Çalışırken canınız mı sıkılıyor?

Şükrü Andaç
Milliyet Gazetesi Ekonomi Müdürü
sukru.andac@milliyet.com.tr

Kritik bir iş üzerinde çalışmak bazen sıkıcı olabilir, hele de alternatifler bu kadar davetkâr olunca... Videolar, insanı içine alan oyunlar ve sonsuz sosyal medya araçları (Instagram, Youtube, Twitter, Facebook, TikTok) sadece bir tık uzağınızda. Bir iş üzerinde çalışırken can sıkıntısını azaltacak stratejilerden biri, bilgisayar mesainizin bir kısmını ayakta geçirmektir. Ayrıca müzik de dinleyebilir, bilhassa sevdiğiniz parçaları seçerek, tek bir işe odaklandığınızda hem içinde bulunduğunuz ruh haline iyi gelecek hem de bilişsel görev performansınızı artıracak bir şey yapabilirsiniz. İnsanların bildiği müzik parçalarını dinlemesinin, tıp ve diş hekimliğinde hastaların stresini azalttığı, tıp uzmanlarının ise başarısını yükselttiği araştırmalarla ortaya koyulmuştur. Elbette bu yöntem müzik bile olsa dikkat dağıtma potansiyeli olan harici bir uyaranın performans üzerindeki etkisi kontrol edilerek uygulanmalıdır. Teknoloji, can sıkıntısının baş gösterme süresini de kısaltıyor olabilir; ayrıca tek bir işle uğraşırken daha çabuk sıkılıyor olabiliriz. Yani oyunların, mesajların ve e-posta trafiğinin hızlı temposu, yavaş tempolu aktivitelere yönelik tahammülümüzü azaltıyor olabilir.

Bir iş üzerinde çalışırken can sıkıntısını azaltacak stratejiler neler? Peki asıl görevimize daha uzun süre odaklanabilmek için molaları nasıl etkili kullanabiliriz?

Molaları yönetin Bununla baş etmek için önerilecek stratejilerden biri, molalar arasındaki çalışma sürecinizi yavaş yavaş artırmanız. Mola ödülünü bu şekilde geciktirerek, daha yavaş ilerleyen ödül döngülerine karşı tahammül seviyenizi artırabilirsiniz. Böylece molalar sizi yönetmez, siz molaları yönetirsiniz. Mola vermek demişken, her molanın aynı olmadığını bilmek de önemli. Can sıkıntısı galip gelmeden önce asıl görevimize daha uzun süre odaklanabilmek için molaları nasıl etkili bir şekilde kullanabileceğimizle ilgili birkaç öneride bulunmak istiyorum. Illinois Üniversitesi psikoloji profesörü Atsunori Ariga ve Alejandro Lleras şöyle diyor: “Hedeflerinizi devredışı bırakmak ve sonra yeniden etkinleştirmek onlara daha uzun süre odaklanmanızı sağlar. Araştırmaların gösterdiğine göre, uzun sürecek bir görevle karşı karşıya olduğunuzda yapacağınız en iyi şeylerden biri kısa molalar vermektir. Kısa zihinsel molalar o göreve daha uzun süre odaklanmanızı sağlayacaktır.”

Dolayısıyla, molaların kendisi yaptığınız işi daha az sıkıcı kılmasa bile, bitkinlikle mücadelenin ve stresin azaltılmasının doğurduğu olumlu sonuçlar odağınızı korumanızı sağlar, çünkü o göreve ayırdığınız toplam zaman içinde daha çok ödül almış olacaksınız.

(Yazıdaki notlar Adam Gazzaley, Larry D. Rosen imzalı Dağınık Zihin kitabından alınmıştır.)