Aşiret kıskacında siyaset

Sırayla ülkeyi yöneten merkez partilerinin inandırıcılığı Güneydoğu'da hemen hemen kalmamış. Onlar da varlıklarını büyük ölçüde aşiret ilişkileri ve kişiler etrafında sürdürmeye çalışıyorlar. Buna karşılık çözülmekte olan aşiretler de esas olarak siyaset üzerinden, devlet imkanları sayesinde var kalıyorlar. Öyle ki feodal güçleri hayli tartışmalı bir dizi isim parti il ve ilçe başkanı, encümen azası, belediye başkanı, milletvekili, hatta aday kimliği taşıyabiliyor.
DYP Diyarbakır İl Başkanı Galip Ensarioğlu da gücünü soyadından alıyor. Fakat bunun bir yerden sonra yetersiz olduğunun bilincinde. DYP'nin genel stratejisine taban tabana zıt politikalar seslendiriyor. Örneğin şöyle konuşuyor: "Şu an HADEP birinci sıradadır. Devletin baskısı artarsa onların da oyu artar. Biz ise ikinci parti olmak için çalışıyoruz." Eski Devlet Bakanı Salim Ensarioğlu'nun yeğeni olan 33 yaşındaki il başkanı bir DYP'liye göre fazla cüretkar çıkışlarıyla bölgede epey dikkat çekmeyi bilmiş. Örneğin Diyarbakır Demokrasi Platformu yöneticileri, birtakım faaliyetlerine DYP'nin HADEP'ten bile daha sıcak yaklaştığını ifade ediyorlar.
Ensarioğlu'na Genel Başkanı Tansu Çiller'in, 1995 seçimleri öncesi kullandığı "Her oy bir kurşun" sloganını soruyoruz: "Bu yanlıştı, halkımız savaş değil barış istiyor. Ama o günler Çiller'in acemi dönemiydi. Artık değişti, derin devleti tanıdı. Ben yanlışları görüyorum; bunların arkasında durmuyorum, karşısındayım" diyor.
Genel Merkez'in kendisine nasıl baktığını ise Ensarioğlu şöyle yanıtlıyor: "Bizden pek memnun olduklarını söyleyemeyeceğim, ama kötü niyetli olmadığımızı biliyorlar. Kaldı ki alternatifimiz yok, bize tahammül etmek durumundalar."
Ama Ensarioğlu'nun siyasi geleceği pek net değil, çünkü sahte çürük raporu aldığı gerekçesiyle - bir iddiaya göre kendi partilileri tarafından - ihbar edildi, bir süre tutuklu kaldı ve halen vatani görevini yapıyor!

Samet Turgut da 33 yaşında, Yeni Demokrasi Hareketi'nin kuruluşunda yer almış bir işadamı. Dört aydan beri de kendisi gibi genç, ekonomik ve sosyal statüleri ortalamanın üstünde olan, bir kısmı YDH'ye bulaşmış bir grupla beraber bölgede adı hiç geçmeyen DSP'ye belli bir dinamizm getirmeye çalışıyor. Hedefleri ilk seçimlerde en az iki milletvekili çıkarabilmek. Liderleri Bülent Ecevit'e, onun dürüstlüğüne ve DSP'li Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz'a bağlı Köy Hizmetleri'nin yaratacağı iş imkanlarına güveniyorlar. Turgut'un başkanlığındaki DSP, Diyarbakır'da sol değil sağ bir görünüm çiziyor: "Biz proje partisiyiz" diyorlar ve politik sorunları ele almak yerine "hizmet" vadediyorlar.
38 yaşındaki CHP İl Başkanı avukat Mesut Değer ise DSP'nin şimdiki il yönetiminin de Rahşan Ecevit tarafından görevden alınacağını ileri sürüyor ve şöyle devam ediyor: "Bu arkadaşlar siyaseti pek bilmezler, ama işçi alımı ve ihale takibinde epey başarılılar."
Değer CHP'nin bölgede tamamen silindiği tespitlerine kesinlikle karşı çıkıyor. Partisinin son seçimlerde yüzde 2 civarlarında oy almasını "yargısız infazları alkışlayan bakan Mehmet Kahraman'ın listede olması" ile açıklıyor.

Aşiretlerin kıskacından kurtulma çabası içindeki partilerden biri de ANAP; ama şimdilik bu konuda başarılı olabilmiş değil. Diyarbakır teşkilatını yeniden yapılandırmak isteyen ANAP Genel Merkezi il başkanlığı için, son seçimlerde Erbakan'ın adaylığını veto ettiği müftü Abdülbaki Erdoğmuş üzerinde durdu. Başbakan Mesut Yılmaz'ın da görüştüğü Erdoğmuş'u, ANAP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Keçeciler ve Genel Sekreter Erkan Mumcu bu görev için ikna etmişti. Ancak il milletvekilleri Sebgetullah Seydaoğlu ile Muzaffer Arslan'ı ikna etmeleri mümkün olmadı.
Diyarbakır'ın ender karizmatik isimlerinden olan Erdoğmuş'un partiyi yeniden yapılandırma iddiası, birbirleriyle kavgalı olan bu iki milletvekilinin Erganili bir "toprak ağası" olan Vahdettin Yeşil'in il başkanlığında anlaşmalarına neden oldu.
Kendi kurdukları sistemin tutsağı olan bütün bu partiler seçimlerde HADEP'le nasıl yarışacak? Hemen herkes bu soruya aynı cevabı veriyor: "Seçimler gelsin Kürtçülükte hepsi HADEP'i sollar."

Uzun yıllar RP'de siyaset yapmaya çalışan, HADEP tabanından da oy alabileceği ileri sürülen Abdülbaki Erdoğmuş halen Adana Yumurtalık müftülüğü görevini sürdürüyor. Erdoğmuş Milliyet'e konuşurken özellikle RP - FP çevrelerine sert eleştiriler getirdi:
"Din istismarı kadar demokrasi istismarı da ülkemizde yaygındır. Dün, demokrasi, insan hakları, özgürlükler gibi kavramları 'Batı ürünü' diye reddedenler, devletin kurumlarını birbirine kavgalı hale getirenler, toplumu 'inananlar - inanmayanlar, hak - batıl, laik - anti laik' diye ayıranlar bugün demokrasi havarisi kesildi. Bilmiyorlar ki demokrasi, farklılıklara rağmen toplumu ve devletin bütün kurumlarını bir ahenk içinde yönetme biçimidir.
Böyle bir kaos ortamında kurulan mevcut hükümetin, özellikle Sayın Başbakan'ın yüklendiği sorumluluk hem gerekli, hem de çok ciddi bir fedakarlıktır. Hükümetin kuruluşunu 'örtülü darbe' olarak görenlere katılmıyorum. Aksine anti - demokratik bir müdahelenin ve kaosun alternatifidir. Kaldı ki birtakım eksik ve aksaklıklara rağmen bu hükümet bu alanda başırılı da olmuştur. En önemlisi içerde sağlanan uyum ve yumuşama dış politikaya da hızla yansımış, dengeler yerine oturmaya başlamıştır. Ümit ediyorum ki bu yumuşama 'iç barış'a dönüşecek ve ülkemiz bu önemli problemini temelden çözecektir.
Siyaset yapmanın önemli bir koşulu güvendir. Kaygan ve kaypak zeminde siyaset yapmaya kalkanlar, zamanlarının önemli bir bölümünü karşı tuzakları çözmekle geçirirler. Geçmişte karşılaştığım vefasızlık ve ihanet, bu güvensiz zeminin bir sonucuydu. Maalesef günümüzde de hizmetin, hayırda yarışmanın yerini çıkar mücadelesi almıştır.
Çöküşümüzü hazırlayan en esaslı öğe esnekliğin yitirilişidir. Halbuki nefretten sevgiye, tekbiçimlilikten çoksesliliğe, yaratıcılığa geçilmelidir. Din eğitimi almış bir vatandaş olarak toplumun muhtaç olduğu yeniden yapılanma, değişim sürecinde sorumluluğum olduğunu düşünüyorum."


Bitti