`Gülün bittiği yer'e sansür

Pınar Aktaş İstanbul


Salerno Film Festivali En İyi Film ödülü sahibi İsmail Güneş'in yönettiği ve başrollerini Cüneyt Arkın, Tolga Tibet ile Yağmur Kaşifoğlu'nun paylaştığı "Gülün Bittiği Yer", içinde yeralan işkence sahneleri nedeniyle Kültür Bakanlığı tarafından yasaklandı. Filmi yasaklayan komisyon üyeleri arasında Yönetmen Yılmaz Atadeniz, sinema sanatçısı Aytaç Arman ve müzisyen Ali Kocatepe bulunuyor.
Türk toplumundaki şiddet öğesini sorgulayan "Gülün Bittiği Yer" de yasaklı filmler kervanına katıldı. Kültür Bakanlığı'nın filmleri denetleyen üç kişilik alt komisyonun izin vermeyerek havale ettiği üst kurulda bulunan yedi kişiden altısının kabulüyle gösterim yasaklandı. Yedi kişilik kurulda Kocatepe ve Arman filmin yasaklanmasını isterken Atadeniz, "İşkence sahneleri kaldırılsın" diyerek muhalefet şerhi koydu. Komisyon tarafından alınan kararla Gülün Bittiği Yer, Kültür Bakanlığı'nca 23 Ocak 1986'da çıkartılan 3257 sayılı Sinema Video ve Müzik Eserleri Kanunu'nun dokuzuncu maddesine dayanılarak yasaklandı.

İşkence sahneleri gerçek

Filmde genç mühendislik öğrencisini oynayan ve çarpıcı işkence sahnelerine mağruz kalan Tolga Tibet, 35 gün süren çekimler sırasında birçok işkence sahnesini gerçekten yaşadı. Film çekilmeden önce yapılan anlaşmada Tibet, tazyikli su ve falaka gibi işkence yöntemlerinin üzerinde uygulanmasını kabul etti.
"Gülün Bittiği Yer", 12 Eylül öncesi bazı olaylara karıştığı varsayılan bir gence yapılan işkenceler ekseninde gelişiyor. Bir tren yolculuğunda kurgulanan filmde, temel kahramanı yani işkence göreni Tolga Tibet canlandırıyor. Elektrik mühendisliği öğrencisi olan Tibet'ten arkadaşlarını ispiyonlaması isteniyor. Bunu reddedince işkencenin her türlüsünü görüyor. Genç adam, konuşmayınca sevdiği kızın iğfal edilmesi tehdidiyle konuşturulmak isteniyor. Haftalarca süren işkenceden sonra genç adamda sürekli uyuma ve uyurken sayıklama gibi arızalar kalıyor.
Birgün tren yolculuğu sırasında tanıştığı savcıyla (Cüneyt Arkın) arasında gelişen diyalog sonunda savcı da işkence ve şiddet sürecinde kendi yerini sorguluyor.