indiklerinde hareketleniyor.
