Su orucunun riskleri neler?

Diyetisyen Feride Ağır - Her yaz başında olduğu gibi bu yaz da bir anda moda olan şok diyetlerden biri de ‘water fasting’ yani ‘su orucu’. Su orucu, genellikle 24 ila 72 saat arasında değişen oruç süresinde yalnızca sıvı tüketilmesini içeren bir oruç türüdür. Su orucunda katı besin tüketimi kesinlikle yoktur veya son derece kısıtlıdır. Kişiler 72 saat boyunca sadece sıvı beslenerek bağırsakları boşaltıp hem hızla kilo vermeyi hem de vücutta bir detoks etkisi yaratmayı planlar. Her diyet yönteminde olduğu gibi su orucunda da bilinçsiz uygulamalar faydadan çok zararla sonuçlanmaktadır. Gelin su orucunun olası faydaları ve zararlarına birlikte göz atalım… 

Vücut ketozise girer 

Su orucu sırasında vücudunuz birkaç metabolik değişime uğrayacaktır. Vücudunuz genellikle glikojen depolarını (karbonhidratlardan gelen ana enerji kaynağı) oruç tuttuktan yaklaşık 12 ila 16 saat sonra tüketecektir. Bu, vücudunuzun yakıt olarak glikoz yerine yağ yaktığı ketozis olarak bilinen bir durumu tetikleyecektir. Ketozisin iştahınızı bastırmak, bilişsel işlevlerinizi geliştirmek, kan lipid profilinizi iyileştirmek gibi olumlu etkileri olduğu söylenmektedir.

Baş dönmesi olabilir

Vücut ketozise girdiğinde kötü nefes kokusu, kabızlık, baş dönmesi, aşırı baş ağrısı, tansiyon yükselmesi veya ani tansiyon düşüklüğü, kan şekerinde ani düşmeler, halsizlik ve mide bulantısı gibi bazı yan etkilere de neden olabilir.

Kan şekeri genelde yüksek seyredenler ya da insülin direnci veya diyabeti olanlar bilinçsizce su diyeti uyguladıklarında, hipoglisemiye girme olasılıkları çok yüksektir. Hipoglisemi yani ani kan şekeri düşüklüğü bazen ölümle bile sonuçlanabilmektedir. Yine tansiyon hastaları için de ciddi riskler doğurabilmektedir.

Süreci destekliyor

Aslında, birkaç çalışma su orucunu bazı ikna edici sağlık faydalarıyla ilişkilendirmekte. Bunlar; 

Hücrelerinizin eski veya hasarlı kısımlarını parçalayıp geri dönüştürmede vücudunuzu destekleyen bir süreç olan otofaji yoluyla hücre yenilenmesini başlatmak gibi. Otofaji, vücudun hasarlı hücreleri ve toksik atık içeren yağ hücrelerini kendi kendine yemesi işlemidir.

Yine “İşte bak faydalıymış” diyenlere hemen cevabımı vereyim. Ancak tüm bu uygulamalar rastgele ve kişilerin kafasına estiği gibi değil, uzun süren uygunluk kontrolleri, kan değerleri ve fiziksel durumun uygunluğunun kontrolü ile doktor gözetiminde uygulanmaktadır. Vitamin ve mineral eksikliği, kan şekeri yüksekliği, kolesterol ya da karaciğer enzim yüksekliği olan bireyler su orucu ve benzeri yöntemleri hekim kontrolü olmaksızın uygulayamazlar. 

İştahı bastırabilir

Kalori açığı yaratarak ve metabolizmayı yakıt olarak yağ yakmaya kaydırarak kilo kaybını teşvik eder. Su orucu ayrıca iştah ve açlık hormonlarını bastırabilir ve oruçtan sonra düşük kalorili bir diyete devam etmeyi kolaylaştırır. Su orucu sonrası iştah kapanabilir.

Yaşlanmayı yavaşlatan, kronik hastalıkları önleyen ve metabolik işlevi iyileştiren biyolojik süreçleri tetikler.

Hasarlı hücrelerin onarılmasına ve yerine yeni daha işlevsel hücreler alınmasına yardımcı olabilir. 

Kısaca her duyduğunuz ve faydasını okuduğunuz diyet uygulaması herkes için her koşulda uygulanabilir olmayabiliyor. Su diyetinin faydası mevcutken bilinçsiz yapıldığında birçok sağlık sorunu ile karşı karşıya kalabilirsiniz.

Önce vücudunuzu hazırlayın 

Su orucunu ideal kilonuza yakınsanız, vitamin ve mineral eksiklikleriniz yoksa kan şekeriniz düzenli seyrediyorsa, doktor kontrolünde uygulayabilirsiniz. Ancak ideal kilonuzdan çok uzaktaysanız, insülin direnci vitamin eksiklikleri vb. varsa öncelikli olarak normal sağlıklı bir diyetle başlayıp, vücudu hazır hâle getirip yine bir uzman kontrolünde su orucunu deneyimleyebilirsiniz.

Öyleyse yarın yani pazartesi günü öncelikli hedefimiz diyete başlamaksa, su orucu gibi keskin bir diyete başlamak değil, kan değerlerimize baktırmak olsun. Sizler bilinçlendiğinizde her şey daha kolay çözülecek. Hepinize sağlıklı ve mutlu bir hafta diliyorum.