Belleksiz Topluma Sözcük Sihri

       Kişisel ve toplumsal belleklerimizin hızla zayıfladığı, bir 2000 telaşıdır giden şu günlerde, mekanik ansımalarımızı elektriklendirerek, belleklerimizi tazeleyen iki kitap çıktı. Dinamo işlevi gören bu kitaplardan biri Zeynep Oral'ın Milliyet Gazetesi'nde 90'lı yıllarda yazdığı köşe yazılarından derlenen "Esintiler", diğeri ise Can Dündar'ın çeşitli gazete ve dergilerde yazdığı yazılarından seçerek hazırladığı "Benim Gençliğim"...
       Vaktiyle, köşe yazısından kitap olur mu sorusunu soranlar için bir değil, iki yanıt birden, iki usta kalemden... Her iki kitap da yazıldığı gün bile sonuna kadar okunmadıkları iddia edilen köşe yazılarının, çıktığı kaleme bağlı olarak daha uzun yıllar okunacağını gösteriyor. Aynı zamanda okunmaları gerektiğini de...

"Esintiler"le gelen...

       Son on yılın panoramasını çizdiği "Esintiler"de, rengarenk bir ülkenin sanata, siyasete, insana dair yaşantısından "Renkahenk" notlar düşüyor Zeynep Oral. Yaşananlara tanıklık ediyor, duygusunu gizlemiyor, tepkisini yüksek sesle, övgüsünü şık sunuşlarla ifade ediyor. Siasadan sanata son on yılda yaşanan ve "atlanmaması gereken" ülke gerçeklerini okuruyla paylaştığı yazılarını yazma amacına uygun olarak, insanı insan yapan değerlere sahip çıkıyor, bu değerleri yüceltmek için sorulması gerektiğine inandığı soruları soruyor, kişisel ve toplumsal duyarlılığımızın körelmesine engel olmaya çalışıyor.
       Zeynep Oral'ın son on yıl içinde biriken yazılarıyla ortaya çıkan Türkiye resmine bakıldığında yazarın saptama ve yorumları kadar öngörülerinde de duyargalarının ne denli kuvvetli olduğu anlaşılıyor. Toplumsal belleğin yaşadığı kaçınılmaz unutkanlıktan payına düşeni alan okur, Oral'ın yazılarında "hatırlama"nın keyfiyle keyifsizliği arasında uzunlu kısalı yollar katediyor.
       Zeynep Oral'ın "Esintiler"le gelen yazıları, son on yılda, doğurgan ve görülesi renkler kadar ülkenin özel tarihinde gerçekleşen ölü doğumlardaki kara tekrarların da altını çiziyor. Kimi zaman esinti serisi, kimi zaman da "kapkara haykıran puntolarla".
       Yazar, Milliyet gazetesindeki köşesinde yıllardır taşıdığı sorumluluğu kitabı sayesinde bir kez daha paylaşıyor, yüreğini pupa yelken doldurup çıktığı yönde "pusulam" dediği okuruyla.

"Can Dündar'ın gençliği"

       Genç bir yazarın gençliği.... Hem kendi gençliği, hem de "sancıları, kararsızlıkları, umursamazlıkları, umutsuzlukları, yılgınlıkları, şımarıklıkları, tutarsızlıkları" ile ülkenin gençliği... Ahmet Taner Kışlalı'nın anısına adadığı "Benim Gençliğim"de gençlerin üzerinden yakın tarih Türkiye'sinin gerçeğini anlatıyor Can Dündar, ona has sözcüklerin lezzetinde, buhur kokusunda.
       "Her bilete vuran bir ikramiyedir yazı... Harflerle ilmiklenmiş uçan halısına bindiğinizde, birkaç dakikalık yolculuk boyunca, umudun başka adreslerini de gösterebilir sizlere -ki o da az zenginlik- değildir." diyen Dündar, kitabında da aynı uçan halı metaforuna bindirip, "mutlulukta geri kalmış kuşağın" imgeler galerisine götürüyor okurunu... O okur ki, Can Dündar'ın betimlediği gibi yazan eli tutacak kadar yakınlaşıyor yazarına, galeride gördükleri karşısında güç almak, güç vermek, paylaşmak adına. Ve umudun tanımadığı adreslerini de öğreniyor, ezbere bildiği, çok zaman içinde yaşadığı umutsuzluk adreslerinden başka. "Benim Gençliğim"de derlediği yazıların kimilerinde koca koca yumruları düğümlerken boğaza, hemen ardından incelikli zekasının kardığı bir mizahla selamlıyor okurunu Can Dündar. Yakın geçmişte ülkenin geçirdiği siyasi ve sosyal süreçleri anımsatıyor, kişisel ve toplumsal belleği diriltip, besliyor kendi gençliği ve ülke gençliği ekseninde, takvim yaşı genç gönül yaşı çok yaşamış, yıllanmış, çoğalmış kalemiyle... Ve okur, kitabın sonunda zengin oluyor!

       Sonuç olarak "Esintiler" ve "Benim Gençliğim" biz Godot'yu beklerken, elimizin altında özellikle bulunması gereken kitaplar... Belleksiz toplum olma riskine sözcük sihri!