Eşzamanlı on tiyatro oyunu

Fransa ve Türkiye’de pek çok yazar, yönetmen ve oyuncunun üç gün içinde eşzamanlı olarak ‘yarattıkları’ oyunlar, bugün her iki ülkede de sahnelenecek


       İzmit Büyükşehir Be-lediyesi Şehir Tiyatrosu tarafından düzenlenen İzmit Sokak Tiyatrosu Festivali kapsamında, ilginç bir proje gerçekleşiyor. Proje, Fransa’dan ve Türkiye’den pek çok yazar, yönetmen ve oyuncunun eşzamanlı olarak hazırlayacakları oyunları kapsıyor. ‘Hazırlayacakları’ derken bu sözcük, yazılmasından sahnelenmesine kadar, oyunun ortaya çıkmasındaki tüm aşamaları kapsıyor. Üstelik de üç gün gibi kısa bir zaman diliminde.
       Projenin ilk aşaması, cuma günü Fransa’da ve Türkiye’de genç oyun yazarlarının bir gün boyunca, verilen ipuçları doğrultusunda oyunlarını yazmalarıyla başladı. İpuçları Fransa’dan geldi. Buna göre önce, yazarlara Radikal ve Cumhuriyet gazeteleri dağıtıldı. İstenen, yazarların gazeteden seçecekleri bir haber, fotoğraf ya da ilanı çıkış noktası olarak seçmeleriydi.

       Anahtar sözcüğe göre oyun
       Yazarlar konularını seçtikten sonra, ikinci ipucu iletildi; oyun on dakikayı geçmeyecek, bir sahnede hiç konuşmayan bir oyuncu bulunacak ve oyunda en çok üç oyuncu rol alabilecekti. Son anahtar, zaman ve mekânın en az bir kere değişmesini öngörüyordu.
       Türkiye’den yazım aşamasına, 9 Eylül Üniversitesi Dramatik Yazarlık Bölümü’nden Efe Mehmet Özbay, Müşerref Öztürk, Özge Ökten, Azime Aktaş, Mehmet Eşli; Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dramatik Yazarlık Bölümü’nden Gökhan Aktemur ve Pınar Uysal katıldı. Toplam beş oyun yazılması gerektiğinden, bazı yazarlar ikili çalıştılar. Behiç Ak’ın iletişim üzerine çizdiği bir karikatür; eşcinsellerin İstanbul’da karşılanması ile ilgili haberler; Geniş Açı Dergisi’nin son sayısının yer aldığı fotoğraf, Coca Cola’nın Bibo adlı kahramanı ve arkadaşları, en çok suçu 16-18 yaş grubunun işlediğine ilişkin bir haber, yazarların seçtikleri konular arasında.
       Konu sınırlı, zaman belirli (sabah 10.00’dan, akşam 20.00’ye kadar bitmiş olacak), oyuncu sayısı üç, üstelik de bazı kurallara uyulacak... Tüm bu koşullar, yazarlar için sınırlayıcı ve yaratım sürecini kısırlaştırıcı gibi görünse de onlara göre, bu anahtarların kendilerini ateşleyici bir işlevi de vardı.
       Projenin ikinci aşaması cumartesi günü oyunların çevirilerinin yapılması ve Fransa ile Türkiye’ye beşer oyunun faksla iletilmesiyle gerçekleşti. Bugün ise ortaya çıkan on oyun, her iki ülkedeki yönetmenler tarafından sahneye koyulacak. Türkiye’deki oyunların rejisörlüğünü Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nden Zeynep Utku, Gürgen Öz, Utku Güneş, Akif Yeşilkaya ve İzmit B. B. Şehir Tiyatrosu’ndan Serhat Tutumluer yapacak. Oyunların tümünde İzmit B. B. Şehir Tiyatrosu’nun oyuncuları yer alacak.
       Akşama doğru tüm oyunlar sırayla İzmit Fuarı’nın sokaklarında gösterilecek. Tabii tüm bunlar Fransa’da da eşzamanlı olarak gerçekleşiyor. Son aşamada ise, bugün sahnelenecek oyunlar videoya kaydedilerek, karşılıklı iki ülkeye iletilecek. Video filmlerinin gösterimi yarın her iki ülkede de çeşitli mekânlarda yapılacak.

       Oyunlar yayımlanacak
       Fransa’yla Türkiye arasında üretim aşamasında gözlenen tek ayrım, oyunların İzmit’te sokak tiyatrosu olarak, Fransa’da ise sahnede gösterilecek olması. Tabii bu, yazarların yaratım sürecinde de farklılıklara yol açıyor. Örneğin Türkiye’deki yazarlar, oyunlarını sokak tiyatrosu olacağı düşüncesiyle yazdılar.
       Fransa’dan Gare au Theatre’ın önceki yıllarda da çalıştığı bu projeye Türkiye ilk kez ortak oluyor. Ortaya çıkan on oyunun Gare au Theatre’ın (Gare au Theatre her yıl, yapılan bu çalışmayı yayımlıyor) kendi yayınevi tarafından basılacak olması da projenin bir diğer yönü. Kitabın Türkiye’de de yayımlanması için ise, görüşmeler sürüyor.