Oto satışları zirveyi gördü

Otomotiv sektöründe pandemi nedeniyle yaşanan durgunluğu aşma noktasında önemli rolü olan düşük faiz etkisiyle, ağustosta otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 135 oranında büyüme yaşadı. Ocak-Ağustos döneminde pazar yüzde 68.4 oranında artış kaydetti. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, toplam pazar 2020 yılı Ağustos sonunda 403 bin oldu. Otomobil satışları, 2020 yılı 8 aylık dönemde 317 bin 394 adeti yakalarken, hafif ticari araç pazarı yüzde 86.1 artarak 85 bin 608 adede ulaştı.

ODD verilerine göre toplam pazar ağustos ayında yüzde 134.4, otomobil pazarı yüzde 106 ve hafif ticari araç pazarı yüzde 265 oranında arttı. Ağustos ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı 61 bin 533 adet oldu. Otomobil satışlarının 44 bin 72 adet seviyesinde ölçüldüğü Ağustos ayında, hafif ticari araç pazarı da 17 bin 161 adet şeklinde gerçekleşti.

1.6 litre altındakiler...

2020’nin ilk 8 ayında pazarın yüzde 86.2’sini vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 199 bin 91 adetle yüzde 62.7 pay, B segmenti otomobiller ise 73 bin 162 adetle yüzde 23.1 pay aldı. Otomobil pazarı motor tipine göre değerlendirildiğinde ise, benzinli otomobil satışlarının 163 bin 554 adetle yüzde 51.5 pay, dizel otomobil satışları 130 bin 756 adetle yüzde 41.2 pay, otogazlı otomobil satışlarının da 13 bin 613 adetle yüzde 4.3 pay aldığı görüldü.

İlk 8 ayda 223 adet elektrikli ve 9 bin 248 adet hibrit otomobil satışı gerçekleşti. Ağustos sonunda, 1600cc altındaki otomobil satışların yüzde 66 artarak yüzde 94.8 pay, 1600-2000cc aralığındaki otomobil satışların yüzde 23.9 artarak yüzde 2 pay ve 2000cc üstü otomobil satışların ise yüzde 1.6 azalarak yüzde 0.2 pay aldığı görüldü.

Bundan sonrası önemli

LEVENT KÖPRÜLÜ / ANALİZ

Pandemiden önce, geçtiğimiz yılın son çeyreğinde hükümetin uygun kredi desteğiyle otomotiv satışlarında başlayan canlanma, deyim yerindeyse Ağustos ayında “zirve” yaptı. Satışlar, Ağustos ayında bir önceki yıla göre yüzde 134.4 artışla 61 bin 533 adet olurken, ilk 8 ayda da, yine 2019’a oranla yüzde 68’lik artış gösterdi ve 403 bin adet oldu.

2019 yılının önemli bir bölümünde perakende satışlar ve filo kiralama sektörünün alımları ciddi düşüş kaydetmiş, bu nedenle de markalar, stok yapmamak için yurtdışından siparişlerini hayli düşürmüşlerdi. Satışlar, 2017’ye göre ciddi düşüşün yaşandığı 2018’i hatırlatıryordu nitekim. Ancak hükümetin getirdiği, yerli modellere yönelik uygun kredi teşviği, ithal markaların özel bankalarla gerçekleştirdiği kampanyalar, talebin yükselmesine ancak araç bulunamamasına neden oldu. Bu siparişler 2020’ye aktarılırken, pandemi döneminin araya girmesiyle, daha sonraki aylara da yayıldı.

Düşük faizli kredi imkanı, artık özel bankalar tarafından sürdürülürken, araç arzı da, gerek Türkiye gerekse de Avrupa’da salgın döneminde üretilemeyen siparişlerin araya girmesi nedeniyle düşük seyretti. Buna, pandemi sonrası kurallar nedeniyle fabrikaların düşük kapasitede çalışması da neden oldu. Dolayısıyla kapasite yükseldikçe araç arzı arttı, pandemi nedeniyle toplu taşıma araçlarını kullanmak istemeyenlerin otomobile yönelmesi, tatile özel aracıyla gitmek isteyenlerin yanı sıra kiralama taleplerinin artması nedeniyle gerçekleşen toplu filo alımları, Ağutos ayını ve tabii ki 8 aylık pazarı artırdı.

Ancak bu, satışlarda görülen son “zirve” olabilir. Zira hükümetin gerçekleştirdiği ÖTV ayarlaması, bir bölüm araçların fiyatlarını “geçici” olarak düşürse de, önemli fiyat artışlarına neden oldu. İleride kurlar nedeniyle fiyatlarda oynama yaşanması ve bazı düşük vergili modellerin de, bir üst vergi dilimine geçmesi olası. Bu yüzden, “bir değişiklik olmaması halinde”, bu aydan itibaren yıl sonuna kadar gerçekleşecek pazar adetlerini tahmin etmek pek de kolay olmayacak gibi görünüyor.