Ustaların büyüsü

Murat Beşer

Yer, Cemil Topuzlu Açık Hava Sahnesi; tarih, 5 Temmuz Çarşamba. Saatler 22.00’ye yaklaşırken sahnede beliren siyah takım elbiseli adam, caz piyanosunun 50 küsur yıllık maceracısı Ahmad Jamal. Kendi bestesi “Aftermath” ile açıyor konserini. Hop oturup hop kalkıyor. Alışageldiğimiz, piyanonun başına çökerek konseri bitiren piyanistlerden değil. Ne de olsa Errol Garner geleneğinin temsilcisi. İyi kurgulanmış diye geçiyor aklımızdan; işinin bir açıdan gösteri sanatı olduğunun bilincinde olan bir usta O. Varyetesi eksiksiz. Çağdaşlarından daha orijinal olduğu muhakkak. Sürekli hareket halinde oluşunun altında kabına sığmayan birini saklıyor. Minyon bedeninde tahmin edilemez bir enerji gizliyor.
Sıklıkla çığlık atıyor; Keith Jarrett’i aratmamacasına 'ıhh’ ve 'yeahhh’ nidalarıyla seyirci ilgisini diri tutuyor. “Dynamo”yu çalarken tuşları dövüyor, sürekli pozisyon değiştiriyor, kısa ve heyecanlı cümleler kuruyor. Dönüyor, saz arkadaşlarını tanıtıyor; beyaz kasketi, kırmızı pilot gözlüğü ve top sakalıyla bir dev oturuyor davulda; Idris Muhammed. 76 yaşında refleksleriyle hareket eden çocuk ruhlu usta için en uygun adam o. Genç basçı James Cammack’ın ise tonu ve tekniği mükemmel.
Hard - bop “Spanish Interlude”de renkli kişiliğini yansıtıyor; melodilerinin son notalarını vücut dili ile tamamlıyor. Hafif ısırgan; lafını esirgemeden söyleyen akışkan sololar yapıyor; sol eline ihtiyaç duymadığı zamanlarda lafı arkadaşlarına bırakıyor. “Poinciana”yı, ardından “After Fajr”ı çalarak gönülleri fethediyor. 90 dakikalık şöleni “In Search Of” ile bitiriyor.
Emret bakanım!
Bir gün sonra aynı yerde başkası var sahnede; alabildiğine içten çığlık atıyor, el çırpıyor, bir de çılgınca dans ediyor. Düşünün, bu adam berbat dizileriyle ünlü Brezilya’nın kültür bakanı. Adı Gilberto Gil. Koca bakana yakışıyor mu diyebilir, eski İngiliz TV dizisini anımsayabilirsiniz; “Emret Bakanım”.
Son karede izleyicilerini ayakta dans ettirerek uğurlamış olsa da, bakanın konseri epey tutuk başlıyor. Ülke meselelerinden soluk alamadığından, provalarını aksatmış olması doğal. Finalde ayağa kalkarak dans eden yüzlerce insan beni müebbet hapse mahkûm etsin; ama söylemek zorundayım. Üçüncü sınıf bir orkestrası var Gil’in. Bar topluluklarından sadece yarım gömlek üstün.
Solo gitarcı Sergio Chiavazzoli hariç tamamı çocuk denecek yaşta. Gil’in oğlu gitarcı Bem ve klavyeci Claudio Andrade maalesef çok zayıf. Bastığı notanın vokaliyle numaralar yapmaya yeltenen basçı Arthur Maia eğreti bir Richard Bona. Vurmalılarda Gustavo Di Dalva ve davulcu Jorge Gomes ise iç güveysinden hallice.
Tüm bunlar Gil’in değerinden hiçbir şey eksiltmiyor. Tek başına varlığı bile yeterli. Tane tane konuşan eski usul bir hikâye anlatıcısı Gil; samba ve bossa nova müziğinin hikâyesini anlatırken TRT 4’deki açık öğretim üniversitesi hocalarını anımsatıyor.
Pop tarzında başlayan, John Lennon klasiği “Imagine”in Brazil yorumu ile konserin bossa nova kısmına geçen bir mücadele insanı, ırkçılık karşıtı bir nefer o.
Kopuş anı...
Geçen ay girdiği yaşı için seslendirdiği, yine Lennon parçası olan “When I’m Sixty Four” ile geçkin bir rasta ile olgun bir sambacı karışımı yaratan içten, inandığı gibi yaşayan sevimli biri. Herkesin ayağa kaldıran şarkı, Bob Marley’in büyük mirası “Could You Be Love” oluyor. İki parça sonra gelen “Toda Menina” ise kopuş anı. Ondan sonrasını kimse hatırlamıyor. Ben dahil.

1971 - 84 arasında Woodstock’ta caz ve etnik müziğin dev isimlerini buluşturan efsanevi müzik okulu Creative Music Studio (CMS) üç günlük bir yaz okuluyla İstanbul’a taşındı. İsmet Sıral Creative Music Studio’nun (ISCMS) bu gece gerçekleştirilecek olan kapanış konserinde, CMS’nin kurucusu Karl Berger’in, Carlos Ward, Graham Haynes, Cyro Baptista gibi ünlü isimlerden oluşan sekiz kişilik orkestrası, ilk kez birlikte sahne alacak olan Mercan Dede, Ömer Faruk Tekbilek ve Mısırlı Ahmet’le buluşacak. CMS hakkında kısa bir belgesel gösterimiyle açılacak olan konser, “İstanbul  Woodstock” ve “Woodstock  İstanbul” temalı iki bölümden oluşuyor.
n “The Creative Music Studio Konseri” - Karl Berger ve Arkadaşları / 21.00 / Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi
Günün diğer konserleri
n Relax / 23.00 / Babylon
n Raul Midon / 22.00 / İstanbul Jazz Center
n Kerem Görsev Trio “Orange Juice Project” / 20.00 / B.Ü. Garanti Kültür Merkezi