Minareler kısalmalı mı?

10 SORU - 10 CEVAPMinareler kısalmalı mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı Teknik Hizmetler Müdürü Cengiz Bacak, cami yapımındaki hataları anlattı
ÜMRAN AVCI

Türkiye’nin yaşadığı iki büyük depremde 2 bine yakın caminin minareleri yıkıldı. Bunun üzerine Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz önlem olarak normalde 50 metre olan minare boyunun 30 metreye indirileceğini açıkladı. Cami minarelerinin ortaya çıkışını ve yapımındaki hataları Diyanet İşleri Başkanlığı Teknik Hizmetler Müdürü Cengiz Bacak, "10 Soru 10 Cevapöta açıkladı.

1 - Minarenin simge olarak önemi nereden geliyor?
Minare İslam aleminde camiyi tarif eder. Aşağı yukarı bütün İslam dünyasında camiler birbirine benzer ve alışkanlıktan kaynaklanan minare ve kubbeden vazgeçmek mümkün değildir.

2 - Ortaya çıkışı nasıl oldu?
Minareler, Peygamber efendimiz döneminde elektrik aksamı olmadığı için sesi duyurmak ve sınır boylarında gözetleme amacıyla inşa edildi. Genelgelerde ezanın minareye çıkılarak okunması isteniyorsa da, şimdilerde zaman zaman bu kurala uyulmuyor ve ezan cami içinden megafonla okunuyor.

3 - Minare boyu ve şerefe sayısının bir kuralı var mı?
Camiyi avam yaptırıyorsa bir şerefe, devlet erkanından birisi yaptırıyorsa iki şerefe, eğer padişah yaptırıyorsa üç şerefe olur. Bugün cumhurbaşkanı veya başbakan cami yaptırmak istese üç şerefeli olur. Ancak bu usül bilinmediği için üç şerefeli cami yaptırmak şan şeref gibi görülüyor. Caminin minaresinde Mimar Sinan’ın kullandığı kıstas esas alınıyor. Minare caminin kütlesiyle alakalıdır ama ortalama olarak 50 metredir. İnsanın kaşı gözü nasıl orantılıysa, minare de caminin hacimsel büyüklüğüyle orantılı olmalıdır.

4 - Diyanet İşleri Başkanlığı minarelerin 20 metre kısalmasını istedi.
Çünkü yapılan hiçbir minarenin hesabı kitabı yok. 100 metreyi aşan, 102 metrelik minare var. Ankara’da fırtınada bile minare yıkıldı. Bu yüzden minareler can ve mal emniyeti için tehdit oluşturdu.

5 - Tarihi camilerin minareleri de kısalacak mı?
Tarihi camilere dokunmak cinayet olur. Deprem bölgesinde binin üzerinde minare yıkıldı. Yeniden yapılacak olanlar 30 metre olacak. Ancak, yapı güvenliği açısından problem taşıyanlar yıkılacak.

6 - Amacınız sadece güvenlik mi?
Hayır. Camilerin estetiği de göz önüne alınmalı.

7 - Yapı denetimi nasıl sağlanacak?
Teknik bir ekip yardım istenen camileri kontrol edecek. Türkiye’de her yıl 500 ile bin arasında cami yapıldığı için takibi çok zor.

8 - Yönetmeliğe uymayanlar cezalandırılacak mı?
Denetimler belediyelerin kontrolünde. Ruhsatı belediye veriyor. Biz sadece müftülüklerden izin alma şartı nedeniyle devreye giriyoruz. Bugüne kadar hiçbir belediye, bir tek cami için ceza kesmedi. Belediyeler ilgilenmiyor. Bu yüzden minareler alıp başını gidiyor.

9 - Gökdelenlerin yapıldığı günümüzde minarelerin can güvenliği nedeniyle kısaltılması garip değil mi?
Teknoloji doğru kullanılırsa bin metre yüksekliğinde bile bina yapılabilir. 405 yıl önce yapılan camilerde hiçbir problem olmuyor.

10 - Peki Ayasofya Camii’nin minareleri neden daha bodur?
Sultanahmet’le mukayese ettiğimizde bodur kalabilir. Bu kitleyle de alakalı.Belki o dönem yaşanan deprem ürküntüsünden dolayı minareleri kısa tutulmuş olabilirler.



ENTELLEKTÜEL BAKIŞ