EB ile adım adım

Enis Batur’un gezi notlarını okumak her zaman büyük keyif. Hele "sokulgan okur" için daha da büyük heyecan olmalı; her satında bir keşif nesnesi var çünkü... Geçtiğimiz senelerde yayımlanan "Amerika büyük bir şaka..." sayesinde New York’u onun gözünden gezme fırsatına erişmiştik. Dünyanın her yerine oradan yayılan ve bir anda hepimizin kolayca tanıdığı nesnelerin öyküsüne, EB’nin açısından bakmıştık. Sosisli sandviçten, Amerikan lokantalarına, konser salonlarına uzanan bir dolu detay vardı New York kitabında. Bir de, yazarın özel hayatından kesitler yansıtıyordu: Çalışma ve uyku saatleri, gezmeler, eğlenceler...
EB seyahatnamesinin bir diğeri olan "Şehren’isöde de yine dar bir zamanda, olabildiğince çabuk turlanan bir bölge okura anlatılıyordu. Fotoğraflar da Batur tarafından çekilmişti. Şimdi "Seyahatname"nin diğer bölümleri EB tarafından yazılıyor. Önümüzdeki dönemde Pasaport Damgaları ve bir de Paris kitabı yayımlanacak. EB’nin Paris kitabı üzerinde çoktandır çalıştığı, bir anda önce bitirmek istediği biliniyor; bakalım, bu sene kısmet olacak mı?
Öte yandan, onun belki de en kışkırtıcı, insanı kıskandıran gezi notları ise "İki Deniz Arası Siyah Topraklar ve Kesif ve ?" adıyla toplandı. YKY’den yakın zamanda çıktı. Kitap, 1996 - 97 arasında yazılan üç yolculuk metninden oluşuyor. Kitabın adındaki soru işareti, aynı zamanda üçüncü bölümün başlığı. Ancak soru işareti ters çevrilmiş; İspanyolca’da cümlenin başında kullanılan bir başka noktalama işareti aslında bu. Metinler, İspanya güncesi olduğundan EB küçük bir oyun yapmış.
EB ve Tül, bu yolculuk için önce Zürih’e, ardından da Madrid’e uçuyorlar. 1983’ten beri "iç hazırlık" yaptığı bir yolculuk için... Dönüşte de Lorca, Aragon, Aleixandre ve Gongora’yı yeniden okumanın planlarını yapıyorlar.
11 günlük İspanya yolculuğunda da, EB’nin diğer seyahatlerinde olduğu gibi yanında hangi kitapları götürdüğünü, hangi otelde kalıp, ne zaman dışarı çıktığını öğrenmek mümkün. Arada yaptığı alışverişlerle ilgili bilgi de veriyor.
"İki Deniz Arası Siyah Topraklar" ise EB’nin Bordeaux gezisini anlatıyor. 96’nın mayısında yapılan bu gezi için önce Paris’e gidiliyor, bir hafta da burada geçiyor. Bu sefer daha dingin bir heyecanla: "Altı aydır durgun iş hayatı koşulları yumuşattı her şeyi; kendime eskisine oranla çok daha fazla vakit ayırabildiğim için gözüdönmüş biçimde gitmiyorum Bourdeaux’ya..." Kırmızı şaraptan, tren biletlerine keşfedilecek bir dolu öge var bu gezide; kitabın en büyük bölümünü de Bourdeaux seyahatnamesi kapsıyor.
"Kesif" ise EB’nin Saint - Nazaire günlüğü. Öğlen, Paris’ten, yanında Tül’le bir trene binip, Le Mans, Angers ve Nantent üzerinden ulaşıyor buraya. Bu bölümün ilginç kurgusunda, sol sayfalarda EB’nin mektupları yer alırken, sağ sayfalar günlük notlara ayrılmış.
Bu toplu seyahatnamede de bütün fotoğraflar EB tarafından çekilmiş; kitabın sonundaki nottan Fatma Tülin’e ait de bir - iki kare olduğu anlaşılıyor. Yayımcılığın bütün imkânları kullanılarak, en iyi kağıda baskı yapılmış ve bir görüntü kaybı yaşanmamış. Hatta "Kesif" bölümünde katlanan bir sayfayı açtığınızda karşınıza panaromik bir manzara bile çıkıyor.
Ancak her şeyden öte, EB’nin bütün seyahat notlarının okura hissettirdiği bir özlem duygusu var: Adım adım, aynı rotayı takip edip, onun işaret ettiği yerlerin önünde durmak, havayı solumak istiyorsunuz. Kitap, gezme isteğinizin yerini almıyor. Daha da körüklüyor.

Enis Batur
Yapı Kredi Yayınları
405 s.
Fiyatı: 15.000.000 TL.