Balıkla birlikte yoğurt yemek zehirler mi?

Dilara Koçak


Halk arasında yaygın olan ''Balıkla yoğurt yemek zehirler'' inancı, balığın taze olduğu durumlar için geçerli değil. Eğer balık tazeyse süt ürünleriyle yemenizde bir sakınca yok
Geçtiğimiz haftalarda Milliyet Cafe sayfalarında örnek tatil diyetleri hazırlayıp yayımlamıştık. Bu mönülerden birisinin akşam yemeğinde ''Peynir, salata ve balık'' yazmıştım. Bir okurum, benim bu konuya dikkat çekmemi istedi.

Balıkla birlikte yoğurt, peynir gibi süt ürünlerini yemekten çekindiğini, çünkü zehirlenme riski olduğunu düşündüğünü bildirdi. Bu sebeple ben de bu konuya açıklık getirmek istedim. Genel olarak halk arasında balıkla birlikte yoğurt yenildiğinde zehirlenme yaptığı görüşü vardır. Gerçekte bu doğru değildir.

Temiz sulardan elde edilmiş balık, uygun şekilde pişirilip yoğurtla birlikte yenildiği zaman zehirlenme yapmaz. Geleneksel rakı balık sofralarında bulunan peynir, yoğurtlu patlıcan veya semizotu da zaten bu konuda en iyi örnektir.

Balık tazeyse yoğurtla yenebilir

Balık yendiğinde genel olarak oluşan iki tip zehirlenme vardır. Bunlardan birincisi, tropik sularda yaşayan balıklardan kaynaklanır. Bu balıkları yemek, ciddi zehirlenmelere yol açabilir. Bu tipteki zehiri pişirerek veya dondurarak balıktan uzaklaştırmanız mümkün değildir ve ülkemizde çok sık karşılaşılmaz.

Histaminden kaynaklanan zehirlenme ise en bilinen zehirlenmedir. Balığın içindeki histamin denilen bir proteinin miktarı, bayat balıkta artış gösterir. Yakalandıktan sonra hızlıca soğutulmayan balıkta histamin artışı görülür ve siz bu şekilde beklemiş balığı tükettiğinizde histamin vücudunuzda alerjik reaksiyonlara ve beraberinde olumsuz etkilere, zehirlenmelere yol açabilir.

Yoğurtta da histamin adlı madde bulunur. Taze olmayan balıkla birlikte yoğurt tüketilmesi histamin artışına neden olacağı için tavsiye edilmez. Ancak burada önemli olan balığın tazelik derecesidir. Bu nedenlerden dolayı eğer balığınızın tazeliğine güveniyorsanız balıkla birlikte yoğurt tüketmenizin herhangi bir sakıncası olmayacaktır.

Yukarıda bahsedildiği gibi uygun koşulda hazırlanmamış balıkları yiyen herkes balık zehirlenmesiyle karşılaşabilir. Temiz sulardan elde edilmiş ve daha sonra uygun şekilde temizlenip depolanmış ve pişirilmiş balık, süt, yoğurt veya peynirle yendiğinde zehirlemez. Ancak bu besinlerden birisine özel bir alerjik hassasiyeti olan kişi için durum farklıdır.

Zehirlenmenin en belirgin belirtileri bulantı, kusma, ishal, baş dönmesi ve uyuşukluktur. Kişi üşümese bile kendini üşüyormuş gibi hissedebilir. Zehirlenme semptomları, balığı yedikten yaklaşık 20 - 30 dakika içerisinde başlayabilir.

Zehirlenmenin tedavisi

Tropik sularda yaşayan balık yenildiğinde oluşan bir zehirlenme söz konusu ise bu zehirlenmeyi geçirecek herhangi bir tedavi yöntemi yoktur. Bir ya da iki hafta içerisinde zehirin tüm etkisinden kurtulursunuz.

Histaminin vücutta artmasına bağlı olarak oluşan zehirlenmelerde ise histamini kanda bloke eden birtakım ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar sayesinde zehirin etkisi 6 - 8 saat içinde geçer. Ancak zehirlenmeden şüpheleniyorsanız mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekir.

Balık zehirlenmesinden korunmak için

Bilmediğiniz ve güvenli olmayan hiçbir balığı tüketmemelisiniz.

Dondurulmuş balıkları güvendiğiniz markalardan almalı ve eve götürürken soğuk zinciri muhafaza edecek özel poşetlere koymalısınız.

Balığın taze olduğundan emin olmalısınız. Taze balığın gözleri parlak ve dışa bombeli olur.

Taze balığın derisi gergin ve parlaktır. Balığa parmağınızla dokununca oluşan çukur hemen düzelir.

Taze balığın solungaçları canlı ve parlaktır.

Balık dondurulacaksa mutlaka temizlenmesi gerekir.

Balık oda sıcaklığında uzun süre bekletilmemelidir.

Çözdürülmüş balık tekrar dondurulmamalıdır.

Günde bir elma önerisi gerçek mi?

Sert orta boy soyulmamış bir elmayı ısırarak yiyin ve dört gram posayı sadece 80 kaloride alın. Bu posa miktarı, yetişkinlere önerilenin yüzde 15’idir. Elmanın çözünen posası yaÇ asitlerine bağlanarak, onların salınımını engeller.

Kan kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcıdır. Çözünmeyen posası ise bağırsak sisteminde atıkların daha hızlı geçişine kolaylık sağlar. Elmaların özellikle kabukları kuarsetin ile yüklüdür. Bu güçlü bir antioksidandır. Bu antioksidan, kanser hücrelerinin büyümesini ve dağılmasını azaltır. Ayrıca kan damarlarını yaÇ depositlerinden koruyarak kalp sağlığında da yardımcı olur. Daha fazlası, elma suyundaki tanenler diş etlerinizin sağlıklı bir şekilde korunmasına yardımcıdır. Ayrıca C vitamini elmanın kabuğunda daha fazla bulunur.

Dyt.Sanem APA