Kadın, sorunlarıyla sahnede

ÇOK yazıldı, bu yüzden mutlaka gözünüze çarpmıştır, İstanbul Devlet Tiyatrosu, ilk tur oyunlarının neredeyse tamamını kadın oyunlarına ayırdı (Bunların çoğu direkt olarak kadın sorununa eğilmiyor, rejisör ve oyuncuları kadın sadece, ama sonuçta yine de böyle bir konsept var). Ayrıca Grup Kafka ve Grup Tanı da "kadın oyunu" diyor bu sezon. İstanbul Şehir Tiyatroları'nın "Farklı Bir Kadın"ı yine aynı konseptte değerlendirilecek bir başka oyun. Kent Oyuncuları da "Lütfen Kızımla Evlenir Misiniz?"i sürdürüyor.
Durum böyleyken insanın aklına, "iyi ama neden?" sorusu geliyor. Toplumdaki hangi etmenler, görünüşte tesadüfi olarak birçok topluluğu kadın oyununda birleştirdi?
Grup Kafka, "Kadın Oyunları" ile kadının üstündeki toplumsal ve cinsel baskıyı sorguluyor. Yönetmen Hülya Karakaş diyor ki, "80'lerin sonunda başlayan kadın hareketiyle, kadınlar evlerinin duvarlarını kırdılar ve dışarı çıkmaya başladılar. Anadolu kadını bunu çok önce yapmıştı da, kentli kadın beceremiyordu, daha korkaktı, aslında hala da öyle olduğunu düşünüyorum. Çünkü sorunlarını anlatamıyor, hep mutlu kadını oynuyor. Ensest ilişkiler, şiddet, bütün bunları sorgulamak, ortaya çıkarmak, erkekleri değil de daha çok kadınları rahatsız etmek istedik. Kitle kadınlar olmalı, onlar talep etmeli, çünkü bunlar onların sorunları. Sahnede oynarken de bu benim sorunum. Örneğin orgazm benim için de problem. Yani biraz dürüst olmalı insanlar, özellikle de kadınlar".
Bu sezon "Zirvedeki Kadınlar"ı sergileyen Tiyatro Tanı'nın yöneticisi Özkan Schulze "Ben kadınım. İlk etapta da beni ilgilendiren kendi cinsiyetimle ilgili bir oyunu tercih ettim. Aslında her zaman kadın oyunu sergilemiyorum. Ancak her halükarda işlediğim konular, beni rahatsız eden, üzerinde düşünülmesi, deşifre edilmesi gereken konular. Birçok kadın oyununun sahnelenmesi iyiye işaret bence. Çünkü oyunların çoğu erkekler üzerine yazılmıştır. Kadınınkiler yan rollerdir, ufak, tipik, kadını nasıl görmek istediklerine dair rollerdir. Oyunumuzda kadınları, erkek gözü ile değil kadın gözüyle anlatıyoruz. Kadınların, ataerkil bir toplumda, ancak erkekten daha erkek olabilirlerse başarıyı yakalayabildiklerini işliyor, ama bunun da ne kadar doğru olduğunu sorguluyoruz" diyor.
İstanbul Devlet Tiyatrosu'nun oyunu "Orkestra"nın yönetmeni Arsen Gürzap ise, kadını sanatsal üretim ve yaratım içinde değerlendirirken, yaşanılan kadın gerçekliklerini sahneye yansıtmak adına kadın oyunları sahnelediklerini söylüyor ve şunları anlatıyor: "Bizim oyunumuz da bu mesaja son derece önemli katkılarda bulunan bir oyun. Ayrıca ben bu kadın oyunları sorununa, Türkiye'deki kadının yerine destek vermesi anlamında, son derece olumlu bir bakışla yaklaşıyorum. Kadının sanattaki yerini, gücünü, sanatsal yaratısını, yaratıya katkısını vurgulaması açısından önemli buluyorum günümüzde. Birçok kadın oyunu sergileniyor, demek ki, sosyal durum açısından böyle bir vurgulamaya gereksinim var".

Sekiz Kadın: Robert Thomas'ın yazdığı oyunu Serpil Tamur yönetiyor. "Sekiz Kadın", sıradan bir aile görüntüsü içinde kadınlarla çevrili bir erkeğin gittikçe köşeye sıkışması ile gelişen bir polisiye. Rüçhan Çalışkur, Deniz Akel, Özlem Güveli, İlkay Saran, Sema Çeyrekbaşıoğlu, Jale Birsel, Mehlika Kaptanlar ve Ülkü Duru oynuyor. (İstanbul Devlet Tiyatrosu)
Kadınlardan Konuşalım: Dario Fo - Franca Rame'nin yazdığı oyun, "Yalnız Kadın" ve "Şişman Kadın" adlı tek perdelik iki oyundan oluşuyor, Tijen Par yönetiyor. Sumru Yavrucuk, Bülent Emin Yarar, Orhan Kurtuldu, Hanife Şahin ve Gamze Yapar oynuyor. (İstanbul Devlet Tiyatrosu)
Kadın Oyunları: Dario Fo'nun oyununu Hülya Karakaş yönetmiş. Oyunda Karakaş ile birlikte Çiçek Dilligil, Esin Umulu Karabağ, Dolunay Soysel oynuyor. Baskı altında tutulmuş üç kadının hikayesi anlatılıyor oyunda. (Grup Kafka)
Babaannem Yüz Yaşında: Alev Sezer'in yönettiği oyunu Roberto Cossa yazmış. Sıdıka Şenkan, Şerif Sezer, Zafer Algöz, Kaya Akarsu, Dündar Müftüoğlu, Tuğrul Çetiner'in rol aldığı oyun, baskı, sömürü ve bencilliği üzerinde toplayan yaşlı bir kadının, ailesini düşürdüğü durumları komik ama rahatsız edici bir dille anlatıyor. (İstanbul Devlet Tiyatrosu)
Orkestra: Arthur Miller'ın ünlü yapıtını Arsen Gürzap yönetmiş. Işıl Yücesoy, Cem Kurtoğlu, Merih Atalay, Gılman Peremeci, Seval Gökçe, Özden Çiftçioğlu, Ayşe Günşiray, Bengisu Karahan, Işıl Dayıoğlu, Müge Arıcılar, Ayşe Tunaboylu, Zeynep Erkekli, Tülin Oral, Seray Gözler, Erkan Taşdöğen, Nişan Şirinyan oynuyor. Auschwitz toplama kampında, mahkumlardan oluşan bir kadın orkestrasının yaşadığı dehşet ve trajedi anlatılıyor oyunda. (İstanbul Devlet Tiyatrosu)
Zirvedeki Kadınlar: Oy